UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

klan

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

ang. clan

Z języka gaelickiego szkockiego clann 'rodzina, potomstwo'.

1. ród

Definicja

książk.

duża grupa ludzi należących do tej samej rodziny i utrzymujących bliskie relacje ze sobą

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina

Połączenia

rodowy, rodzinny; zamknięty klan
klan Kowalskich, Nowaków, Wieczorków
członek, członkini; głowa klanu

Cytaty

	Poczta polska od swoich narodzin była w ręku Włochów. Założył ją klan Montelupich [...]. źródło: KWSJP: Janusz Roszko: Wierzynek i jego sąsiedzi, 1980
	Wolność, która jest owocem wiary w miłość Boga pozwoliła Abrahamowi opuścić swoje schronienie, swój klan rodzinny i pójść w nieznane [...]. źródło: KWSJP: Henryk Dziadosz SJ: Doświadczyć Boga:życie chrześcijańskie w Ćwiczeniach duchownych św. Ignacego Loyoli, 2000
	Wielu członków klanu Bin Ladenów osiadło zresztą na stałe w Ameryce, a jeden z braci ufundował nawet stypendia na uniwersytecie harwardzkim dla studentów, którzy zamierzali poświęcić się badaniom islamu. źródło: KWSJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000
	Pani Douglas jest prezesem rodzinnej spółki produkcyjnej „Bryna”, zajmuje się także poważnymi inwestycjami rodzinnymi. Cieszy się dużym autorytetem w klanie Douglasów. źródło: KWSJP: Jola Czaderska-Hayek: Mój Hollywood, 1990

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	klan	klany
D.	klanu	klanów
C.	klanowi	klanom
B.	klan	klany
N.	klanem	klanami
Ms.	klanie	klanach
W.	klanie	klany

Składnia

klan

(KOGO)

2. klika

Definicja

książk.

grupa ludzi współpracujących ze sobą i popierających się, zamknięta dla osób z zewnątrz

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

klika, koteria

Połączenia

arystokratyczny; górniczy, lekarski, literacki, mafijny, polityczny; zamknięty klan
klan artystów, lekarzy, malarzy, motocyklistów, myśliwych
należeć do klanu

Cytaty

	Dowiedziałem się o tym znacznie później, i to od Wacława Wąsowicza, również należącego do klanu artystów malarzy. źródło: KWSJP: Edward Kozikowski: Więcej prawdy niż plotki. Wspomnienia o pisarzach czasów minionych, 1964
	Garncarzy ceniono, z profesja wiązano wiele zabobonów, tworzyli na wsi zamknięte klany. źródło: KWSJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 1974
	Stanowili swoisty klan, zarozumiałych inżynierów wojskowych, profesjonalistów sztuki fortyfikacyjnej, lekceważących wszelkie pomysły, koncepcje i dokonania praktyczne w dziedzinie budownictwa obronnego, które nie zostały przez nich wymyślone, nie wyszły spod ich pióra lub nie zostały przez nich praktycznie zrealizowane. źródło: KWSJP: Ryszard Henryk Bochenek: Twierdza Jasna Góra, 1997
	Kuczma, choć starał się zajmować pozycję arbitra, stał na czele systemu, w którym najważniejsze decyzje podejmowało kilka klanów biznesowo-politycznych, dzielących między siebie wpływy i majątek kraju. źródło: KWSJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006
	W czasie pobytu Dygatów w Łodzi lokalizuję ich głównie w lokalu o nazwie „Klub Pickwicka”, gdzie bywalcy z literackiego klanu spędzali większą część nocy, odsypiając to potem w ciągu dnia. źródło: KWSJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	klan	klany
D.	klanu	klanów
C.	klanowi	klanom
B.	klan	klany
N.	klanem	klanami
Ms.	klanie	klanach
W.	klanie	klany

Składnia

	+	klan	+	(KOGO)
	+	klan	+	(JAKI)

3. wspólnota plemienna

Definicja

u ludów o kulturze pierwotnej wspólnota plemienna wywodząca się od wspólnego przodka, zamieszkująca wspólne terytorium, mająca wspólną nazwę i podległa władzy jednego naczelnika

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny nazwy osób ze względu na ich pochodzenie i przynależność terytorialną

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ród

Połączenia

afrykański, australijski; pasterski; totemowy klan
członek; głowa, naczelnik, wódz; rada; starszyzna klanu

Cytaty

	Na lament ten przybiegło z wioski kilku starszych mężczyzn i grupka głośno zawodzących kobiet, związali świniom nogi, wsunęli między nie dość grube żerdki bambusowe i przy akompaniamencie szlochów i lamentu ponieśli zwierzęta ku naczelnikowi swego klanu. źródło: KWSJP: Kamil Giżycki: Listy z Archipelagu Salomona, 1969
	[...] w Afryce zapanowała ostatnio moda na miotełki do much z ogonów żyraf. Taka miotełka to symbol władzy, oznaczający status posiadacza, to niby buńczuk hetmański. Każdy kacyk, naczelnik wioski, czy głowa klanu musi dzierżyć w ręku miotełkę na muchy. źródło: KWSJP: Ada Wińcza: Opowieści z sawanny i buszu, 1981
	Ojciec [...] był wodzem klanu Wilków w plemieniu Mohawków, a matka była pełnej lub półkrwi Indianką. źródło: KWSJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994
	Egipcjanie przywykli do widoku koczowniczych klanów pasterskich, zjawiających się na granicy i proszących o schronienie. źródło: KWSJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963
	Tzotzilów i Tzeltalów stare kroniki hiszpańskie zaliczają do jednego z najstarszych klanów wśród Majów, zwanego „papagayos”. źródło: KWSJP: Zofia Jeżewska: W królestwie pierzastego węża, 1964

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	klan	klany
D.	klanu	klanów
C.	klanowi	klanom
B.	klan	klany
N.	klanem	klanami
Ms.	klanie	klanach
W.	klanie	klany

Składnia

	+	klan	+	(KOGO)
	+	klan	+	(JAKI)

4. szkocki

Definicja

w dawnej Irlandii i Szkocji patriarchalna wspólnota rodowa, w której silną władzę sprawuje naczelnik

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

irlandzki, szkocki; góralski, królewski; potężny, wojowniczy klan; zwaśnione klany
klan Macleanów, O'Connelów
członek; głowa, naczelnik, wódz; wojownik; symbol klanu

Cytaty

Klany z wysokich gór Szkocji powstały i nie napotykając na opór wkroczyły do Anglii, zanim jeszcze sam Pretendent przybył zza morza.

źródło: KWSJP: George Bidwell: Cudzą krwią, 1973

Na wieść o śmierci Marii Sussex ruszył do Londynu, zlecając Sir Henrykowi Sydneyowi zastępowanie go w Irlandii, gdzie właśnie Shane O'Neill, uznany wbrew Anglikom naczelnikiem swojego klanu, najpotężniejszego klanu celtyckiego Ulsteru, wojował z sąsiadami i demonstrował swą niezależność.

źródło: KWSJP: Stanisław Grzybowski: Elżbieta Wielka, 1989

Zdjęcia plenerowe do „Osaczonych” kręcono m.in. w szkockim zamku Duart, rodowej siedzibie zasłużonego jeszcze od czasów walk z Wikingami klanu Macleanów, z którym miała ponoć rodzinne powiązania matka Seana Connery.

źródło: NKJP: „Osaczeni”, Dziennik Polski, 1999-07-09

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	klan	klany
D.	klanu	klanów
C.	klanowi	klanom
B.	klan	klany
N.	klanem	klanami
Ms.	klanie	klanach
W.	klanie	klany

Składnia

klan

(KOGO)

Data ostatniej modyfikacji: 19.03.2014