UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wielkość

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp
Od 2. połowy XIV w. wielikość.

Pochodzenie

Zob. wielki

1. rozmiar

Definicja

ujęcie tego, na ile coś jest duże lub małe pod względem rozmiarów fizycznych

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Połączenia

  • maksymalna, minimalna, przeciętna, średnia; naturalna; nadnaturalna; podobna, porównywalna; odpowiednia; dowolna wielkość; wielkość zbliżona do czegoś
  • wielkość osobnika; mózgu; czcionki, liter, napisu, znaków; ekranu, obrazka, obrazu; pudełka; otworu; mieszkania, pomieszczenia, sali; boiska, gospodarstwa, miasta; działki, obszaru, powierzchni; kraju; jeziora, planety; obiektu; partycji, pliku; wielkości dłoni; człowieka, jabłka, jaja, jajka, orzecha, pięści, ziarna
  • wielkość i barwa, wielkość i funkcja, wielkość i kształt, wielkość i liczba, wielkość i położenie, wielkość i rodzaj, wielkość i struktura, wielkość i wygląd
  • ptak, (guz, dziura,...) wielkości czegoś/jakiejś; pomiar; przyrost, zmiana wielkości
  • wpływ na wielkość
  • proporcjonalny do wielkości
  • uzależniony od wielkości
  • wielkość zależy od czegoś
  • dobrać; regulować, zmienić/zmieniać; zmniejszyć/zmniejszać; osiągnąć/osiągać wielkość
  • różnić się; przypominać wielkością
  • zależeć od wielkości
  • wpływać na wielkość
  • w zależności od wielkości

Cytaty

Nasiona są drobne, wielkości orzecha lub bardzo duże, o masie dochodzącej nawet do 25 kg.

źródło: NKJP: (mt): Palmy, Dziennik Tczewski, 1999-12-10

Z kolei Pszczyna to nie tylko wspaniałe zbiory zgromadzone w pałacu, ale i niepowtarzalny park otaczający tę budowlę. Podobnie jest w Pławniowicach, gdzie dodatkową atrakcją jest sporej wielkości zalew.

źródło: NKJP: (BA): Śląskie atrakcje, Dziennik Zachodni, 2005-03-31

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wielkość
wielkości
D. wielkości
wielkości
C. wielkości
wielkościom
B. wielkość
wielkości
N. wielkością
wielkościami
Ms. wielkości
wielkościach
W. wielkości
wielkości

2. intensywność

Definicja

ujęcie tego, na ile coś jest duże lub małe pod względem liczby, natężenia, skali lub intensywności

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • wielkość opadów, plonów; deficytu, depozytu, dochodów, kapitału, kredytu, obrotu, opłat, podatku, strat, środków, wydatków, zamówień, zysku; eksportu, importu; emisji, promieniowania; nakładu, popytu, produkcji, sprzedaży, zamówień; zatrudnienia; firmy, przedsiębiorstwa; populacji; ryzyka;
  • wielkość i wartość
  • przedział; przyrost, zmiana wielkości
  • wpływ na wielkość
  • proporcjonalny do wielkości
  • uzależniony od wielkości
  • wielkość zależy od czegoś
  • obliczyć, określić/określać, oszacować, ustalić/ustalać, wyznaczać; zachować; dostosować, kształtować, regulować, zmienić/zmieniać; ograniczyć, zmniejszyć/zmniejszać; osiągnąć/osiągać; przekroczyć wielkość
  • zależeć od wielkości
  • wpływać na wielkość
  • decydować o wielkości
  • w zależności od wielkości

Cytaty

Zmiany w wielkości sprzedaży detalicznej są uważnie obserwowane, gdyż dostarczają najbardziej aktualnych informacji na temat zachowań amerykańskich konsumentów, które są bardzo istotne, bowiem ich wydatki osobiste odpowiadają za ponad dwie trzecie produktu krajowego brutto.

źródło: NKJP: Marek Śliperski: Amerykańskie dane, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2007-02-06

Ich kapitał założycielski - w sumie 33 mld zł - wystarczyłby zaledwie do zakupienia średniej wielkości przedsiębiorstwa państwowego.

źródło: NKJP: Andrzej Sałata: Obcy inwestorzy w Radomskiem, Gazeta Wyborcza, 1992-09-30

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wielkość
wielkości
D. wielkości
wielkości
C. wielkości
wielkościom
B. wielkość
wielkości
N. wielkością
wielkościami
Ms. wielkości
wielkościach
W. wielkości
wielkości

3. bycie dużym

Definicja

cecha czegoś, co jest oceniane jako wielkie pod względem rozmiarów

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Połączenia

  • dorównywać; imponować wielkością

Cytaty

Wnętrze teatru imponuje wielkością i wystrojem, może pomieścić 1.200 osób.

źródło: NKJP: Bolesława Piekarniak: Śpiewaliśmy na Sycylii, Gazeta Radomszczańska, 2009-12-30

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wielkość
wielkości
D. wielkości
wielkości
C. wielkości
wielkościom
B. wielkość
wielkości
N. wielkością
wielkościami
Ms. wielkości
wielkościach
W. wielkości
wielkości

4. bycie intensywnym

Definicja

cecha czegoś, co jest oceniane jako wielkie pod względem liczby, natężenia, skali lub intensywności

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

Ubiegłoroczna klęska powodziowa była następstwem nie tylko wielkości opadów i ich zasięgu, ale także wyjątkowo niekorzystnej sekwencji zdarzeń.

źródło: NKJP: Adam Zubek: POWÓDŹ... JUTRO?, Gazeta Wyborcza, 1998-07-10

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wielkość
wielkości
D. wielkości
wielkości
C. wielkości
wielkościom
B. wielkość
wielkości
N. wielkością
wielkościami
Ms. wielkości
wielkościach
W. wielkości
wielkości

5. bycie znaczącym

Definicja

cecha czegoś, co oceniamy jako bardzo ważne i znaczące oraz wartościowe

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • dawna wielkość
  • wielkość i potęga, wielkość i upadek

Cytaty

Co więcej, ogromne rzesze Rosjan wcale sobie nie życzą odbudowy imperium, bo ludzie chcą tam nade wszystko porządnie żyć i zarabiać, a wielkość i potęga państwa jest dla nich sprawą niemal całkiem obojętną.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: BÓJMY SIĘ WASZYNGTONU, Gazeta Wyborcza, 1996-06-03

Wielu polskich polityków i związkowców powinno przestudiować historię wielkości i upadku amerykańskiego przemysłu samochodowego.

źródło: NKJP: Adam Grzeszak: Samochodem na Księżyc, Polityka, nr 2688 , 2009-01-17

Nikt już w Rzymie nie płacił pretorianom, nie przejmował się senatorami ani nie rozdawał plebsowi chleba i nie organizował igrzysk. Maksencjusz obiecał wszystkim niezadowolonym przywrócenie dawnej wielkości miasta.

źródło: NKJP: Max Gallo: Konstantyn Wielki Imperium Chrystusa, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wielkość
wielkości
D. wielkości
wielkości
C. wielkości
wielkościom
B. wielkość
wielkości
N. wielkością
wielkościami
Ms. wielkości
wielkościach
W. wielkości
wielkości

6. pisarza

Definicja

cecha kogoś, kogo oceniamy jako wielkiego człowieka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • prawdziwa wielkość
  • wielkość narodu
  • wielkość i małość

Cytaty

Na pewno zaś wiedzą, że nacjonalistyczne hasła nie przysporzą im nowych głosów, bo większość mieszkańców Litwy chce po prostu lepiej żyć, a nie słuchać przemówień o wielkości swojego narodu i kraju.

źródło: NKJP: Grzegorz Gromadzki: Litewska prawica zapewne wygra niedzielne wybory do Sejmu, ale trudno będzie jej zdobyć większość., Gazeta Wyborcza, 1996-10-18

Ty wybierasz między wielkością a małością, tchórzostwem a odwagą, twórczością a powielaniem, bezinteresownością a handlowaniem, trudem a lenistwem.

źródło: NKJP: ks. Mieczysław Maliński: Zamyślenia, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wielkość
wielkości
D. wielkości
wielkości
C. wielkości
wielkościom
B. wielkość
wielkości
N. wielkością
wielkościami
Ms. wielkości
wielkościach
W. wielkości
wielkości

7. fizyczna

Definicja

właściwość czegoś, która może być mierzona

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Połączenia

  • wielkość fizyczna; stała, zmienna; mierzona w czymś; wielkości liczbowe
  • wielkość wskaźnika
  • wyrażać wielkość; przeliczać wielkości

Cytaty

Dziwność S to addytywna wielkość skalarna, wyrażana liczbami całkowitymi, zachowywana w procesach oddziaływań silnych i elektromagnetycznych; w procesach słabego oddziaływania, np. w słabych rozpadach, dziwność może się zmieniać o jedność.

źródło: NKJP: Ewa Skrzypczak, Zygmunt Szafliński: Wstęp do fizyki jądra atomowego i cząstek elementarnych: wykłady, 1995

Niezależnie od zastosowanej metody, przed przystąpieniem do procesu symulacji, należy przygotować zestaw parametrów, które są wielkościami stałymi występującymi we wszystkich równaniach.

źródło: NKJP: Andrzej Dudczak: Koparki: teoria i projektowanie, 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wielkość
wielkości
D. wielkości
wielkości
C. wielkości
wielkościom
B. wielkość
wielkości
N. wielkością
wielkościami
Ms. wielkości
wielkościach
W. wielkości
wielkości

Frazeologizmy

gwiazda pierwszej wielkości
mania wielkości
rząd wielkości
Data ostatniej modyfikacji: 30.06.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj