Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | stwardniały |
stwardniały |
stwardniały |
stwardniałe |
stwardniała |
| D. | stwardniałego |
stwardniałego |
stwardniałego |
stwardniałego |
stwardniałej |
| C. | stwardniałemu |
stwardniałemu |
stwardniałemu |
stwardniałemu |
stwardniałej |
| B. | stwardniałego |
stwardniałego |
stwardniały |
stwardniałe |
stwardniałą |
| N. | stwardniałym |
stwardniałym |
stwardniałym |
stwardniałym |
stwardniałą |
| Ms. | stwardniałym |
stwardniałym |
stwardniałym |
stwardniałym |
stwardniałej |
| W. | stwardniały |
stwardniały |
stwardniały |
stwardniałe |
stwardniała |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | stwardniali |
stwardniali |
stwardniałe |
stwardniałe |
| D. | stwardniałych |
stwardniałych |
stwardniałych |
stwardniałych |
| C. | stwardniałym |
stwardniałym |
stwardniałym |
stwardniałym |
| B. | stwardniałych |
stwardniałych |
stwardniałych |
stwardniałe |
| N. | stwardniałymi |
stwardniałymi |
stwardniałymi |
stwardniałymi |
| Ms. | stwardniałych |
stwardniałych |
stwardniałych |
stwardniałych |
| W. | stwardniali |
stwardniali |
stwardniałe |
stwardniałe |
Pochodzenie
Zob. twardy
1. o łodydze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii cechy dotykowe
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | twardy |
Cytaty
|
Pory oczyścić, przyciąć stwardniałe części zielone, umyć bardzo starannie, sprawdzając, czy pomiędzy zewnętrznymi liśćmi nie pozostały resztki ziemi. źródło: NKJP: Antonina Malinkiewicz: Dieta dla umysłu, 2008 |
|
|
Czy to znaczy, że skrobia ziemniaczana ma właściwości lecznicze? Tak, naturalnie. Dobrze o tym wiedziały nasze babki, smarując sokiem z ziemniaka, wraz z osadzającą się na dnie kartoflaną mąką, spierzchnięte ręce, stwardniałe pięty, podrażnioną skórę... źródło: NKJP: Dobrodziejstwa bobu, ziemniaka i czosnku, Dziennik Zachodni, 2005-05-14 |
|
|
Najczęstszym objawem chłoniaka są powiększone i stwardniałe węzły chłonne, stany gorączkowe bez uchwytnej przyczyny, zlewne poty (szczególnie w nocy), osłabienie, chudnięcie oraz świąd skóry. źródło: NKJP: To nie wyrok, Polska. Głos Wielkopolski, 2005-09-16 |
2. o człowieku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Cytaty
|
- Jeden w drugiego doborowi mordercy. Są postrachem całego naszego Kraju. Nawet wysoce stwardniali obawiają się ich. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Podróż do krainy om Opowieść hipotetyczna, 1974 |
|
|
A ja już jestem taka nieczuła i stwardniała, że nawet łza mi się w oku nie zakręciła. źródło: NKJP: Maria Dąbrowska: Dzienniki, t.3, cz. 1, 2009 |
3. o spojrzeniu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Cytaty
|
Pulchna i starannie wygolona twarz duchownego zmiękczyła nieco stwardniałe serce generała, który wstrząsając księżą dłonią rzekł pompatycznie: - Świadomość, że jest między nami sługa boży, pomoże spełnić ciężki żołnierski obowiązek w tej trudnej chwili. źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005 |
|
|
Pogoda tego mizernego, bladego jak wosk dziecka, jest, zdaje się, całym słońcem tych dwojga cichych, zapracowanych wodnych ludzi. Na jego widok tylko oczy im miękną i uśmiech umie rozsunąć tępe, stwardniałe rysy. źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005 |
4. o spółgłosce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
Cytaty
|
Pozostałe spółgłoski stwardniałe, jak -c, -cz: obcy, rączy, ochoczy, zachowują jak na tematy miękkie przystało synkretyzm mianownika obu liczb w rodzaju męskoosobowym, por. obcy człowiek - obcy ludzie, ochoczy tancerz - ochoczy tancerze. źródło: NKJP: Alicja Nagórko: Zarys gramatyki języka polskiego, 1996 |