UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

łyczek

Chronologizacja

1565, SPXVI

1. koniaku

Definicja

mała ilość płynu połykana za jednym razem

Pochodzenie

Zob. łykać, por. łyk (łyknięcie).

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Połączenia

  • drobny, mały, maleńki łyczek
  • łyczek herbaty, kawy, koniaku, napoju, piwa, soku, wody
  • pociągnąć, upić, wypić łyczek
  • pić, popijać coś (drobnymi, małymi) łyczkami
  • pić, sączyć po łyczku

Cytaty

Małgorzata uprzątnęła szkło, nalała sobie herbaty do szklanki i popijając ją małymi łyczkami, bezmyślnie patrzyła w okno.

źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007

Sięgam do kieszeni kurty i dobywam piersiówkę obszytą skórą. Wypijamy po łyczku.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

Dominikanin powoli kończył kupioną w barku drożdżówkę, dokładnie przeżuwał, a co drugi kęs popijał małym łyczkiem białej kawy.

źródło: NKJP: Marcin Wroński: Officium Secretum: pies pański, 2010

Zrobiła mu mocną zieloną herbatę, jak lubił, ale nie wypił nawet łyczka.

źródło: NKJP: Wojciech Chmielewski: Brzytwa, 2008

Jak się pisze POWIEŚCI? Pytam serio. No, jeszcze jeden łyczek ginu z tonikiem - i mów.

źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. łyczek
łyczki
D. łyczka
łyczków
C. łyczkowi
łyczkom
B. łyczek
łyczki
N. łyczkiem
łyczkami
Ms. łyczku
łyczkach
W. łyczku
łyczki

Składnia

bez ograniczeń + łyczek +
(CZEGO)

2. miaszczanin

Definicja

pogard.  daw. 
ekspresywnie o łyku - mieszczaninie

Pochodzenie

Zob. łyk (mieszczanin).

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  mieszczanin

Cytaty

Królowie, kardynałowie, hrabiowie, prałaci, generałowie i dworska czeredka występują na kartach „Historyjek” w tzw. pełni człowieczeństwa [...]. Złośliwy łyczek [...] na każdego potrafił znaleźć coś przykrego; tu flaszka, tam spódniczka, a wszędzie - pieniążki.

źródło: NKJP: Jaroslaw Krawczyk: Gazeta Wyborcza, 1995-12-08

Naukowcy protestują przeciwko rządowym planom zredukowania im możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu z 50 do 20 procent. Przypominają, że ten przywilej, którego pozbawieni są rzemieślnicy i inni łyczkowie, uzyskali jeszcze za sanacji.

źródło: NKJP: Stanisław Michalkiewicz: Szlachta jak zwykle, Dziennik Polski, 2006-06-09

Mieszczanie mieli żupany żółte, utkane z łyka, czyli włókien konopnych, dlatego w języku staropolskim mieszczan nazywano łyczkami.

źródło: Internet: Polski strój szlachecki (wiw.pl)

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. łyczek
łyczkowie
ndepr
łyczki
depr
D. łyczka
łyczków
C. łyczkowi
łyczkom
B. łyczka
łyczków
N. łyczkiem
łyczkami
Ms. łyczku
łyczkach
W. łyczku
łyczkowie
ndepr
łyczki
depr
Data ostatniej modyfikacji: 12.06.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj