UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zakotłować się

Chronologizacja

1858, Dziennik Literacki, nr 30, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakotłuję się	zakotłujemy się
2 os.	zakotłujesz się	zakotłujecie się
3 os.	zakotłuje się	zakotłują się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakotłowałem się +(e)m się zakotłował	zakotłowałam się +(e)m się zakotłowała	zakotłowałom się +(e)m się zakotłowało	zakotłowaliśmy się +(e)śmy się zakotłowali	zakotłowałyśmy się +(e)śmy się zakotłowały
2 os.	zakotłowałeś się +(e)ś się zakotłował	zakotłowałaś się +(e)ś się zakotłowała	zakotłowałoś się +(e)ś się zakotłowało	zakotłowaliście się +(e)ście się zakotłowali	zakotłowałyście się +(e)ście się zakotłowały
3 os.	zakotłował się	zakotłowała się	zakotłowało się	zakotłowali się	zakotłowały się

bezosobnik: zakotłowano się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakotłujmy się
2 os.	zakotłuj się	zakotłujcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakotłowałbym się bym się zakotłował	zakotłowałabym się bym się zakotłowała	zakotłowałobym się bym się zakotłowało	zakotłowalibyśmy się byśmy się zakotłowali	zakotłowałybyśmy się byśmy się zakotłowały
2 os.	zakotłowałbyś się byś się zakotłował	zakotłowałabyś się byś się zakotłowała	zakotłowałobyś się byś się zakotłowało	zakotłowalibyście się byście się zakotłowali	zakotłowałybyście się byście się zakotłowały
3 os.	zakotłowałby się by się zakotłował	zakotłowałaby się by się zakotłowała	zakotłowałoby się by się zakotłowało	zakotłowaliby się by się zakotłowali	zakotłowałyby się by się zakotłowały

bezosobnik: zakotłowano by się

bezokolicznik: zakotłować się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakotłowawszy się

gerundium: zakotłowanie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakotłowanie się	zakotłowania się
D.	zakotłowania się	zakotłowań się
C.	zakotłowaniu się	zakotłowaniom się
B.	zakotłowanie się	zakotłowania się
N.	zakotłowaniem się	zakotłowaniami się
Ms.	zakotłowaniu się	zakotłowaniach się
W.	zakotłowanie się	zakotłowania się

odpowiednik aspektowy: kotłować się

Pochodzenie

Od: kotłować się; zob. kocioł

1. na placu

Definicja

poruszyć się chaotycznie i energicznie, m.in. na małej przestrzeni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

skłębić się

Połączenia

zakotłowało się pod bramką

Cytaty

	Już dziś we Wrocławiu zakotłuje się od studentów próbujących na czas dotrzeć na swoje uczelnie. źródło: NKJP: Jerzy Wójcik: Studenci na rowery, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-10-01
	Zwłaszcza na gdańskiej Starówce może się zakotłować, bo uliczki są małe, auta duże, a ludzie spacerują... źródło: NKJP: Ryszarda Wojciechowska: Uwaga - prezydenci jadą, Wieczór Trójmiasta, 2011
	Polek stracił równowagę i wpadł do wody. Zakotłował się w niej rozpaczliwie, wyskoczył na powierzchnię, łapiąc z trudem powietrze. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959
	Na Szarleja skoczył de Tresckow, na Tresckowa Kuno Wittram, na Wittrama Samson, na nich Weyrach [...]. Wszyscy zakotłowali się na podłodze, tworząc coś na kształt Laokoona z najbliższą rodziną. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Składnia

	+	zakotłować się	+	GDZIE
Ø	+	zakotłować się	+	od KOGO/CZEGO

2. na boki

Definicja

gwałtownie się poruszyć, żeby wznieść się do góry lub rozejść na boki

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Za rufą, w ciemnozielonej wodzie, zakotłowały się wiry wzburzone obrotami śruby.

źródło: NKJP: Stefan Chwin: Hanemann, 1995

[...] Dym zakotłuje się w pufy wokół szkiełka i potem rozciągnie się w pokoju w długie smugi i welony.

źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabeł: opowiadania i reportaże, 2007

W tej samej chwili woda zakotłowała się i wypłynęła jakaś niekształtna postać.

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

Składnia

zakotłować się

(GDZIE)

3. na świecie

Definicja

zostać ogarniętym niepokojem lub wzburzeniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Cytaty

[...] Kryzys będzie się pogłębiał tak długo, aż w konsekwencji doprowadzi do wojny. Wprawdzie powinna ona ominąć Polskę, ale na świecie ma się zakotłować.

źródło: NKJP: (X): Jasnowidz z Człuchowa to przewidział!, Gazeta Pomorska, 2009-02-06

[...] Paliło się za granicą, ale iskry padały na Włocławek. Zakotłowało się w mieście. Wszyscy widzieli wyraźnie, że to groźna łuna - podpalono Reichstag w Berlinie!

źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952

Składnia

zakotłować się

GDZIE

4. w głowie

Definicja

pojawić się w czyjejś świadomości w sposób gwałtowny, natarczywy i chaotyczny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

skłębić się

Cytaty

Niespodziewanie poczuł przypływ złości, która zakotłowała się w nim, nakazując rzucić wszystko w cholerę i wynosić się z tego popieprzonego miasta.

źródło: NKJP: Robert Cichowlas: Przedstawienie, 2007-05 (pinezka.pl)

- Zakotłowało mi się w głowie od nadziei i lęku jednocześnie.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

Składnia

	+	zakotłować się	+	GDZIE
Ø	+	zakotłować się	+	od CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 30.07.2018