Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. rządzić
1. majątkiem
Definicja
Wymowa
[rozżondzać] lub pot. [rożżondzać]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe
Relacje znaczeniowe
synonimy: | rozporządzać, zarządzać |
Cytaty
Chwile zmarłej babki trwają we mnie łańcuchem przyczyn i skutków. Moje chwile, którymi w ciągu dnia rozrządza przypadek, są dalszymi ogniwami tego łańcucha. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946 |
|
Spadkodawca rozrządza swoim majątkiem na wypadek swej śmierci. źródło: NKJP: Słowniczek pojęć prawnych, Mazowieckie To i Owo, 2006-10-12 |
|
Turysta wspina się na dzwonnicę. Ogląda urządzenie podnoszące wodę i uruchamiające wiele młynów okolicznych. Notuje, ile zarabia rocznie mechanik, który tym rozrządza (5700 florenów plus wino). źródło: NKJP: Józef Hen: Ja, Michał z Montaigne?, 2009 |
|
[...] musisz dbać o hierarchię panującą w firmie, abyś to ty nie stał się pracownikiem swoich pracowników, ale także żebyś dobrze umiał rozrządzać pracownikami. źródło: Internet: ls-rp.net |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozrządzam |
rozrządzamy |
|||
2 os. |
rozrządzasz |
rozrządzacie |
|||
3 os. |
rozrządza |
rozrządzają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozrządzałem +(e)m rozrządzał |
rozrządzałam +(e)m rozrządzała |
rozrządzałom +(e)m rozrządzało |
rozrządzaliśmy +(e)śmy rozrządzali |
rozrządzałyśmy +(e)śmy rozrządzały |
2 os. |
rozrządzałeś +(e)ś rozrządzał |
rozrządzałaś +(e)ś rozrządzała |
rozrządzałoś +(e)ś rozrządzało |
rozrządzaliście +(e)ście rozrządzali |
rozrządzałyście +(e)ście rozrządzały |
3 os. |
rozrządzał |
rozrządzała |
rozrządzało |
rozrządzali |
rozrządzały |
bezosobnik: rozrządzano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę rozrządzał będę rozrządzać |
będę rozrządzała będę rozrządzać |
będę rozrządzało będę rozrządzać |
będziemy rozrządzali będziemy rozrządzać |
będziemy rozrządzały będziemy rozrządzać |
2 os. |
będziesz rozrządzał będziesz rozrządzać |
będziesz rozrządzała będziesz rozrządzać |
będziesz rozrządzało będziesz rozrządzać |
będziecie rozrządzali będziecie rozrządzać |
będziecie rozrządzały będziecie rozrządzać |
3 os. |
będzie rozrządzał będzie rozrządzać |
będzie rozrządzała będzie rozrządzać |
będzie rozrządzało będzie rozrządzać |
będą rozrządzali będą rozrządzać |
będą rozrządzały będą rozrządzać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozrządzajmy |
|
2 os. |
rozrządzaj |
rozrządzajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozrządzałbym bym rozrządzał |
rozrządzałabym bym rozrządzała |
rozrządzałobym bym rozrządzało |
rozrządzalibyśmy byśmy rozrządzali |
rozrządzałybyśmy byśmy rozrządzały |
2 os. |
rozrządzałbyś byś rozrządzał |
rozrządzałabyś byś rozrządzała |
rozrządzałobyś byś rozrządzało |
rozrządzalibyście byście rozrządzali |
rozrządzałybyście byście rozrządzały |
3 os. |
rozrządzałby by rozrządzał |
rozrządzałaby by rozrządzała |
rozrządzałoby by rozrządzało |
rozrządzaliby by rozrządzali |
rozrządzałyby by rozrządzały |
bezosobnik: rozrządzano by
bezokolicznik: rozrządzać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozrządzając
gerundium: rozrządzanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozrządzanie |
rozrządzania |
D. | rozrządzania |
rozrządzań |
C. | rozrządzaniu |
rozrządzaniom |
B. | rozrządzanie |
rozrządzania |
N. | rozrządzaniem |
rozrządzaniami |
Ms. | rozrządzaniu |
rozrządzaniach |
W. | rozrządzanie |
rozrządzania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozrządzający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozrządzający |
rozrządzający |
rozrządzający |
rozrządzające |
rozrządzająca |
D. | rozrządzającego |
rozrządzającego |
rozrządzającego |
rozrządzającego |
rozrządzającej |
C. | rozrządzającemu |
rozrządzającemu |
rozrządzającemu |
rozrządzającemu |
rozrządzającej |
B. | rozrządzającego |
rozrządzającego |
rozrządzający |
rozrządzające |
rozrządzającą |
N. | rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającą |
Ms. | rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozrządzający |
rozrządzający |
rozrządzające |
rozrządzające |
D. | rozrządzających |
rozrządzających |
rozrządzających |
rozrządzających |
C. | rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającym |
B. | rozrządzających |
rozrządzających |
rozrządzających |
rozrządzające |
N. | rozrządzającymi |
rozrządzającymi |
rozrządzającymi |
rozrządzającymi |
Ms. | rozrządzających |
rozrządzających |
rozrządzających |
rozrządzających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozrządzany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozrządzany |
rozrządzany |
rozrządzany |
rozrządzane |
rozrządzana |
D. | rozrządzanego |
rozrządzanego |
rozrządzanego |
rozrządzanego |
rozrządzanej |
C. | rozrządzanemu |
rozrządzanemu |
rozrządzanemu |
rozrządzanemu |
rozrządzanej |
B. | rozrządzanego |
rozrządzanego |
rozrządzany |
rozrządzane |
rozrządzaną |
N. | rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzaną |
Ms. | rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozrządzani |
rozrządzani |
rozrządzane |
rozrządzane |
D. | rozrządzanych |
rozrządzanych |
rozrządzanych |
rozrządzanych |
C. | rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanym |
B. | rozrządzanych |
rozrządzanych |
rozrządzanych |
rozrządzane |
N. | rozrządzanymi |
rozrządzanymi |
rozrządzanymi |
rozrządzanymi |
Ms. | rozrządzanych |
rozrządzanych |
rozrządzanych |
rozrządzanych |
odpowiednik aspektowy: rozrządzić
Składnia
![]() |
+ | rozrządzać | + |
KIM/CZYM
|
2. wagony
Definicja
Wymowa
[rozżondzać] lub pot. [rożżondzać]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Połączenia
- rozrządzanie wagonów
Cytaty
Rozrządzanie wagonów odbywało się przez tzw. odrzut (przez rozpędzanie i „odrzucanie” lokomotywą), a maksymalną zdolność przerobową [...] stacji Niemcy określili na łącznie 1200 wagonów na dobę. źródło: NKJP: Michał Jerczyński: Szlakiem łódzkiej kolei, 2003 |
|
Celem pracy manewrowej wykonywanej przez [...] lokomotywy jest rozrządzanie składów pociągów. źródło: NKJP: Internet |
|
[...] holding spółek, którego prezesem jest również dyrektor kolei francuskiej, zatrudnia kolejne 200 tys. pracowników. Te spółki zajmują się m.in. rozrządzaniem wagonów, sprawami remontów linii kolejowych [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 20.04.1995 |
|
Największa stacja rozrządowa w Polsce, Tarnowskie Góry, w 1982 r. rozrządzała (na wszystkich górkach) średnio 5111 wagonów/dobę, w 1993 r. - 2622 wagonów/dobę, w 2003 r. - 1705 wagonów/dobę, a w 2012 r. 1032 wagonów/dobę. źródło: Internet: bsk.isdr.pl |
|
PKP Cargo zmuszone jest całymi nocami rozrządzać wagony na torach 33-39. źródło: Internet: wmh.fora.pl |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozrządzam |
rozrządzamy |
|||
2 os. |
rozrządzasz |
rozrządzacie |
|||
3 os. |
rozrządza |
rozrządzają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozrządzałem +(e)m rozrządzał |
rozrządzałam +(e)m rozrządzała |
rozrządzałom +(e)m rozrządzało |
rozrządzaliśmy +(e)śmy rozrządzali |
rozrządzałyśmy +(e)śmy rozrządzały |
2 os. |
rozrządzałeś +(e)ś rozrządzał |
rozrządzałaś +(e)ś rozrządzała |
rozrządzałoś +(e)ś rozrządzało |
rozrządzaliście +(e)ście rozrządzali |
rozrządzałyście +(e)ście rozrządzały |
3 os. |
rozrządzał |
rozrządzała |
rozrządzało |
rozrządzali |
rozrządzały |
bezosobnik: rozrządzano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę rozrządzał będę rozrządzać |
będę rozrządzała będę rozrządzać |
będę rozrządzało będę rozrządzać |
będziemy rozrządzali będziemy rozrządzać |
będziemy rozrządzały będziemy rozrządzać |
2 os. |
będziesz rozrządzał będziesz rozrządzać |
będziesz rozrządzała będziesz rozrządzać |
będziesz rozrządzało będziesz rozrządzać |
będziecie rozrządzali będziecie rozrządzać |
będziecie rozrządzały będziecie rozrządzać |
3 os. |
będzie rozrządzał będzie rozrządzać |
będzie rozrządzała będzie rozrządzać |
będzie rozrządzało będzie rozrządzać |
będą rozrządzali będą rozrządzać |
będą rozrządzały będą rozrządzać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozrządzajmy |
|
2 os. |
rozrządzaj |
rozrządzajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozrządzałbym bym rozrządzał |
rozrządzałabym bym rozrządzała |
rozrządzałobym bym rozrządzało |
rozrządzalibyśmy byśmy rozrządzali |
rozrządzałybyśmy byśmy rozrządzały |
2 os. |
rozrządzałbyś byś rozrządzał |
rozrządzałabyś byś rozrządzała |
rozrządzałobyś byś rozrządzało |
rozrządzalibyście byście rozrządzali |
rozrządzałybyście byście rozrządzały |
3 os. |
rozrządzałby by rozrządzał |
rozrządzałaby by rozrządzała |
rozrządzałoby by rozrządzało |
rozrządzaliby by rozrządzali |
rozrządzałyby by rozrządzały |
bezosobnik: rozrządzano by
bezokolicznik: rozrządzać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozrządzając
gerundium: rozrządzanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozrządzanie |
rozrządzania |
D. | rozrządzania |
rozrządzań |
C. | rozrządzaniu |
rozrządzaniom |
B. | rozrządzanie |
rozrządzania |
N. | rozrządzaniem |
rozrządzaniami |
Ms. | rozrządzaniu |
rozrządzaniach |
W. | rozrządzanie |
rozrządzania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozrządzający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozrządzający |
rozrządzający |
rozrządzający |
rozrządzające |
rozrządzająca |
D. | rozrządzającego |
rozrządzającego |
rozrządzającego |
rozrządzającego |
rozrządzającej |
C. | rozrządzającemu |
rozrządzającemu |
rozrządzającemu |
rozrządzającemu |
rozrządzającej |
B. | rozrządzającego |
rozrządzającego |
rozrządzający |
rozrządzające |
rozrządzającą |
N. | rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającą |
Ms. | rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozrządzający |
rozrządzający |
rozrządzające |
rozrządzające |
D. | rozrządzających |
rozrządzających |
rozrządzających |
rozrządzających |
C. | rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającym |
rozrządzającym |
B. | rozrządzających |
rozrządzających |
rozrządzających |
rozrządzające |
N. | rozrządzającymi |
rozrządzającymi |
rozrządzającymi |
rozrządzającymi |
Ms. | rozrządzających |
rozrządzających |
rozrządzających |
rozrządzających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozrządzany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozrządzany |
rozrządzany |
rozrządzany |
rozrządzane |
rozrządzana |
D. | rozrządzanego |
rozrządzanego |
rozrządzanego |
rozrządzanego |
rozrządzanej |
C. | rozrządzanemu |
rozrządzanemu |
rozrządzanemu |
rozrządzanemu |
rozrządzanej |
B. | rozrządzanego |
rozrządzanego |
rozrządzany |
rozrządzane |
rozrządzaną |
N. | rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzaną |
Ms. | rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozrządzani |
rozrządzani |
rozrządzane |
rozrządzane |
D. | rozrządzanych |
rozrządzanych |
rozrządzanych |
rozrządzanych |
C. | rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanym |
rozrządzanym |
B. | rozrządzanych |
rozrządzanych |
rozrządzanych |
rozrządzane |
N. | rozrządzanymi |
rozrządzanymi |
rozrządzanymi |
rozrządzanymi |
Ms. | rozrządzanych |
rozrządzanych |
rozrządzanych |
rozrządzanych |
odpowiednik aspektowy: rozrządzić
Inne uwagi
Zwykle ger
Składnia
![]() |
+ | rozrządzać | + |
CO
|