UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ogrzewać

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. grzać

1. wodę

Definicja

grzejąc, sprawiać, że coś staje się cieplejsze lub że komuś albo gdzieś robi się cieplej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

antonimy:  chłodzić, ochładzać, ostudzać, studzić, ziębić

Połączenia

  • kotłownia ogrzewa; kaloryfery ogrzewają coś
  • ogrzewać budynek, dom, halę, kościół, lokal, miasto, mieszkanie, osiedle, pomieszczenia, przedszkole, szklarnię, szkołę, tramwaje; powietrze, wodę; wnętrze czegoś; ogrzewać dłonie, plecy, ręce; niemowlę
  • ogrzewać ciepłem wód podziemnych, ciepłem z wnętrza Ziemi, energią elektryczną, jądrową, słoneczną...; grzejnikami, kozą, piecami, piecykiem; gazem, olejem opałowym, rzepakowym..., prądem, węglem; dłońmi, oddechem, własnym ciałem; zimą
  • ogrzewać do jakiejś temperatury
  • ogrzewać nad płomieniem
  • ogrzewać lekko, stopniowo
  • ogrzewana tylna szyba; ogrzewane lusterka, siedzenia

Cytaty

- Gospodyni tyle pieniędzy bierze i nie ogrzewa? - zdziwiłam się, bo wiedziałam, że ludzie robili niezłe interesy na wynajmowaniu kwater przybyszom ze Śląska.

źródło: KWSJP: Maria Szulecka: W blasku dnia, 1984

- Ogrzewamy nasze domy energią słoneczną.

źródło: KWSJP: Dorota Terakowska: Władca Lewawu, 1989

Budynek ogrzewa własna kotłownia olejowa.

źródło: NKJP: A.Melnicka: Policja już w nowej siedzibie, Tygodnik Ciechanowski, 2007-12-21

Kocia matka nie tylko ogrzewa i karmi swoje dzieci, ale bawi się z nimi.

źródło: KWSJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1975

Zziębnięta, wolała opatulać się szalami i ogrzewać ręce w cieple płyty kuchennej.

źródło: KWSJP: Christian Skrzyposzek: Mojra, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ogrzewam
ogrzewamy
2 os. ogrzewasz
ogrzewacie
3 os. ogrzewa
ogrzewają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ogrzewałem
+(e)m ogrzewał
ogrzewałam
+(e)m ogrzewała
ogrzewałom
+(e)m ogrzewało
ogrzewaliśmy
+(e)śmy ogrzewali
ogrzewałyśmy
+(e)śmy ogrzewały
2 os. ogrzewałeś
+(e)ś ogrzewał
ogrzewałaś
+(e)ś ogrzewała
ogrzewałoś
+(e)ś ogrzewało
ogrzewaliście
+(e)ście ogrzewali
ogrzewałyście
+(e)ście ogrzewały
3 os. ogrzewał
ogrzewała
ogrzewało
ogrzewali
ogrzewały

bezosobnik: ogrzewano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę ogrzewał
będę ogrzewać
będę ogrzewała
będę ogrzewać
będę ogrzewało
będę ogrzewać
będziemy ogrzewali
będziemy ogrzewać
będziemy ogrzewały
będziemy ogrzewać
2 os. będziesz ogrzewał
będziesz ogrzewać
będziesz ogrzewała
będziesz ogrzewać
będziesz ogrzewało
będziesz ogrzewać
będziecie ogrzewali
będziecie ogrzewać
będziecie ogrzewały
będziecie ogrzewać
3 os. będzie ogrzewał
będzie ogrzewać
będzie ogrzewała
będzie ogrzewać
będzie ogrzewało
będzie ogrzewać
będą ogrzewali
będą ogrzewać
będą ogrzewały
będą ogrzewać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ogrzewajmy
2 os. ogrzewaj
ogrzewajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ogrzewałbym
bym ogrzewał
ogrzewałabym
bym ogrzewała
ogrzewałobym
bym ogrzewało
ogrzewalibyśmy
byśmy ogrzewali
ogrzewałybyśmy
byśmy ogrzewały
2 os. ogrzewałbyś
byś ogrzewał
ogrzewałabyś
byś ogrzewała
ogrzewałobyś
byś ogrzewało
ogrzewalibyście
byście ogrzewali
ogrzewałybyście
byście ogrzewały
3 os. ogrzewałby
by ogrzewał
ogrzewałaby
by ogrzewała
ogrzewałoby
by ogrzewało
ogrzewaliby
by ogrzewali
ogrzewałyby
by ogrzewały

bezosobnik: ogrzewano by

bezokolicznik: ogrzewać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ogrzewając

gerundium: ogrzewanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ogrzewanie
ogrzewania
D. ogrzewania
ogrzewań
C. ogrzewaniu
ogrzewaniom
B. ogrzewanie
ogrzewania
N. ogrzewaniem
ogrzewaniami
Ms. ogrzewaniu
ogrzewaniach
W. ogrzewanie
ogrzewania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ogrzewający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ogrzewający
ogrzewający
ogrzewający
ogrzewające
ogrzewająca
D. ogrzewającego
ogrzewającego
ogrzewającego
ogrzewającego
ogrzewającej
C. ogrzewającemu
ogrzewającemu
ogrzewającemu
ogrzewającemu
ogrzewającej
B. ogrzewającego
ogrzewającego
ogrzewający
ogrzewające
ogrzewającą
N. ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającą
Ms. ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ogrzewający
ogrzewający
ogrzewające
ogrzewające
D. ogrzewających
ogrzewających
ogrzewających
ogrzewających
C. ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającym
B. ogrzewających
ogrzewających
ogrzewających
ogrzewające
N. ogrzewającymi
ogrzewającymi
ogrzewającymi
ogrzewającymi
Ms. ogrzewających
ogrzewających
ogrzewających
ogrzewających

imiesłów przymiotnikowy bierny: ogrzewany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ogrzewany
ogrzewany
ogrzewany
ogrzewane
ogrzewana
D. ogrzewanego
ogrzewanego
ogrzewanego
ogrzewanego
ogrzewanej
C. ogrzewanemu
ogrzewanemu
ogrzewanemu
ogrzewanemu
ogrzewanej
B. ogrzewanego
ogrzewanego
ogrzewany
ogrzewane
ogrzewaną
N. ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewaną
Ms. ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ogrzewani
ogrzewani
ogrzewane
ogrzewane
D. ogrzewanych
ogrzewanych
ogrzewanych
ogrzewanych
C. ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanym
B. ogrzewanych
ogrzewanych
ogrzewanych
ogrzewane
N. ogrzewanymi
ogrzewanymi
ogrzewanymi
ogrzewanymi
Ms. ogrzewanych
ogrzewanych
ogrzewanych
ogrzewanych

odpowiednik aspektowy: ogrzać

Składnia

bez ograniczeń + ogrzewać +
KOGO/CO + (CZYM)

2. o kocu

Definicja

chronić przed zmarznięciem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  grzać

Połączenia

  • koc ogrzewa kogoś/coś

Cytaty

Wełniany koc ogrzewa moje ciało.

źródło: KWSJP: Grzesiek Skałka SJ: Rekolekcje w Internecie, Na oścież, nr 2-3 (59), 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ogrzewam
ogrzewamy
2 os. ogrzewasz
ogrzewacie
3 os. ogrzewa
ogrzewają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ogrzewałem
+(e)m ogrzewał
ogrzewałam
+(e)m ogrzewała
ogrzewałom
+(e)m ogrzewało
ogrzewaliśmy
+(e)śmy ogrzewali
ogrzewałyśmy
+(e)śmy ogrzewały
2 os. ogrzewałeś
+(e)ś ogrzewał
ogrzewałaś
+(e)ś ogrzewała
ogrzewałoś
+(e)ś ogrzewało
ogrzewaliście
+(e)ście ogrzewali
ogrzewałyście
+(e)ście ogrzewały
3 os. ogrzewał
ogrzewała
ogrzewało
ogrzewali
ogrzewały

bezosobnik: ogrzewano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę ogrzewał
będę ogrzewać
będę ogrzewała
będę ogrzewać
będę ogrzewało
będę ogrzewać
będziemy ogrzewali
będziemy ogrzewać
będziemy ogrzewały
będziemy ogrzewać
2 os. będziesz ogrzewał
będziesz ogrzewać
będziesz ogrzewała
będziesz ogrzewać
będziesz ogrzewało
będziesz ogrzewać
będziecie ogrzewali
będziecie ogrzewać
będziecie ogrzewały
będziecie ogrzewać
3 os. będzie ogrzewał
będzie ogrzewać
będzie ogrzewała
będzie ogrzewać
będzie ogrzewało
będzie ogrzewać
będą ogrzewali
będą ogrzewać
będą ogrzewały
będą ogrzewać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ogrzewajmy
2 os. ogrzewaj
ogrzewajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ogrzewałbym
bym ogrzewał
ogrzewałabym
bym ogrzewała
ogrzewałobym
bym ogrzewało
ogrzewalibyśmy
byśmy ogrzewali
ogrzewałybyśmy
byśmy ogrzewały
2 os. ogrzewałbyś
byś ogrzewał
ogrzewałabyś
byś ogrzewała
ogrzewałobyś
byś ogrzewało
ogrzewalibyście
byście ogrzewali
ogrzewałybyście
byście ogrzewały
3 os. ogrzewałby
by ogrzewał
ogrzewałaby
by ogrzewała
ogrzewałoby
by ogrzewało
ogrzewaliby
by ogrzewali
ogrzewałyby
by ogrzewały

bezosobnik: ogrzewano by

bezokolicznik: ogrzewać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ogrzewając

gerundium: ogrzewanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ogrzewanie
ogrzewania
D. ogrzewania
ogrzewań
C. ogrzewaniu
ogrzewaniom
B. ogrzewanie
ogrzewania
N. ogrzewaniem
ogrzewaniami
Ms. ogrzewaniu
ogrzewaniach
W. ogrzewanie
ogrzewania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ogrzewający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ogrzewający
ogrzewający
ogrzewający
ogrzewające
ogrzewająca
D. ogrzewającego
ogrzewającego
ogrzewającego
ogrzewającego
ogrzewającej
C. ogrzewającemu
ogrzewającemu
ogrzewającemu
ogrzewającemu
ogrzewającej
B. ogrzewającego
ogrzewającego
ogrzewający
ogrzewające
ogrzewającą
N. ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającą
Ms. ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ogrzewający
ogrzewający
ogrzewające
ogrzewające
D. ogrzewających
ogrzewających
ogrzewających
ogrzewających
C. ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającym
ogrzewającym
B. ogrzewających
ogrzewających
ogrzewających
ogrzewające
N. ogrzewającymi
ogrzewającymi
ogrzewającymi
ogrzewającymi
Ms. ogrzewających
ogrzewających
ogrzewających
ogrzewających

imiesłów przymiotnikowy bierny: ogrzewany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ogrzewany
ogrzewany
ogrzewany
ogrzewane
ogrzewana
D. ogrzewanego
ogrzewanego
ogrzewanego
ogrzewanego
ogrzewanej
C. ogrzewanemu
ogrzewanemu
ogrzewanemu
ogrzewanemu
ogrzewanej
B. ogrzewanego
ogrzewanego
ogrzewany
ogrzewane
ogrzewaną
N. ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewaną
Ms. ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ogrzewani
ogrzewani
ogrzewane
ogrzewane
D. ogrzewanych
ogrzewanych
ogrzewanych
ogrzewanych
C. ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanym
ogrzewanym
B. ogrzewanych
ogrzewanych
ogrzewanych
ogrzewane
N. ogrzewanymi
ogrzewanymi
ogrzewanymi
ogrzewanymi
Ms. ogrzewanych
ogrzewanych
ogrzewanych
ogrzewanych

odpowiednik aspektowy: ogrzać

Składnia

Rznieżywotny + ogrzewać +
KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 19.07.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj