Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
chłodnę |
chłodniemy |
|||
2 os. |
chłodniesz |
chłodniecie |
|||
3 os. |
chłodnie |
chłodną |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
chłodłem +(e)m chłódł |
chłodłam +(e)m chłodła |
chłodłom +(e)m chłodło |
chłodliśmy +(e)śmy chłodli |
chłodłyśmy +(e)śmy chłodły |
2 os. |
chłodłeś +(e)ś chłódł |
chłodłaś +(e)ś chłodła |
chłodłoś +(e)ś chłodło |
chłodliście +(e)ście chłodli |
chłodłyście +(e)ście chłodły |
3 os. |
chłódł |
chłodła |
chłodło |
chłodli |
chłodły |
bezosobnik: chłodnięto
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę chłódł będę chłodnąć |
będę chłodła będę chłodnąć |
będę chłodło będę chłodnąć |
będziemy chłodli będziemy chłodnąć |
będziemy chłodły będziemy chłodnąć |
2 os. |
będziesz chłódł będziesz chłodnąć |
będziesz chłodła będziesz chłodnąć |
będziesz chłodło będziesz chłodnąć |
będziecie chłodli będziecie chłodnąć |
będziecie chłodły będziecie chłodnąć |
3 os. |
będzie chłódł będzie chłodnąć |
będzie chłodła będzie chłodnąć |
będzie chłodło będzie chłodnąć |
będą chłodli będą chłodnąć |
będą chłodły będą chłodnąć |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
chłodnijmy |
|
2 os. |
chłodnij |
chłodnijcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
chłódłbym bym chłódł |
chłodłabym bym chłodła |
chłodłobym bym chłodło |
chłodlibyśmy byśmy chłodli |
chłodłybyśmy byśmy chłodły |
2 os. |
chłódłbyś byś chłódł |
chłodłabyś byś chłodła |
chłodłobyś byś chłodło |
chłodlibyście byście chłodli |
chłodłybyście byście chłodły |
3 os. |
chłódłby by chłódł |
chłodłaby by chłodła |
chłodłoby by chłodło |
chłodliby by chłodli |
chłodłyby by chłodły |
bezosobnik: chłodnięto by
bezokolicznik: chłodnąć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
chłodnąc
gerundium: chłodnięcie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | chłodnięcie |
chłodnięcia |
D. | chłodnięcia |
chłodnięć |
C. | chłodnięciu |
chłodnięciom |
B. | chłodnięcie |
chłodnięcia |
N. | chłodnięciem |
chłodnięciami |
Ms. | chłodnięciu |
chłodnięciach |
W. | chłodnięcie |
chłodnięcia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: chłodnący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | chłodnący |
chłodnący |
chłodnący |
chłodnące |
chłodnąca |
D. | chłodnącego |
chłodnącego |
chłodnącego |
chłodnącego |
chłodnącej |
C. | chłodnącemu |
chłodnącemu |
chłodnącemu |
chłodnącemu |
chłodnącej |
B. | chłodnącego |
chłodnącego |
chłodnący |
chłodnące |
chłodnącą |
N. | chłodnącym |
chłodnącym |
chłodnącym |
chłodnącym |
chłodnącą |
Ms. | chłodnącym |
chłodnącym |
chłodnącym |
chłodnącym |
chłodnącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | chłodnący |
chłodnący |
chłodnące |
chłodnące |
D. | chłodnących |
chłodnących |
chłodnących |
chłodnących |
C. | chłodnącym |
chłodnącym |
chłodnącym |
chłodnącym |
B. | chłodnących |
chłodnących |
chłodnących |
chłodnące |
N. | chłodnącymi |
chłodnącymi |
chłodnącymi |
chłodnącymi |
Ms. | chłodnących |
chłodnących |
chłodnących |
chłodnących |
odpowiednik aspektowy: ochłodnąć
Pochodzenie
Zob. chłód
1. woda
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Cytaty
Słońce zacznie się kurczyć, chłodnąć i stanie się białym karłem, niewiele większym od naszej planety. źródło: NKJP: Piotr Cieśliński: Plotki o Słońcu, Gazeta Wyborcza, 1997-06-27 |
|
Woda zaczęła chłodnąć, więc wyszłam z wanny i kierowałam się w stronę lustra. źródło: Internet: intymnie.quku.org |
|
Nos i policzki poczynały marznąć, a cała skóra chłodła wraz z odpływem krwi. źródło: Internet: w-zaciszu-biblioteki.blogspot.com |
|
Gdy ciasto będzie chłodło, na wierzchu będzie pojawiała się rosa. źródło: Internet: pl.toluna.com |
|
Chłodnąc, słońce zaczęło zmieniać barwy. źródło: Internet: odystopiach.blogspot.com |
2. dzień
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda warunki atmosferyczne
Relacje znaczeniowe
synonimy: | chłodnieć, oziębiać się |
Cytaty
Wieczorami, kiedy nieco chłodło, były tańce na placu opodal, granie i bębnienie. źródło: Wojciech Jóźwiak: Quaritz, Taxodium, Rogala, 23.07.2016 (taraka.pl) |
Składnia
Ø | + | chłodnąć | + |
3.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
synonimy: | chłodnieć |
Cytaty
[...] w miarę jak ona się ożywiała, on chłódł, rozogniona od alkoholu twarz stygła i kamieniała, aż wreszcie w pewnym momencie ciężko się podniósł, [...], po czym odepchnąwszy nogą zawadzający fotel, wyszedł bez słowa, trzaskając z całej siły drzwiami. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Miazga, 1979 |
|
Goła chodzisz i bosa, a on u mnie będzie pan. Będzie miał wszystko, co zechce - ubranie i kamasze, i krawaty! - Róża chłodła w miarę wyliczania - bo on będzie mój, bo ja mam pieniądze... źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania Róża, 2006 |
|
Młodzież po lewej stronie to szemrała z zadowolenia, to chłodła. źródło: NKJP: Stefan Themerson: Wykład profesora Mmaa, 1969 |
3.b uśmiech
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
synonimy: | chłodnieć |
Cytaty
Anna zaczynała rozumieć grę możnych i serce jej chłodło, gdy myślała o ojczymie. źródło: Miecz króla Jana odc. 8 i 9, 10.12.2015 (wiernipolsce.wordpress.com) |
|
O ile na początku jeszcze jakieś chora zainteresowanie wzbudzała, to czas sprawiał, iż opiekuńcze odruchy zamierały i chłodły niepomiernie. źródło: Adam Grzelązka: Zniewoleni nienawiścią IV, 21.09.2013 (obserwatorpolityczny.pl) |
4. kontakty
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
synonimy: | chłodnieć, oziębiać się |
Cytaty
Relacje między mną, a moją żoną zaczęły chłodnąć. W domu było mi za ciasno, wszyscy dookoła mi przeszkadzali, każdy miał coś w sobie, co mi nie pasowało. źródło: Internet: lubin.chwz.com.pl |
|
W miarę dorastania Aleksandra jego stosunki z ojcem chłodły, w znacznej mierze za przyczyną królowej Olimpias, kobiety dumnej i władczej, przy tym nieustannie upokarzanej miłostkami małżonka. źródło: NKJP: Anna Brzezińska: Heros macedoński, Polityka, 2004-12-25 |
5. emocje
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | chłodnieć, oziębiać się |
Cytaty
[...] w małżeństwie zaczynają chłodnąć uczucia i namiętność, pojawia się więcej trudności bytowych i innych problemów. źródło: Internet: 24.lt/pl/opinie-i |
|
Faktem jest jednak, że optymizm zaczął stopniowo chłodnąć w trakcie „aktywnych” części wczorajszej sesji. Podczas oferty przeważał jeszcze popyt [...], ale na wiele papierów nie było już chętnych, sporo też się ich pozbywano. źródło: NKJP: Miłosz Węglewski: 805. sesja giełdy, Gazeta Wyborcza, 1996-04-24 |
|
Bywaliśmy u siebie, razem spędzaliśmy sylwestry, po prostu lubiliśmy się, choć od początku mieliśmy inne spojrzenie na życie. Pewnego dnia ich przyjaźń zaczęła chłodnąć. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Zły Tyrmand, 2007 |
|
W 1992 roku mieszkańcy Krymu byli przychylni Ukrainie, sądzili bowiem, że bogata republika wyprzedzi inne w szybkości prowadzenia reform. Wraz z pogarszaniem się sytuacji gospodarczej chłodły ich sympatie do Kijowa [...]. źródło: NKJP: Andrzej Łomanowski: Po niedzielnych wyborach prezydenckich, Gazeta Wyborcza, 1994-01-18 |
|
Mój stosunek do ludzi charakteryzuje entuzjazm, który nagle chłodnie. źródło: NKJP: Maria Dąbrowska: Dzienniki 1, 2009 |