UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

naoczny

Chronologizacja

1777, SL

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	naoczny	naoczny	naoczny	naoczne	naoczna
D.	naocznego	naocznego	naocznego	naocznego	naocznej
C.	naocznemu	naocznemu	naocznemu	naocznemu	naocznej
B.	naocznego	naocznego	naoczny	naoczne	naoczną
N.	naocznym	naocznym	naocznym	naocznym	naoczną
Ms.	naocznym	naocznym	naocznym	naocznym	naocznej
W.	naoczny	naoczny	naoczny	naoczne	naoczna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	naoczni	naoczni	naoczne	naoczne
D.	naocznych	naocznych	naocznych	naocznych
C.	naocznym	naocznym	naocznym	naocznym
B.	naocznych	naocznych	naocznych	naoczne
N.	naocznymi	naocznymi	naocznymi	naocznymi
Ms.	naocznych	naocznych	naocznych	naocznych
W.	naoczni	naoczni	naoczne	naoczne

Pochodzenie

Od: wyrażenia przyimkowego na oczy, por. (widzieć coś) na (własne) oczy, zob. oko. Naoczny świadek być może pod wpływem fr. témoin oculaire, niem. augen-zeuge, ang.# eye-witness (Bańk.).

1. świadek

Definicja

książk.

taki, który coś widział osobiście

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Połączenia

naoczny obserwator, świadek

Cytaty

Naoczni obserwatorzy przecierali oczy ze zdumienia, bo dawno nie widzieli tak słabo grających nowotarżan.

źródło: NKJP: Stefan Leśniowski: Bez animuszu i armat, Gazeta Krakowska, 2006-11-07

Pańskie oskarżenie to mało. Muszą być świadkowie naoczni.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1948

Rosja! Któż o niej czegoś nie wie, kto jakichkolwiek szczegółów jej nie zna; ale któż jest taki, który ją pojmuje, nawet z widzów naocznych, nawet z własnych jej dzieci!

źródło: NKJP: Henryk Kamieński: Rosja i Europa. Polska. Wstęp do badań nad Rosją i Moskalami, 1999

Składnia

Rz	+	naoczny	+
szyk: neutralny

2. dowód

Definicja

książk.

taki, który można zobaczyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Połączenia

naoczny dowód, przykład

Cytaty

[...] w odsłoniętym przez koparkę gruncie dostrzeżono białe bryłki, które po kilku dniach znikły. To naoczny dowód procesu sublimacji, o którym była mowa wyżej.

źródło: NKJP: Jacek Kruk: Kosmiczne wydarzenia roku 2008, Dziennik Polski, 2008-12-19

Jezus Chrystus pokazał (dał przykład naoczny i namacalny), że tak jest w istocie: chodził po wodzie, przemieniał w wino wodę, regulował pogodę i wskrzeszał, a ludzie za to go ukrzyżowali.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

Rz	+	naoczny	+
szyk: neutralny

3. stwierdzenie

Definicja

książk.

dokonany za pomocą wzroku (zmysłu)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Połączenia

naoczna obserwacja

Cytaty

Jest czymś niesamowitym naoczne stwierdzenie, że nie jesteśmy sami w naszym wyborze.

źródło: NKJP: Kuba Tatarkiewicz: Felietony, Computerworld

Warunkiem wymierzenia mandatu jest [...] stwierdzenie naoczne lub za pomocą urządzenia pomiarowo-kontrolnego popełnienia wykroczenia, jeżeli nie zachodzi wątpliwość co do osoby sprawcy (np. ujawnienie samochodu zaparkowanego w lesie w miejscu niedozwolonym).

źródło: NKJP: Wojciech Radecki: Wykroczenia przeciwko środowisku. Przewodnik po przepisach, 1995

Tak trudno to sprawdzić? Tysiące relacji i setki obserwacji naocznych wydatnie w tym pomagają.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

Rz	+	naoczny	+
szyk: neutralny

4. świadectwo

Definicja

książk.

będący efektem osobistego zobaczenia czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Połączenia

naoczna relacja; naoczne świadectwo

Cytaty

XX-wieczna afroamerykańska literatura czerpie z rozmaitych źródeł, ale nadal zachowuje coś z celu, jaki przyświecał opowieściom niewolników, pewien rodzaj krytyki czy naocznej relacji.

źródło: NKJP: Agata Tomaszewska (tłum.): Obcy u schyłku stulecia, Gazeta Wyborcza, 1996-09-28

Każdy, kto choć raz w życiu widział lub czytał kryminał, wie, że podejrzenie nie wystarcza; potrzebny jest dowód, a w każdym sądzie ceni się naoczne świadectwo.

źródło: NKJP: Jan Gaj: Laboratorium „Wiedzy i Życia”, Wiedza i Życie, 2001

To, o czym piszesz, stosowano też na polskiej wsi (świadectwo naoczne mojej matki).

źródło: NKJP: Internet

Składnia

Rz	+	naoczny	+
szyk: neutralny

Data ostatniej modyfikacji: 26.04.2017