UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kanonizować

Chronologizacja

1564, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kanonizuję
 kanonizujemy
2 os. kanonizujesz
 kanonizujecie
3 os. kanonizuje
 kanonizują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kanonizowałem
+(e)m kanonizował
 kanonizowałam
+(e)m kanonizowała
 kanonizowałom
+(e)m kanonizowało
 kanonizowaliśmy
+(e)śmy kanonizowali
 kanonizowałyśmy
+(e)śmy kanonizowały
2 os. kanonizowałeś
+(e)ś kanonizował
 kanonizowałaś
+(e)ś kanonizowała
 kanonizowałoś
+(e)ś kanonizowało
 kanonizowaliście
+(e)ście kanonizowali
 kanonizowałyście
+(e)ście kanonizowały
3 os. kanonizował
 kanonizowała
 kanonizowało
 kanonizowali
 kanonizowały

bezosobnik: kanonizowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kanonizował
będę kanonizować
 będę kanonizowała
będę kanonizować
 będę kanonizowało
będę kanonizować
 będziemy kanonizowali
będziemy kanonizować
 będziemy kanonizowały
będziemy kanonizować
2 os. będziesz kanonizował
będziesz kanonizować
 będziesz kanonizowała
będziesz kanonizować
 będziesz kanonizowało
będziesz kanonizować
 będziecie kanonizowali
będziecie kanonizować
 będziecie kanonizowały
będziecie kanonizować
3 os. będzie kanonizował
będzie kanonizować
 będzie kanonizowała
będzie kanonizować
 będzie kanonizowało
będzie kanonizować
 będą kanonizowali
będą kanonizować
 będą kanonizowały
będą kanonizować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kanonizujmy
2 os. kanonizuj
 kanonizujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kanonizowałbym
bym kanonizował
 kanonizowałabym
bym kanonizowała
 kanonizowałobym
bym kanonizowało
 kanonizowalibyśmy
byśmy kanonizowali
 kanonizowałybyśmy
byśmy kanonizowały
2 os. kanonizowałbyś
byś kanonizował
 kanonizowałabyś
byś kanonizowała
 kanonizowałobyś
byś kanonizowało
 kanonizowalibyście
byście kanonizowali
 kanonizowałybyście
byście kanonizowały
3 os. kanonizowałby
by kanonizował
 kanonizowałaby
by kanonizowała
 kanonizowałoby
by kanonizowało
 kanonizowaliby
by kanonizowali
 kanonizowałyby
by kanonizowały

bezosobnik: kanonizowano by

bezokolicznik: kanonizować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

kanonizując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

kanonizowawszy

gerundium: kanonizowanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: kanonizujący

imiesłów przymiotnikowy bierny: kanonizowany

Pochodzenie

łac. canonizāre

1. Jana Pawła II

Definicja

rel. 
uroczyście uznać – po przeprowadzeniu odpowiedniej procedury – za świętą osobę zmarłą, która odznaczała się niezwykłymi przymiotami i poświęciła swe życie wierze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne

Połączenia

  • Kościół; papież kanonizuje
  • kanonizować biskupa, błogosławionego
  • kanonizowany męczennik

Cytaty

W Skoczowie papież kanonizował Jana Sarkandra, męczennika z okresu wojen religijnych.

źródło: NKJP: (MS, PS): Dziś 142 dzień roku, Dziennik Polski, 2006-05-22

Kościół kanonizuje ludzi cichych, pragnących sprawiedliwości, ludzi miłosiernych, osoby czystego ducha, mężczyzn i kobiety czyniących pokój, cierpiących prześladowania, natomiast zachowuje milczenie o zmarłych w grzechu, oddając ich w ręce Bożej miłosiernej miłości.

źródło: NKJP: Zdzisław Józef Kijas: Niebo w domu Ojca, czyściec dla kogo, piekło w oddaleniu, 2010

Już w 999 r. papież kanonizował biskupa Wojciecha i jednocześnie w porozumieniu z cesarzem utworzył arcybiskupstwo dla Polski z bratem św. Wojciecha, Radzimem-Gaudentym, na czele.

źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2000

W 1609 Dymitr został kanonizowany przez Cerkiew prawosławną i jest m.in. czczony jako patron chorujących dzieci.

źródło: NKJP: Internet

Rosyjska Cerkiew Prawosławna w 1990 r. kanonizowała jego poprzednika Joanna Kronsztadzkiego: właśnie takich kreuje się teraz na świętych.

źródło: NKJP: Jurij Furmanow: Zew spod czarnego podniebienia, Gazeta Wyborcza, 1993-05-26

Składnia

bez ograniczeń + kanonizować +
KOGO

2. telewizję

Definicja

książk. 
nadać komuś lub czemuś status wyjątkowy, podobny do tego, jaki status ma osoba uznana za świętą w Kościele

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Oczywiście nie chodzi o to, by kanonizować telewizję czy inne media i środki jako takie, ale by z odwagą i prostotą ucznia Jezusa wykorzystywać wszelkie możliwości do czynienia dobra; by nie popaść w grzech zaniedbania

źródło: NKJP: Paweł Teperski OFMCap, Głos Ojca Pio, 2010-02

Znaleźliśmy się między dwiema woluntarystycznymi utopiami. Jedna kanonizuje rynek, a druga społeczeństwo.

źródło: NKJP: Jacek Żakowski: Nauka przetrwania, Polityka, 2009-01-24

Składnia

bez ograniczeń + kanonizować +
KOGO/CO

3. tekst

Definicja

książk. 
zaliczyć do kanonu – zbioru tekstów uznanych za święte w danej religii

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary

Cytaty

Jeśli w społeczeństwie istnieje albo jest rozpowszechniony tylko jeden taki przekład, możliwa staje się sytuacja, gdy on zaczyna być odbierany jako jedyny prawdziwy przekaz Objawienia Bożego, a wobec takiego nie wolno robić zarzutów. Gdy taka sytuacja trwa długo (jak było w przypadku choćby Biblii Jakuba Wujka dla Polaków czy Biblii Starosłowiańskiej dla Kościoła prawosławnego) pojawia się pokusa, by kanonizować tekst tłumaczenia, nadać mu znaczenie
sakralne.

źródło: Marcin Majewski: Jak przekłady zmieniają sens Biblii… O teorii i praktyce tłumaczenia Biblii, 2013 (depot.ceon.pl)

Składnia

bez ograniczeń + kanonizować +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 26.07.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN