UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaprzały

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaprzały
zaprzały
zaprzały
zaprzałe
zaprzała
D. zaprzałego
zaprzałego
zaprzałego
zaprzałego
zaprzałej
C. zaprzałemu
zaprzałemu
zaprzałemu
zaprzałemu
zaprzałej
B. zaprzałego
zaprzałego
zaprzały
zaprzałe
zaprzałą
N. zaprzałym
zaprzałym
zaprzałym
zaprzałym
zaprzałą
Ms. zaprzałym
zaprzałym
zaprzałym
zaprzałym
zaprzałej
W. zaprzały
zaprzały
zaprzały
zaprzałe
zaprzała
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaprzali
zaprzali
zaprzałe
zaprzałe
D. zaprzałych
zaprzałych
zaprzałych
zaprzałych
C. zaprzałym
zaprzałym
zaprzałym
zaprzałym
B. zaprzałych
zaprzałych
zaprzałych
zaprzałe
N. zaprzałymi
zaprzałymi
zaprzałymi
zaprzałymi
Ms. zaprzałych
zaprzałych
zaprzałych
zaprzałych
W. zaprzali
zaprzali
zaprzałe
zaprzałe

Pochodzenie

Zob. przeć 5

1. mięso

Definicja

taki, który zepsuł się pod wpływem wilgoci i ciepła

Warianty

  • zeprzały

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zepsuty

Cytaty

[...] to w górę się kowal unosił w tym śmiechu swoim, to opadał, do łyd zginał, niczym z bólu po zaprzałym mięsie [...].

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Nagi sad, 1967

Przeszukując plecaki, znaleźliśmy trochę soli i kilka prawie zeprzałych jabłek.

źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1967

Składnia

Rz + zaprzały + bez ograniczeń
szyk: tylko prepozycja

2. człowiek

Definicja

pot. 
taki, że wywołuje w mówiącym silne negatywne uczucie, które chce on wyrazić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

Prawda jest taka, że nie czujemy się jak rodzina z tą wstrętną, gnuśną, zaprzałą babą, ani z jej cofniętą w rozwoju, niezaradną życiowo córką.

źródło: Internet: forum.o2.pl

Dobrze, że w tamtejszej zaprzałej Polsce było jednak to coś, czego inne demoludy nigdy nie miały szansy doświadczyć - powiew zachodu, wolności, inności.

źródło: Internet: cohen.ugu.pl

Nikt z tego zaprzałego towarzystwa nawet nie raczył się ze mną skontaktować ani przekazać informacji.

źródło: Internet: ubea.pl

Składnia

Rz + zaprzały + bez ograniczeń
szyk: tylko prepozycja

3. zboże

Definicja

przest. 
taki, który uległ rozkładowi pod wpływem wilgoci i ciepła

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyprzały

Cytaty

[...] innym porosło, a innym zaprzało czekali na suche, a tu lało lało [...].

źródło: Matylda Wełna: Mała chmurka, 1980 (teatrnn.pl)

Data ostatniej modyfikacji: 09.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj