UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oszalały

Chronologizacja

1532, SPXVI

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oszalały	oszalały	oszalały	oszalałe	oszalała
D.	oszalałego	oszalałego	oszalałego	oszalałego	oszalałej
C.	oszalałemu	oszalałemu	oszalałemu	oszalałemu	oszalałej
B.	oszalałego	oszalałego	oszalały	oszalałe	oszalałą
N.	oszalałym	oszalałym	oszalałym	oszalałym	oszalałą
Ms.	oszalałym	oszalałym	oszalałym	oszalałym	oszalałej
W.	oszalały	oszalały	oszalały	oszalałe	oszalała

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oszalali	oszalali	oszalałe	oszalałe
D.	oszalałych	oszalałych	oszalałych	oszalałych
C.	oszalałym	oszalałym	oszalałym	oszalałym
B.	oszalałych	oszalałych	oszalałych	oszalałe
N.	oszalałymi	oszalałymi	oszalałymi	oszalałymi
Ms.	oszalałych	oszalałych	oszalałych	oszalałych
W.	oszalali	oszalali	oszalałe	oszalałe

Pochodzenie

Zob. szaleć

1. w obłędzie

Definicja

taki, który uległ chorobie psychicznej charakteryzującej się urojeniami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:

szalony I

Cytaty

W końcu co ci ludzie mogli z oszalałą babką zrobić? Ani leczyć, ani oddać do Tworek. Bo jak?

źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006

Dowódcami są kapłani, jedyni oficerowie Aniołów zdolni do porozumiewania się z oszalałymi braćmi.

źródło: NKJP: Internet

2.a człowiek w afekcie

Definicja

taki, który stracił panowanie nad sobą pod wpływem silnych przeżyć, emocji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

szalony I

Połączenia

oszalały ojciec, tłum
oszalała kobieta, matka
oszalały z rozpaczy, z zachwytu

Cytaty

	[...] chłopczykiem wstrząsa atak strasznych drgawek, wpada w stan katalepsji. Oszalały ojciec rzuca się z pięściami na wiedźmę. źródło: NKJP: Andrzej Szczeklik: Kore: o chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny, 2007
	Myślałem już, że rozszarpią mnie żywcem. Nagle jeden z nich, ubrany w srebrną zbroję, na którą opadał czarny łańcuch, przedarł się przez wał oblegających i stanął pomiędzy mną a napastującym oszalałym tłumem. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Podróż do krainy Om. Opowieść hipotetyczna, 1974
	Dwie karetki, które nadjechały o wiele za późno, mogły zabrać trzy trupy i oszalałego z bólu po stracie żony, ciężko poszkodowanego sprawcę całej katastrofy. źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996
	Sieką [...] z góry bezkarne niemieckie samoloty. Zniżają się nad same oszalałe strachem, unieruchomione przez ścisk, pełznące drogami rzesze [...]. źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005

Składnia

	+	oszalały	+	(z CZEGO)
szyk: neutralny

2.b wzrok

Definicja

właściwy komuś, kto stracił panowanie nad sobą pod wpływem silnych przeżyć, emocji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

Na filmie wideo ryś miota się w pętli. [...] Zwierzę przywiera do ziemi i spazmatycznie dyszy. Dolna szczęka drga mu z szoku. Oczy ma oszalałe.

źródło: NKJP: Katarzyna Tomaszewicz: Humanitarna szczęka badacza, Gazeta Wyborcza, 1994-08-08

Kiriłł Pietrowicz utkwił w nim oszalały, przerażony wzrok, mrugając w jasnym świetle świńskimi oczkami.

źródło: Dmitry Glukhovsky: Witajcie w Rosji, 2014 (books.google.pl)

3. żywioł

Definicja

taki, który zaczął występować z ogromną gwałtownością i siłą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozszalały

Cytaty

Niedaleko Zieleńca widział setki powalonych świerków, wielkie szczeliny wypłukane przez oszalały żywioł , który poszedł stąd na Kłodzko, Opole i Wrocław.

źródło: NKJP: Sławomir Mizerski: Idzie Olchowik po słupkach, Polityka, 2000-09-30

Łukasz się zachwiał, omal nie przewrócił, nie pociągnął nas za sobą w dół oszalałej rzeki.

źródło: NKJP: Internet

My [...] nie dość, że weszliśmy w oszalałą karuzelę transformacji [...], to jeszcze od razu ulegliśmy oszalałej konsumpcji, niemal z pominięciem etapu produkcji na potrzeby rynku.

źródło: NKJP: Anna Kościelecka: Ideały dawne, wyzwania nowe, Dziennik Bałtycki, 2000-08-25

4. na punkcie gier

Definicja

pot.

taki, który przejawia przesadne zainteresowanie lub zafascynowanie kimś, czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Cytaty

Królik raz kamerował wesele, poza tym ma kolegów z osiedla oszalałych na punkcie technologii cyfrowej [...].

źródło: NKJP: Internet

Na tle oszalałej na punkcie zdrowia innych Europy, Hiszpania jest oazą zdrowego rozsądku.

źródło: NKJP: Andrzej Kołaczkowski-Bochenek: Nie idź tam człowieku!, 2009

Składnia

	+	oszalały	+	na punkcie CZEGO
szyk: neutralny

Data ostatniej modyfikacji: 15.10.2018