UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zelota

Chronologizacja

1785, Kazania w osoliwszych materyach z sławnieyszych autorów francuzkich zebrane, polona.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zelota	zeloci	ndepr
M.	zelota	zeloty	depr
D.	zeloty	zelotów
C.	zelocie	zelotom
B.	zelotę	zelotów
N.	zelotą	zelotami
Ms.	zelocie	zelotach
W.	zeloto	zeloci	ndepr
W.	zeloto	zeloty	depr

Pochodzenie

gr. dzēlōtḗs

z gr. dzḗlos 'zapał; gorliwość; zawiść; nienawiść; gniew'

1. w starożytności

Definicja

przedstawiciel żydowskiego stronnictwa religijnego i politycznego, działającego w starożytnej Judei, które aktywnie przeciwstawiało się rzymskiej władzy na terenie Judei i postulowało zbrojne wywalczenie całkowitej niepodległości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

żydowski zelota
zeloci i sykariusze; faryzeusze i zeloci

Cytaty

- Barabasz nie był mordercą, był zelotą młody panie. Patriotą, który zabijał Rzymian.

źródło: Grzegorz Musiał: Al fine, 1997 (books.google.pl)

Uiszczenie podatku oznaczało zgodę na dominację Rzymu nad Izraelitami, rezygnację z niezawisłości izraelskiej. Nie płacili tego podatku na przykład zeloci, ale dlatego musieli odejść od społeczności na pustynie.

źródło: NKJP: Mieczysław Maliński: Czy Jezus to powiedział?, 2003

Na wielką skalę, jako sposób walki z wrogą okupacją, terroryzm w Ziemi Świętej podjęli zeloci, sekta żydowska siejąca grozę wśród rzymskich legionistów oraz Żydów podejrzewanych o kolaborację.

źródło: NKJP: Wojciech Giełżyński: Inne światy, inne drogi, 2006

2. w średniowiecznej Grecji

Definicja

przedstawiciel ugrupowania politycznego, działającego w Grecji w średniowieczu, które po powstaniu przeciwko cesarzowi przejęło na kilka lat władzę w Salonikach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Cytaty

Zeloci wyzwolili chłopów poddanych, skonfiskowali włości i majątki kościołów, klasztorów i wielkich feudałów w Salonikach i okolicy, skonfiskowane grunty rozdawali najuboższym chłopom i biedakom miejskim.

źródło: Historia powszechna, 1962 (books.google.pl)

Tylko zeloci w Tesalonice nie uznawali władzy nowego cesarza. Zdając sobie sprawę, że ich upadek jest tylko kwestią czasu, zdecydowali się wydać miasto serbskiemu władcy Stefanowi Duszanowi.

źródło: Marian Witasek: Konstantynopil 1453, 2008 (books.google.pl)

Kościół stanął najprawdopodobniej na wyburzonych ruinach siedziby protostratosa miasta, pałacu zrównanego z ziemią podczas rozruchów zelotów latem 1342 roku.

źródło: NKJP: Jan Gać: Grecja, 2007

3. fanatyk

Definicja

książk. pejorat.

ktoś, kto w sposób zbyt gorliwy i fanatyczny angażuje się w jakieś działania lub wyznaje jakieś poglądy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zelant

Cytaty

Gospodarka, w której brakuje legalnych miejsc pracy [...], zaczęła unaoczniać obywatelom inną rzeczywistość niż tę lakierowaną przez starszych liderów i młodszych zelotów transformacji.

źródło: Paweł Kozłowski: Szansa częściowo wykorzystana, Problemy Polityki Społecznej, 2004 (problemypolitykispolecznej.pl)

Oczywiście niejeden zelota katolicki będzie klerykalizację uważał za ewangelizację, a niejeden zelota antykatolicki ewangelizację nazwie klerykalizacją.

źródło: Michał Czajkowski: Klerykalizacja?, Znak, 1991-06 (miesiecznik.znak.com.pl)

Składnia

	+	zelota	+	(CZEGO)
	+	zelota	+	(JAKI)

Data ostatniej modyfikacji: 17.09.2021