Chronologizacja
Pochodzenie
Rzeczownik odczasownikowy od dawnego przedrostkowego *otchłaniać z pierwotnym znaczeniem 'to, co pochłania' (Bor); zob. chłonąć
1. miejsce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu
Połączenia
- bezdenna, niezgłębiona, przepastna otchłań; otchłań morska, wodna
- otchłań wód
- otchłań otwiera się przed kimś; pochłania kogoś
- wpadać w otchłań
Cytaty
|
Co pewien czas widać, jak z dżonek zrzuca się w fale odzież i ryż oraz herbatę dla nieszczęśników pokutujących w otchłani morskiej. źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1996 |
|
|
Wreszcie docieramy do celu. Przed, a właściwie pod nami bezdenna otchłań - kanion Colca, przez wielu badaczy uważany za najgłębszy na świecie. źródło: NKJP: Dariusz Raczko: Szosą panamerykańską, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1995-04-28 |
|
|
Patrzę w otchłań wodną tam w dole pode mną i wydaje mi się, że w pianie nadbiegającego grzywacza dostrzegam przerażoną, niemo krzyczącą twarz gospodyni. źródło: NKJP: Witold Szołginia: Dom pod Żelaznym Lwem, 1989 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | otchłań |
otchłanie |
|
| D. | otchłani |
otchłani |
|
| C. | otchłani |
otchłaniom |
|
| B. | otchłań |
otchłanie |
|
| N. | otchłanią |
otchłaniami |
|
| Ms. | otchłani |
otchłaniach |
|
| W. | otchłani |
otchłanie |
2. ogrom
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | odmęt |
Połączenia
- czarna; mroczna otchłań
- otchłań ciemności; cierpienia, depresji, frustracji, lęków, namiętności, rozpaczy; niepamięci; piekła; otchłanie zwątpienia
- strącić kogoś w otchłań czegoś
Cytaty
|
Sen wciąga nas w otchłań przepastną lęków, demonów, pragnień i obsesji, zdradza wszelkie defekty duchowe, przenosi nas okresowo na ciemniejszy duchowy. źródło: NKJP: Leszek Kołakowski: Kołakowskiego pytania o sen, 2005 |
|
|
Zapytasz pewnie, dlaczego masz panować nad sobą w obecności łajdaka, który właśnie wepchnął cię w otchłań najczarniejszej rozpaczy? źródło: NKJP: Cosmobiblia rozstań, czyli co robić, gdy wymarzony chłopak puści cię kantem, Cosmopolitan nr 03, 2001 |
|
|
Dalej nic nie wychodzi z tą pracą, znowu wpada w otchłanie zwątpienia, nie wierzy w siebie, nie wierzy, że uda mu się to zrobić, może nawet nie wierzy już w swoją miłość. źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000 |
|
|
Jedno twoje słowo może strącić go w otchłań depresji lub podnieść na duchu. źródło: NKJP: Jednorazowa awaria, Cosmopolitan nr 12, 1999 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | otchłań |
otchłanie |
|
| D. | otchłani |
otchłani |
|
| C. | otchłani |
otchłaniom |
|
| B. | otchłań |
otchłanie |
|
| N. | otchłanią |
otchłaniami |
|
| Ms. | otchłani |
otchłaniach |
|
| W. | otchłani |
otchłanie |
Składnia
|
+ | otchłań | + |
CZEGO
|
3. piekło
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary
Połączenia
- otchłań ognista; otchłanie piekielne
- powrócić z otchłani
- strącony w otchłań
Cytaty
|
Z drugiej strony — istniały przecież, i to wcale realne: niebo, czyli raj, i piekło, czyli otchłań. źródło: NKJP: Andrzej Kuśniewicz: Trzecie królestwo, 1970 |
|
|
Radujmy się w nim i weselmy! – Chrystus powrócił z otchłani i pogodnie zajaśniał ludzkości. źródło: NKJP: Tadeusz Loska SJ: Wszystkie moje źródła są w Tobie : nabożeństwa eucharystyczne: godziny święte-spotkania modlitewne, 1999 |
|
|
Znajdowali się na pograniczu świata żyjących i świata potępionych, otchłani ognistej, z której nie było wyjścia ni ratunku. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | otchłań |
otchłanie |
|
| D. | otchłani |
otchłani |
|
| C. | otchłani |
otchłaniom |
|
| B. | otchłań |
otchłanie |
|
| N. | otchłanią |
otchłaniami |
|
| Ms. | otchłani |
otchłaniach |
|
| W. | otchłani |
otchłanie |