UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kantyzm

Chronologizacja

1828, Anioł Dowgird, Wykład przyrodzonych myślenia prawideł czyli logika teoretyczna i praktyczna, cz. 1, polona.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kantyzm
kantyzmy
D. kantyzmu
kantyzmów
C. kantyzmowi
kantyzmom
B. kantyzm
kantyzmy
N. kantyzmem
kantyzmami
Ms. kantyzmie
kantyzmach
W. kantyzmie
kantyzmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Od nazwiska: Immanuel Kant (1724-1804), niemiecki filozof

Definicja

filoz. 
system filozoficzny stworzony przez Immanuela Kanta zawierający różne wątki teoriopoznawcze, m.in. krytycyzm oraz pogląd, że umysł ludzki narzuca niepoznawalnym rzeczom aprioryczne formy i kategorie

Noty o użyciu

Wyraz kantyzm bywa często używany w stosunku do bardzo różnych doktryn filozoficznych, które swój początek biorą z systemu filozoficznego Immanuela Kanta.

Wymowa

Ms. lp wymawiany: [kantyźmie] lub [kantyzmie].

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka filozofia

Cytaty

Zdaniem Cieszkowskiego w kantyzmie rywalizują dwie sprzeczne tendencje: minimalistyczna i maksymalistyczna. Granica, krytyka, analiza skorelowane są z dążeniami do wyczerpania granic, stworzenia systemu, dokonania syntezy […].

źródło: Wartości i wartościowania w historii filozofii, 1992 (books.google.pl)

[…] poglądy Schopenhauera rozeszły się zupełnie z kantyzmem, Schopenhauer będący pod silnym wpływem buddyzmu, doszedł do wniosku, że wbrew Kantowi ludzie mają bezpośredni dostęp do jednego rodzaju bytu rzeczywistego - mianowicie do własnego wnętrza.

źródło: NKJP: Internet

Bergson krytykował psychologię asocjacjonistyczną […]. Zwalczał pozytywizm i kantyzm, dwa główne nurty […] filozofii swych wczesnych lat.

źródło: NKJP: Leszek Kołakowski: Bergson, 1985

Odesłania

Zob. też:

krytycyzm

Data ostatniej modyfikacji: 30.09.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj