Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł.
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1, ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | szuja |
szuje |
|
| D. | szui |
szujów szui |
neut |
| szuj |
char | ||
| C. | szui |
szujom |
|
| B. | szuję |
szujów szuje |
|
| N. | szują |
szujami |
|
| Ms. | szui |
szujach |
|
| W. | szujo |
szuje |
Inne uwagi
Gdy wyraz odnosi się tylko do osób płci żeńskiej, używa się r.ż., D. lm szui lub szuj , B. lm szuje . Gdy zaś odnosi się do osoby/osób płci męskiej, do grupy osób obojga płci albo do osoby/osób bez wskazania na płeć, używa się r. m1, D. i B. lm szujów lub r. ż, D. lm szui lub szuj , B. lm szuje
Pochodzenie
psł. *šuja (przym. [ż]) 'lewa'
Urzeczownikowiona forma rodzaju żeńskiego *šuja (forma podstawowa *šujь [m] 'lewy') oznaczała prawdopodobnie 'lewą stronę' przez lud uznawaną za gorszą. Stąd dalej 'coś gorszego, złego' > 'draństwo, dranie, hultaje, łajdacy', a następnie osobowo w lp 'człowiek nikczemny, łajdak, łotr' (Bor)
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Cytaty
|
- Ależ to kawał bezwstydnej szui! Kobieto, z kim ty żyłaś tyle lat? Przecież ON, pisząc coś takiego, określił siebie jednoznacznie! Sam o sobie wystawił świadectwo. Tępy bydlak! - z oburzeniem w głosie wykrzyknął Władek. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001 |
|
|
O, wy przeklęte szuje polityczne i wojskowe, żądne siły i władzy, gnijecie teraz na cmentarzu, dobrze wam tak, to za mój los, za to, że mam życie szare, bez kolorów i radości! źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007 |
|
|
[...] nie dzielę ludzi na Polaków, Ślązaków czy Niemców, ale na porządnych i szuje. źródło: NKJP: Jan Dziadul: Jak się ojca nie bać?, Polityka, 2001-05-05 |
|
|
Wiem przecież, że mogę grać bardzo różnych ludzi: szujów, bydlaków, zboczeńców... Ale wtedy tym bardziej chodzi o wydźwięk filmu. źródło: NKJP: Maria Malatyńska: Motorem jest światopogląd autora, Gazeta Krakowska, 2008-06-13 |
|
|
Nie brakowało [...] szui, ludzi pozbawionych sumienia, którzy ostentacyjnie wyrażali aprobatę postępowania hitlerowców. źródło: NKJP: Leon Guz: Targowa 64. Dziennik 27 I 1943 - 11 IX 1944, 2001 |