UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

żyd

Chronologizacja

1391, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. żyd
żydzi
ndepr
żydy
depr
D. żyda
żydów
C. żydowi
żydom
B. żyda
żydów
N. żydem
żydami
Ms. żydzie
żydach
W. żydzie
żydzi
ndepr
żydy
depr

Pochodzenie

ogsł. *židъ

< st.wł. giudio < łac. Jūdaeus

1. wyznawca

Definicja

wyznawca judaizmu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  izraelita

Połączenia

  • żydzi i chrześcijanie, żydzi i katolicy, żydzi i muzułmanie

Cytaty

Zachowuję wszystko, jak nakazuje prawo żydowskie. W szabat nie wykonuję żadnej pracy. Wieprzowiny nie jadam w ogóle. Regularnie czytam Biblię. Choć jestem żydem, wierzę w Chrystusa, ale nie uznaję żadnego Kościoła.

źródło: NKJP: Jan Gać: W ojczyźnie Majów, 2007

Czytając o Ojcach Pustyni jest wyraźnie napisane, że nabożeństwa się odbywały po dniu szabatu po zmroku i uczta duchowa przeciągała się do rana, a jak zapewne wiesz, szabat u żydów kończy się w sobotę o zachodzie słońca.

źródło: NKJP: Internet

Podczas bierzmowania młody katolik przyjmuje symboliczne imię świętego, konfirmowany ewangelik wyrzeka się diabła, trzynastoletni żyd otrzymuje pierwszy w życiu talit, modlitewny szal z frędzlami, i wygłasza mowę, zaczynając od słów: „Dzisiaj jestem mężczyzną”.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Tylko proszę nie na biało, Polityka nr 2352, 2002-06-01

- To uroczystość ważna nie tylko dla żydów, ale i dla każdego z nas - mówił bp. Suski. - Każdemu cmentarzowi - niezależnie od wyznania - należy się wielki szacunek, bo jest to miejsce pamięci. A społeczeństwa, które tracą pamięć, tracą też życie.

źródło: NKJP: Alicja Wesołowska: Toruń: Pamiętamy o cmentarzu żydowskim w naszym mieście. Jesteśmy to winni, Gazeta Pomorska, 2009-11-17

2. kleks

Definicja

daw. 
plama na papierze powstała z atramentu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kleks

Cytaty

Wystarczy przypomnieć sobie znakomitą scenę z „Zemsty” - gdzie i litery nie takie, i żyd, czyli kleks, też się trafia. A ponieważ żyd nie mógł plamić przyzwoitego listu, należało się go pozbyć.

źródło: NKJP: Trudna sztuka pisania listów, Dziennik Polski, 2006-01-28

Żyd to członek narodu, ale „żyd” to kleks, plama w zeszycie.

źródło: NKJP: Ryszard Pala: W Roku Języka (IV): Jakóbczak i Jakubczak, Czas Ostrzeszowski nr 200613, 2006

Nawet niewinny kleks w uczniowskim zeszycie nazywany był żydem.

źródło: Internet: dziennik.com

Data ostatniej modyfikacji: 15.06.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj