UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

akademik

Chronologizacja

1577, SPXVI
Inne znaczenie: 'filozof należący do szkoły platońskiej w Atenach'

1. dom studencki

Definicja

budynek, w którym mieszkają studenci studiujący poza rodzinnym miejscem zamieszkania

Pochodzenie

Zob. akademicki 1

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata studia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  DS

Połączenia

  • studencki; męski, żeński; pobliski; kolejny, nowy akademik; krakowskie; istniejące akademiki
  • akademik „Babilon”, „Nawojka”, „Piast"
  • akademik politechniki, uniwersytetu; Politechniki Warszawskiej..., Uniwersytetu Gdańskiego...; akademiki Miasteczka Studenckiego AGH
  • akademik przy ulicy Bydgoskiej, Skarżyńskiego...
  • akademiki i stołówki, akademiki i stypendia; bursy i akademiki, internaty i akademiki, uczelnie i akademiki
  • mieszkaniec; kierownik; korytarz, teren; okno; budowa; remont; standard, warunki akademika
  • wejście; przydział do akademika; kolega, koleżanka, przyjaciel, sąsiad, studenci, współlokator, znajomy; miłość, para; ucieczka z akademika
  • piętro, pokój; miejsce, zakwaterowanie; nocleg, pobyt, życie; impreza; pożar w akademiku
  • akademik oferuje noclegi
  • wyremontować akademiki
  • usunąć kogoś, wyrzucić kogoś z akademika;
  • wyrzucony z akademika;
  • usunięcie z akademika
  • mieszkać, waletować, zamieszkać; poznać się w akademiku

Cytaty

W akademiku zmuszeni są mieszkać razem w jednym tylko pokoju, muszą więc się do siebie wzajemnie dostosować i ułożyć swoje wzajemne stosunki.

źródło: NKJP: Jacek Waliński: Trudności adaptacyjne młodzieży zamiejscowej w środowisku domu studenckiego -- praca magisterska, 1995

Palić nauczył się na studiach, konkretnie w akademiku i, jak twierdził, była to jedyna zdobyta na uczelni umiejętność, jaką kiedykolwiek wykorzystał.

źródło: NKJP: Dzień jak co dzień, Gazeta Wyborcza, 1993-02-05

Marek zapalił pachnące świeczki, dzięki czemu nie tylko zniknął zapach niepranych skarpetek, charakterystyczny dla koszar i męskich akademików, ale też zrobiło się całkiem przytulnie.

źródło: NKJP: Kinga Dunin: Obciach, 1999

Z dwóch głównych przedmiotów - sceny klasycznej i sceny współczesnej - miałem dwóje, więc kazano mi powtórzyć rok i przy okazji wyrzucono mnie z akademika za różne młodzieńcze wybryki.

źródło: NKJP: Nie jestem pupilkiem krakowskich salonów , Dziennik Polski, 2000-11-04

Wieczorem w miasteczku akademickim ogłoszono strajk. Dość dziwny pomysł strajkowania w akademikach, ale jest nadzieja, że po pewnym czasie przeniesiemy się do Collegium Novum.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: My zdies' emigranty, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. akademik
akademiki
D. akademika
akademików
C. akademikowi
akademikom
B. akademik
akademiki
N. akademikiem
akademikami
Ms. akademiku
akademikach
W. akademiku
akademiki

2. pokój

Definicja

mieszkanie w akademiku - budynku

Pochodzenie

Zob. akademicki 1

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata studia

Połączenia

  • ceny akademików
  • dopłata do akademika
  • opłata za akademik
  • akademik kosztuje
  • przyznać komuś; dostać; opłacić akademik
  • płacić za akademik

Cytaty

Ci, którzy dostali akademik mają problem z głowy. Ale trzeba pamiętać, że od października wzrastają opłaty za miejsce w domu studenta.

źródło: NKJP: /studentka/: Akademik, mieszkanie czy stancja..., Echo Dnia, 2004-09-21

Dzięki tej inicjatywie studenci, którym nie przyznano akademika, mają możliwość znalezienia taniej stancji

źródło: NKJP: (WOW): Z pomocą bezdomnym żakom, Dziennik Polski, 2001-08-13

[...] studia to rzecz droga: wzrastają opłaty za akademiki, stancje, obiady czy też pomoce naukowe.

źródło: NKJP: Powtórka z pikiety, Dziennik Polski, 2001-12-15

Akademik kosztuje 120 zł za łóżko, więc Barbara razem z koleżanką wynajmują stancję. Za pokój płacą 85 złotych, ale na uczelnię mają daleko.

źródło: NKJP: Konflikty, Rzeczpospolita 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. akademik
akademiki
D. akademika
akademików
C. akademikowi
akademikom
B. akademik
akademiki
N. akademikiem
akademikami
Ms. akademiku
akademikach
W. akademiku
akademiki

3. członek akademii

Definicja

członek akademii (instytucji skupiającej artystów i uczonych)

Pochodzenie

łac. academicus 'akademicki'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka działalność naukowa

Połączenia

  • szwedzcy; dostojni, starzy akademicy
  • grono; postawa akademików
  • akademicy dyskutują; spotykają się

Cytaty

W skład akademii wchodzi 440 wybitnych polskich i zagranicznych uczonych. Podczas sobotniego spotkania akademików dokonano wyboru władz na następną, trzyletnią kadencję.

źródło: NKJP: 131 lat akademii, Dziennik Polski - Małopolska, 2003-06-16

[...] już wtedy pogląd Akademii był określony przytłaczającą większością głosów. Jakkolwiek na rzecz spojrzeć, czy tego akademicy szwedzcy chcieli, czy nie, część opinii przyjęła przyznanie nagrody Miłoszowi w grudniu 1980 roku jako decyzję polityczną.

źródło: NKJP: Bolesław Faron: Wokół polskich Nobli literackich, 2008

Od początku swego istnienia członkami Akademii Francuskiej zostało ponad 700 osób [...]. Akademicy są jedynymi osobami władnymi wybrać nowego członka Akademii, po zwolnieniu jednego z miejsc wskutek śmierci któregoś z nich.

źródło: Internet

Na przykład w Nowosybirsku, pod egidą akademika Rosyjskiej Akademii Nauk Przyrodniczych W. P. Kaznaczejewa [...] pojawił się tak zwany Międzynarodowy Instytut Antropoekologii Kosmicznej [...].

źródło: Internet

Akademia powstała w 1989 r. na wzór instytucji amerykańskiej i jej rolą jest promocja kina europejskiego. Wśród akademików są zarówno laureaci i nominowani do nagrody z poprzednich lat reżyserzy, aktorzy, operatorzy [...], ale i producenci, dystrybutorzy, dyrektorzy festiwali.

źródło: NKJP: Europejskie Oscary, Dziennik Polski – Kultura, 2001-12-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. akademik
akademicy
ndepr
akademiki
depr
D. akademika
akademików
C. akademikowi
akademikom
B. akademika
akademików
N. akademikiem
akademikami
Ms. akademiku
akademikach
W. akademiku
akademicy
ndepr
akademiki
depr

4. uczony

Definicja

naukowiec zatrudniony w placówce dydaktycznej lub badawczej

Pochodzenie

łac. academicus 'akademicki'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka działalność naukowa

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  naukowiec

Połączenia

  • akademicy i praktycy
  • badania akademików
  • akademicy zbadali, zebrali coś

Cytaty

Akademicy ze szkół medycznych University of Vermont oraz Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa przyjrzeli się elektrycznej aktywności mózgu oraz przepływowi krwi.

źródło: Internet

Naukowcy zamierzali sprawdzić, czy pająki zamieszkujące zalewane powodziami bagna wyewoluowały w taki sposób, by przeżyć pod wodą dłużej od gatunków leśnych. Akademicy zebrali pająki reprezentujące 3 gatunki z rodziny pogońcowatych [...].

źródło: Internet

Wypada zatem dać dziś łamy drugiej stronie tego ideowego konfliktu, tj. akademikom zajmującym się ekonomią oraz badaczom z instytutów badawczych.

źródło: Internet

Akademicy nie chcą jednak tylko wyrzekać na rząd i zmniejszać - tak rosnących ostatnio - przyjęć na studia. [...]

źródło: NKJP: Wojciech Staszewski, Renata Gluza, Michał Bauer: Uniwersytet Warszawski poszedł za ciosem i postanowił się zmienić, Gazeta Wyborcza, 1995-02-13

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. akademik
akademicy
ndepr
akademiki
depr
D. akademika
akademików
C. akademikowi
akademikom
B. akademika
akademików
N. akademikiem
akademikami
Ms. akademiku
akademikach
W. akademiku
akademicy
ndepr
akademiki
depr

5. student

Definicja

książk. 
student

Pochodzenie

łac. academicus 'akademicki'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata studia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  student

Cytaty

Choć niektórzy studenci Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu w prywatnych rozmowach wyrażali „pewne oburzenie” z powodu brutalnej interwencji sił porządkowych na Uniwersytecie Warszawskim, to zastępca komendanta KW MO ds. SB [...] nadal był przekonany, że opolscy akademicy nie poprą „awanturniczych ekscesów”.

źródło: Internet

Wyższa Szkoła Humanistyczna, będąca jednym z współgospodarzy Biblioteki Akademickiej, gotowa jest sfinansować niezbędny remont i przeznaczyć lokal na niezbędną akademikom czytelnię.

źródło: NKJP: Biedna jak student, Tygodnik Ciechanowski, 2005-08-04

Młodzi akademicy brali udział w przedwyborczych wiecach, w rozklejaniu wyborczych plakatów i ulotek.

źródło: Internet

Wciągnęli sobie do pomocy młodzież akademicką, która też z zapałem zbierała na ten cel pieniądze, książki i różne dary w naturze. Wśród tych akademików najgorliwszy był Zygmunt Klemensiewicz [...].

źródło: NJKP: Mirosława Bednarzak-Libera: Rola książki w działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej (1891-1918). Szkic do dziejów książki w Krakowie, 2006

W osiem lat później, gdy Nowemu Targowi dopiero co minął 505 rok istnienia, pojawił się w jego murach przyszły kronikarz Krakowa - Józef Tadeusz Wawel-Louis2, wówczas 19-letni akademik studiujący prawo na UJ [...].

źródło: NKJP: Janusz Andrusikiewicz: Gdy Nowy Targ kończył 500 lat..., prasa 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. akademik
akademicy
ndepr
akademiki
depr
D. akademika
akademików
C. akademikowi
akademikom
B. akademika
akademików
N. akademikiem
akademikami
Ms. akademiku
akademikach
W. akademiku
akademicy
ndepr
akademiki
depr

6. sportowiec

Definicja

zawodnik należący do akademickiego klubu sportowego

Pochodzenie

Od: akademia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport osoby i organizacje związane ze sportem

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata studia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zawodnik

Połączenia

  • krakowscy, radomscy akademicy
  • drużyna, ekipa, grupa, klub, zespół; szkoleniowiec, trener; mecz; porażka, wygrana akademików
  • akademicy grają, wygrali/wygrywali, zagrali; prowadzą (28:21, ośmioma punktami...), zdobyli (3 bramki, 8 punktów...)
  • ulec akademikom
  • pokonać; prowadzić akademików

Cytaty

Oprócz naszych akademików, do Chorwacji pojedzie jeszcze piąty zespół studenckich mistrzostw – Uniwersytet Warszawski (trenowany przez słynnego Edwarda Skorka).

źródło: NKJP: ma.w: Siatkarze szykują się na Europę, Nowiny Raciborskie, 2007-07-10

W drugiej odsłonie akademicy ponownie trzymali się swojej sprawdzonej taktyki. Przyjezdni zdołali jeszcze po serii niedokładnych zagrań Politechniki dojść na punkt (16-15), lecz w końcówce seta nie mieli w swych rękach żadnych atutów.

źródło: NKJP: MS: III liga siatkarzy, Dziennik Polski, 2002-12-23

Akademicy grali agresywnie w obronie, a Wisła popełniała proste błędy.

źródło: NKJP: Podziękowanie Renera, Dziennik Polski - Sport, 2001-11-26

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. akademik
akademicy
ndepr
akademiki
depr
D. akademika
akademików
C. akademikowi
akademikom
B. akademika
akademików
N. akademikiem
akademikami
Ms. akademiku
akademikach
W. akademiku
akademicy
ndepr
akademiki
depr

Inne uwagi

Zwykle lm

7. tradycjonalista

Definicja

książk. 
osoba postępująca w sposób charakterystyczny dla akademizmu - bezkrytycznego naśladownictwa tradycyjnych, utartych wzorców

Pochodzenie

Zob. akademizm

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  tradycjonalista

Połączenia

  • tradycjonalizm akademików
  • być akademikiem

Cytaty

Francis Bacon, który nie był akademikiem i nie należał do osób chcących podpierać się tradycją, twierdził, że dla niego tradycja jest bardzo ważna. Wracał ciągle do Velázqueza, do Moneta...

źródło: NKJP: Barbara Ziembicka: Najprostszą drogą : rozmowy z artystami, 1998

[...] coraz częściej zauważam, że jestem traktowany jako akademik, konserwatysta, tradycjonalista, bo pewne ukształtowane jakości traktuję jako nienaruszalne.

źródło: Internet

[...] ogromnej ilości wielkich odkryć dokonali właśnie „dyletanci”, outsiderzy, ba, nawet „samoucy”. [...] nie odczuwali hamulców fachowego wykształcenia, [...] przeskakiwali przeszkody wzniesione przez tradycjonalizm czcigodnych akademików.

źródło: Internet

Ten [...]zarzut wytrąca [...] Julian Przyboś, pisząc o nich w „Życiu Literackim” jako o konserwatystach, zeszłowiecznych ramolach i akademikach, których gust kształcony jest na „bractwie św. Łukasza” oraz rzeźbach ludowych prymitywów [...].

źródło: NKJP: Teodor Krzysztof Toeplitz: Mój wybór : rzeczy mniejsze, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. akademik
akademicy
ndepr
akademiki
depr
D. akademika
akademików
C. akademikowi
akademikom
B. akademika
akademików
N. akademikiem
akademikami
Ms. akademiku
akademikach
W. akademiku
akademicy
ndepr
akademiki
depr

8. zwolennik akademizmu

Definicja

szt. 
zwolennik akademizmu - kierunku w sztuce

Pochodzenie

Zob. akademizm

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

Połączenia

  • słynny akademik
  • być akademikiem

Cytaty

Wydawać by się mogło, że nasz Siemiradzki, absolwent ortodoksyjnej petersburskiej akademii, jeden z najsłynniejszych artystów epoki, autor podziwianych przez tłumy „historycznych machin”, był akademikiem do szpiku kości.

źródło: NKJP: Kinga Kawalerowicz: Wystawy, Gazeta Wyborcza, 1998-05-08

W Polsce królował słynny akademik Henryk Siemiradzki, który spreparował efektowne malowidła dla teatrów we Lwowie i Krakowie.

źródło: NKJP: Zdzisław Pietrasik, Janusz Wróblewski, Dorota Szwarcman, Piotr Sarzyński: Afisz, Polityka 2005

Akademicy zapożyczali warsztat i formę od „nowoczesnych”, a oni z kolei tworzyli swoje dzieła w oparciu o akademicki program.

źródło: NKJP: Kinga Kawalerowicz: Wystawy, Gazeta Wyborcza – Magazyn, 1998-05-08

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. akademik
akademicy
ndepr
akademiki
depr
D. akademika
akademików
C. akademikowi
akademikom
B. akademika
akademików
N. akademikiem
akademikami
Ms. akademiku
akademikach
W. akademiku
akademicy
ndepr
akademiki
depr
Data ostatniej modyfikacji: 02.03.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj