UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

furczeć

Chronologizacja

1848, Przyjaciel ludu. Pisemko dla oświaty i zabawy ludu wiejskiego, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	furczę	furczymy
2 os.	furczysz	furczycie
3 os.	furczy	furczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	furczałem +(e)m furczał	furczałam +(e)m furczała	furczałom +(e)m furczało	furczeliśmy +(e)śmy furczeli	furczałyśmy +(e)śmy furczały
2 os.	furczałeś +(e)ś furczał	furczałaś +(e)ś furczała	furczałoś +(e)ś furczało	furczeliście +(e)ście furczeli	furczałyście +(e)ście furczały
3 os.	furczał	furczała	furczało	furczeli	furczały

bezosobnik: furczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę furczał będę furczeć	będę furczała będę furczeć	będę furczało będę furczeć	będziemy furczeli będziemy furczeć	będziemy furczały będziemy furczeć
2 os.	będziesz furczał będziesz furczeć	będziesz furczała będziesz furczeć	będziesz furczało będziesz furczeć	będziecie furczeli będziecie furczeć	będziecie furczały będziecie furczeć
3 os.	będzie furczał będzie furczeć	będzie furczała będzie furczeć	będzie furczało będzie furczeć	będą furczeli będą furczeć	będą furczały będą furczeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		furczmy
2 os.	furcz	furczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	furczałbym bym furczał	furczałabym bym furczała	furczałobym bym furczało	furczelibyśmy byśmy furczeli	furczałybyśmy byśmy furczały
2 os.	furczałbyś byś furczał	furczałabyś byś furczała	furczałobyś byś furczało	furczelibyście byście furczeli	furczałybyście byście furczały
3 os.	furczałby by furczał	furczałaby by furczała	furczałoby by furczało	furczeliby by furczeli	furczałyby by furczały

bezosobnik: furczano by

bezokolicznik: furczeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: furcząc

gerundium: furczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	furczenie	furczenia
D.	furczenia	furczeń
C.	furczeniu	furczeniom
B.	furczenie	furczenia
N.	furczeniem	furczeniami
Ms.	furczeniu	furczeniach
W.	furczenie	furczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: furczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	furczący	furczący	furczący	furczące	furcząca
D.	furczącego	furczącego	furczącego	furczącego	furczącej
C.	furczącemu	furczącemu	furczącemu	furczącemu	furczącej
B.	furczącego	furczącego	furczący	furczące	furczącą
N.	furczącym	furczącym	furczącym	furczącym	furczącą
Ms.	furczącym	furczącym	furczącym	furczącym	furczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	furczący	furczący	furczące	furczące
D.	furczących	furczących	furczących	furczących
C.	furczącym	furczącym	furczącym	furczącym
B.	furczących	furczących	furczących	furczące
N.	furczącymi	furczącymi	furczącymi	furczącymi
Ms.	furczących	furczących	furczących	furczących

odpowiednik aspektowy: furknąć

Pochodzenie

Czasownik pochodzenia dźwiękonaśladowczego.

1.a wiatr

Definicja

poruszać czymś energicznie, wywołując przy tym charakterystyczny dźwięk, który przypomina odgłos, jaki można usłyszeć, gdy ptaki zrywają się do lotu, mocno uderzając skrzydłami lub gdy jakiś materiał powiewa na wietrze, silnie uderzany przez porywy powietrza

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

furkać, furkotać

Połączenia

wiatr furczy
furczeć chorągiewką; skrzydełkami

Cytaty

	[...] wiatr gwiżdże w kominie, furczy kogutkiem czy chorągiewką na dachu i śwista w burzy. źródło: NKJP: Andrzej Szczeklik: Kore: o chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny, 2007
	Ja zacytuję może na wstępie to, co dzisiaj już na tej sali padło, że pan [...] zabrał mi ten wiatr, który w żaglach miał u mnie furczeć. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 25. posiedzenia Senatu RP z dnia 3.10.2002
	Wianek kręcił się jak bąk, furczał sztucznymi kwiatami, wirował, ryzykując utratę przyklejonych płatków, aż w końcu - poleciał! źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005
	Mogę tysiąc razy na minutę furczeć skrzydełkami, bo tyle koliber macha na minutę, i będę stał w miejscu. Nie podfrunę, praktycznie rzecz biorąc. źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002

Składnia

furczeć

(CZYM)

1.b spódnice

Definicja

poruszając się szybko w powietrzu lub na wietrze, wydawać charakterystyczny dźwięk, który przypomina odgłos, jaki można usłyszeć, gdy ptaki zrywają się do lotu, mocno uderzając skrzydłami lub gdy jakiś materiał powiewa na wietrze, silnie uderzany przez porywy powietrza

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

furkać, furkotać

Połączenia

gromada ciem; fartuch, żagiel furczy; nurzyki; skrzydła; falbany, spódnice, worki, wstążki; (nad głowami) kamienie, kule furczą
furczeć na wietrze; w powietrzu

Cytaty

	Wreszcie w stylowych sukniach i kapeluszach okrywających pukle długich włosów zatańczyły siarczystego kankana. Przed oczyma zgromadzonych gości furczały spódnice, migały czarne majteczki, fruwały do sufitu zgrabne nogi, a od pisków - jak kankan, to kankan! [...]. źródło: NKJP: Gabriela Pewińska: Trzy tytuły dla Joli, Dziennik Powiatu Bytowskiego, 1999-02-19
	Latem nad głową furczały tysiące nurzyków. źródło: NKJP: Marek Kamiński, Wojciech Moskal, Sławomir Swerpel: Nie tylko biegun, 1996
	Wyrośliśmy z Indian, ale pozostał w nas szacunek dla przyrody [...]. Zresztą patrząc na ten syf, jaki panuje na olkuskich zieleńcach, na te worki foliowe furczące na wietrze z każdego drzewa, na te setki butelek pławiące się w stawach przy ul. Rabsztyńskiej, wiem, że u nas mało kto bawił się w Indian... źródło: NKJP: Olgerd Dziechciarz: Osobność, Gazeta Krakowska, 2007-03-23
	Po chwili usłyszałem zaciekły trzask karabinu maszynowego, a w następnym ułamku sekundy piekielną serię wybuchów. Przywarłem całym ciałem do rowu i czułem, że coś się na mnie sypie i że nad moją głową furczą głośno kamienie i odłamki. źródło: NKJP: Stanisław Berenda-Czajkowski: Dni grozy i łez, 2001
	A jakie w tym wszystkim miejsce husarskich skrzydeł? [...] Słyszałem też, że zrobiono „testy” z tymi skrzydłami i okazało się, że one raczej ani nie furczą, ani nie wydają żadnych dźwięków, więc ich przydatność niewielka. źródło: NKJP: Internet

2. samochód

Definicja

wydawać podczas pracy rytmiczne dźwięki typowe dla działających maszyn lub ich części

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

furkać, furkotać, warkotać

Połączenia

motor, nóż tokarski, samochód, wentylator furczy; drukarki, kołowrotki, maszyny, samoloty furczą

Cytaty

	Samochód był syrenką. Srebrną. Furczał przy odpalaniu, pyrkał przy zmianie biegów. źródło: NKJP: Renata Radłowska: Nowohucka telenowela, 2008
	Nic nie zastąpi tego dźwięku, kiedy mokrzy, zmarznięci, umordowani wchodzimy do bacówki lub rozbijamy namiot [...] i po chwili poświęconej na rozpalanie palnik zaczyna furczeć. Taki odgłos bezpieczeństwa mówiący o tym, że zaraz będzie herbata. źródło: NKJP: Internet
	Tymczasem w krajowych fabrykach furczał rewelacyjny nóż tokarski genialnego stachanowca Kolesowa. źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Chcica [...]: poemat romantyczny, 2006
	[...] przyzwyczajam się spać przy furczącym przez całą noc wentylatorze [...]. źródło: NKJP: Ewa Szafruga: Subkontynent od środka, Gazeta Krakowska, 2007-08-03
	W koszyckim sztabie wyborczym Ruchu na Rzecz Demokratycznej Słowacji furczą komputerowe drukarki, z miejsca na miejsce przekłada się sterty plakatów i ulotek. źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Rozwód po słowacku, Gazeta Wyborcza, 1992-05-30

3. komuś w nosie

Definicja

wydawać charakterystyczny niskie, charczące dźwięki spowodowane czymś, co utrudnia swobodny i prawidłowy przepływ powietrza, lub spowodowane zaburzeniami w trawieniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:

furkać, furkotać

Połączenia

furczeć komuś w nosie, w nosku, w oskrzelach, w płucach; w brzuchu, w jelitach

Cytaty

	Kiedy chory w napadzie astmy wchodzi do gabinetu lekarskiego, świsty, [...] słyszane gołym uchem, wyprzedzają jego zbliżenie. Dołączają do nich gwizdy, a stetoskop donosi o furczeniach nad obu polami płucnymi. [...] Powietrze z płuc, wprawione w obce mu turbulentne wiry, potrąca zwężone ściany oskrzeli, wprawia je w drgania, szarpie struny głosowe - niby struny harfy Eola. źródło: NKJP: Andrzej Szczeklik: Kore: o chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny, 2007
	Z Tymonem niby lepiej, ale coś furczy mu w oskrzelach [...]. źródło: NKJP: Internet
	Takie furczenie w nosie nie musi oznaczać kataru. Może przy karmieniu jakaś kropla mleka się tam zawieruszyła i teraz furczy. źródło: NKJP: Internet
	Jednak już w szpitalu mały miał gazy, coś strasznie mu furczało w jelitach i jak mówi moja żona, w nocy dawał koncert niemal do rana. źródło: NKJP: Internet
	Od posiłku powinny upłynąć dwie godziny, wtedy burczenie czy furczenie w brzuchu związane z pracą jelit nie będzie utrudniało zadania. źródło: Bożena Kowalska: Odpowiedź na pytanie: kiedy liczyć ruchy dziecka?, Twoje Dziecko (dziecko.niania.pl)

Składnia

furczeć

(KOMU) + (w CZYM)

4. na kogoś

Definicja

wyrażać słowami lub jakimiś dźwiękami swój gniew bądź niezadowolenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

furkać

Cytaty

	Przychodzi taki niezadowolony pracownik do dyrektora i coś mu tam furczy, że w połowie miesiąca pieniądze już mu się skończyły, a praca nie. źródło: NKJP: Izabela Haszyńska: Prace społeczne, Czas Ostrzeszowski, nr 200635, 2006
	Agnieszka czemu furczysz na nas? źródło: NKJP: Internet
	„Zostawcie mnie, nie chcę lecieć, chcę umrzeć tutaj” – biadolił szarpany przez towarzyszących mu ludzi. „Wsiadaj, gamoniu” – furczała na niego żona. źródło: Mariusz Janik: Polowanie na majątki wygnanych autokratów, Dziennik Gazeta Prawna, 2012-06-17 (forsal.pl)
	Po długich targach wdrapujemy się wszystkie trzy na stos rozlatujących się tobołków - i jazda! [...] Lora gramoli się najpierw leśną drogą, burczy, furczy, ale jakoś lezie. źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005

Składnia

	+	furczeć	+	(na KOGO) + (MOWA WPROST)
	+	furczeć	+	(że ZDANIE)

Frazeologizmy

aż furczy

Data ostatniej modyfikacji: 07.06.2017