UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

manowce

Chronologizacja

1597, SPXVI
W postaci manowiec

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: p3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.		manowce
D.		manowców
C.		manowcom
B.		manowce
N.		manowcami
Ms.		manowcach
W.		manowce

Pochodzenie

Może od ukr. manýty 'mamić, łudzić, zwodzić, oszukiwać' (< psł. *maniti 'wabić, mamić') albo od związanego z tym wschodniosłowiańskiego *manovati (por. st.rus. manovati 'kiwać głową, dawać znak ręką lub głową, zachęcając do czegoś'); pierwotne znaczenie zapewne 'zwodząca, błędna trasa, prowadząca na bezdroża, nie prowadząca do celu' (Bor).

1. leśne

Definicja

książk.

nieznany lub trudny do przebycia teren, na którym łatwo można zabłądzić lub narazić się na niebezpieczeństwo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

bezdroże

Połączenia

bezkresne, cudne, leśne manowce

Cytaty

[...] już chciałem wyjść gdzie bądź, na manowce [...], skwar, stopiony asfalt, chciałem na spacer, ale sandały kleiły się do ulicy [...].

źródło: NKJP: Wojciech Kuczok: Opowieści przebrane, 2005

Z tymi wszystkimi myślami błądzę bezdrożem w gęstniejącej ciemności, wpadam po kolana w rowy pełne wody i gnijących liści, gubię trakt i odnajduję go, by po chwili brnąć manowcami, gdzie bezlistne gałęzie kruszyn i tarnin chwytają mnie za włosy i czepiają się moich ramion.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993

Wywiedli nas na manowce i zabić chcieli, jak oną pannę!

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

2. życiowe

Definicja

książk.

mało znany lub niebezpieczny obszar czegoś, w którym łatwo można się pomylić lub popełnić błąd

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

ideowe, życiowe manowce
manowce demagogii, głupoty, życia

Cytaty

	Odnosiłem wrażenie, że to on mnie prowadzi przez te wszystkie manowce, że na jedno mi przyzwala, przed innym ostrzega. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996
	Wiodłem z nim jednak przez całą drogę do Padwy uczone dysputy, starając się pilnie nie wypaść z roli nauczyciela i nie zbaczać na niebezpieczne manowce moich nieraz pachnących herezją przemyśleń. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004
	Wierzył w moc Boga, który nie opuszcza człowieka i z manowców sprowadza na prostą drogę. źródło: NKJP: Bogdan Burdziej: Izaak Cylkow, Midrasz nr 106
	Potem odchodzili, ale z kawałkami cegły w rękach - ułomkiem, symbolem mocnego fundamentu, znając już drogę powrotu ze wszystkich manowców życia. źródło: NKJP: Zbudowałem dom, Dziennik Polski, 2003-09-29
	Kiedy szukamy sensu istnienia, musimy sięgać poza istotę ludzką. To droga niełatwa i pełna manowców. źródło: NKJP: Paweł Zawadzki: Tako rzecze Durrenmatt, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 2001-12-01

Składnia

manowce

(CZEGO)

Frazeologizmy

ktoś schodzi na manowce
ktoś zszedł na manowce
ktoś/coś zwiódł/zwiodło na manowce kogoś
ktoś/coś zwodzi na manowce kogoś

Data ostatniej modyfikacji: 19.02.2018