Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przysłówek
Pochodzenie
Zob. przód
1. do przodu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | wstecz II |
Połączenia
- brnąć, gnać, patrzeć, płynąć, pobiec, pobiegnąć, pochylić się, podążać, postąpić, posunąć się/posuwać się, runąć, ruszyć, rwać, skoczyć, sunąć, wybiec, wybiegnąć, wyskoczyć, wystąpić; pchnąć/pchać coś, popychać kogoś, przesunąć coś, wysunąć coś naprzód
- krok naprzód
Cytaty
|
Zacisnąłem zęby i ruszyłem naprzód w kierunku owej intrygującej mnie ściany, za którą pląsały niewyraźne cienie. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Podróż do krainy Om. Opowieść hipotetyczna, 1974 |
|
|
Przesunął chlebak naprzód, szarpnął i wydobył flaszkę. źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie – rocznik 20, 1957 |
|
|
Robię krok naprzód, patrzę, na biurku nie ma komputera. źródło: NKJP: Robert Miśkowiec: Kochany Panie Złodzieju!, Gazeta Krakowska, 2003-10-10 |
|
|
Wbił mocno nogi w podłogę, pochylił się całym ciałem naprzód, a potem ręce wsparł o poręcze krzesła... źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967 |
|
|
Baczność! Naprzód! W lewo zwrot! źródło: NKJP: Janusz Minkiewicz: Bilans osobisty, 2001 |
2. na pierwsze miejsce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie kolejność
Cytaty
|
– Trzech ludzi niech idzie naprzód, broń w pogotowiu. A wy z resztą zostańcie z tyłu. W razie czego, będziecie nas ubezpieczać. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
|
|
By osłonić swój pochód, Hiszpanie wysłali naprzód 500 arkebuzerów, którzy jednak ulegli rozsypce pod wpływem ognia dział niderlandzkich, ustawionych na wydmach. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Szedł Pan Jezus ze świętym Piotrem po ziemi jako biedni dziadkowie i dostali od pewnej gospodyni podpłomyk. Szli dalej, Pan Jezus naprzód, a święty Piotr za nim, ścieżką wśród lasu. źródło: NKJP: Hanna Kostyrko (zebr.): Klechdy domowe, 1960 |
3. posunąć sprawy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- dążyć, iść, kroczyć, pędzić, podążać, pójść, postępować; pchnąć/pchać coś, popychać coś, posunąć/posuwać coś; parcie naprzód
- krok naprzód
Cytaty
|
Ukraińcom udało się posunąć naprzód sprawę udzielenia Kijowowi gwarancji bezpieczeństwa. źródło: NKJP: Andrzej Łomanowski: Brak zgody, Gazeta Wyborcza, 1993-01-11 |
|
|
Europa idzie naprzód, a my zostajemy mocno w tyle. źródło: NKJP: Marek Lubawiński: Zasypano nam kolejne piłkarskie boisko, Polska Głos Wielkopolski, 2005-02-07 |
|
|
Płyta jest krokiem naprzód w moim rozwoju artystycznym. źródło: NKJP: Roman Radoszewski: Czesław Niemen. Kiedy się dziwić przestanę... Monografia artystyczna, 2004 |
4. wybiegać myślą
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | wstecz II |
Połączenia
- myśleć, patrzeć, sięgać myślą, wiedzieć, wybiegać myślą; biec, biegnąć, iść, pędzić, płynąć naprzód
Cytaty
|
Wielu gmin nie interesuje rachunek ekonomiczny ani ekologiczny, tylko bieżący dochód. Gminy nie wybiegają myślą naprzód. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.04.1993 |
|
|
Nie zaniedbują ćwiczeń i czekają, co z tego dla ich syna wyniknie, ale jego przyszłość jest wielką niewiadomą. Mama Darka nauczyła się więc nie myśleć daleko naprzód. źródło: NKJP: Świat według Darka, Dziennik Polski, 2000-04-28 |
|
|
Byłeś moim spełnieniem i nadzieją, jedna chwila zmieniła wszystko, życie jest takie kruche i krótkie, czas biegnie nieuchronnie naprzód, a ból nie mija. źródło: NKJP: Henryka Wach-Malicka: Śmierć jest tajemnicą, Dziennik Zachodni, 2005-10-31 |
|
|
W tych nienormalnych warunkach życie jednak płynęło naprzód i ludzie pobierali się ze sobą, często bez udziału księdza. źródło: NKJP: Stefan Biskupski: Małżeństwa bez udziału księdza podczas okupacji niemieckiej, Ateneum Kapłańskie, 1947 |
5. z góry
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca wynagrodzenie za pracę
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | z góry |
Cytaty
|
- Zapłać im za parę dni naprzód. Powiedzmy za trzy. źródło: NKJP: Tadeusz Breza: Urząd, 1960 |
|
|
Ja sam nie wiedziałem, po co ja tam miałem figurować. Dowiedziałem się po posiedzeniu, gdy mi wypłacono 3000 zł wynagrodzenia na 3 miesiące naprzód. źródło: NKJP: (e): Kornik zniszczony, Nowiny Raciborskie, 2002-10-16 |
|
|
Pensję wypłacono dwa miesiące naprzód. źródło: NKJP: Internet |
6. najpierw
Definicja
Warianty
- najprzód
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | najpierw, najsampierw, nasamprzód, pierw, pierwej, wprzód, wprzódy | |
| hiperonimy: | wcześniej I |
Cytaty
|
Naprzód niech będzie papier... jak go kupić... pomyślimy, gdy nadejdzie odpowiednia chwila. źródło: NKJP: Józef Bau: Czas zbezczeszczenia. Wspomnienia z czasów drugiej wojny światowej, 2006 |
|
|
A jeszcze jak ci zaczną między sobą wydziwiać: naprzód niech zdrowi piją, dopiero potem gruźlicy, a na końcu syfilitycy! źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: ARCHIPELAG GUŁag. Tom 1, 1977 |
|
|
Naprzód była ofiarą Hitlera, potem Stalina. źródło: NKJP: Ewa Milewicz: Lepiej wiedzieć i pójść dalej, Gazeta Wyborcza, 1997-11-21 |