Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | liberalny |
liberalny |
liberalny |
liberalne |
liberalna |
D. | liberalnego |
liberalnego |
liberalnego |
liberalnego |
liberalnej |
C. | liberalnemu |
liberalnemu |
liberalnemu |
liberalnemu |
liberalnej |
B. | liberalnego |
liberalnego |
liberalny |
liberalne |
liberalną |
N. | liberalnym |
liberalnym |
liberalnym |
liberalnym |
liberalną |
Ms. | liberalnym |
liberalnym |
liberalnym |
liberalnym |
liberalnej |
W. | liberalny |
liberalny |
liberalny |
liberalne |
liberalna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | liberalni |
liberalni |
liberalne |
liberalne |
D. | liberalnych |
liberalnych |
liberalnych |
liberalnych |
C. | liberalnym |
liberalnym |
liberalnym |
liberalnym |
B. | liberalnych |
liberalnych |
liberalnych |
liberalne |
N. | liberalnymi |
liberalnymi |
liberalnymi |
liberalnymi |
Ms. | liberalnych |
liberalnych |
liberalnych |
liberalnych |
W. | liberalni |
liberalni |
liberalne |
liberalne |
Pochodzenie
ang. liberal
fr. libéral
niem. liberal
z łac. līberālīs 'wolnościowy, odnoszący się do wolności, szczodry'
1.a rodzic
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- liberalny intelektualista, myśliciel; liberalna rodzina, szkoła
- liberalny światopoglądowo
- liberalny i postępowy, liberalny i tolerancyjny
Cytaty
Społeczeństwo musi być liberalne światopoglądowo, tolerancyjne dla inności, pozbawione ksenofobii. źródło: NKJP: Internet |
|
Brytyjczycy są zazwyczaj dość liberalni w sferze obyczajów (łagodna ustawa aborcyjna, co trzecie małżeństwo kończy się [rozwody], połowa par żyje bez ślubu). źródło: NKJP: Marek Rybarczyk: Torysi piją ze źródeł, Gazeta Wyborcza, 1994-01-12 |
|
Dzieciaki, chcąc pobalować w klubie, muszą znaleźć pełnoletniego patrona, który wynajmie salę i weźmie odpowiedzialność za całokształt. Może to być bardziej liberalny rodzic, starszy brat, a nawet kolega. źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Gimnazjum picia, Polityka, 2008-03-29 |
1.b stosunek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- liberalna postawa
- liberalne myślenie
Cytaty
To zapewne liberalne podejście, ale nie chciałbym, żeby black metal, heavy metal czy nawet satanizm był z kultury wykluczany. źródło: NKJP: Kto się boi Gorgorotha?, Gazeta Krakowska, 2004-02-04 |
|
Kobiety są nastawione bardziej prorodzinnie niż mężczyźni, ale przejawiają bardziej liberalny stosunek do alternatywnych form życia małżeńsko-rodzinnego. źródło: NKJP: Tomasz Biernat: Młodzi Polacy wobec małżeństwa i rodziny. Komunikat z badań, Wychowawca nr 175-176, 2007-07 |
|
Zasady liberalnego, czyli skrajnie naiwnego wychowania, przynoszą efekty w postaci coraz większej liczby alkoholików i narkomanów wśród nastoletnich chłopców i dziewcząt. źródło: NKJP: Marek Dziewiecki: Miłość przemienia: przezwyciężanie trudności w małżeństwie i rodzinie, 2007 |
2.a polityk
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa doktryny i poglądy polityczne
Połączenia
- liberalny demokrata, działacz, ekonomista, konserwatysta, poseł, przywódca; obóz; liberalna burżuazja; formacja, frakcja, lewica, opcja, opozycja, partia, prawica; liberalne ugrupowanie; liberalne koła, kręgi
- liberalny gospodarczo
- liberalny i demokratyczny, liberalny i konserwatywny, liberalny i lewicowy, liberalny i prawicowy, liberalny i socjalistyczny
- radykalnie, skrajnie, umiarkowanie liberalny
Cytaty
Chce Pan powiedzieć, że ugrupowania liberalne, nastawione na promocję wolnego rynku, nie mają u nas szans? źródło: NKJP: Ewa Szadkowska: Potrzebny rok nadziei, Życie Warszawy, nr 2/01, 2002 |
|
Liberalny rząd [...] stworzył równe szanse prowadzenia działalności wszystkim służbom, więc niech rywalizują i niech wygrywa lepszy. źródło: NKJP: Policja okradła CBA, Polityka, 2008-11-08 |
|
[...] rozmawiać będą ze sobą szefowie dwu partii liberalnych. źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza, 1997-02-12 |
|
Współcześni Żydzi dla przykładu to liberalni prawicowcy, szanujący wolność, demokrację i kapitalizm, którzy są otwarci na inność [...]. źródło: NKJP: Internet |
2.b program
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa doktryny i poglądy polityczne
Połączenia
- liberalny pomysł, program; ład, porządek, ustrój; liberalna gospodarka, polityka; doktryna, idea, ideologia, koncepcja, reforma; liberalne rozwiązanie; liberalne hasła, przekonania, przepisy, skłonności, swobody, tendencje, zasady
- bardzo, mało liberalny
Cytaty
[...] Polska naprawdę może być dumna z tego, że dzisiaj przyjmiemy, mam nadzieję, projekt nowelizacji ustawy o cudzoziemcach, który rzeczywiście wprowadza prawo liberalne, szanujące wolności obywatelskie i prawa obywatelskie. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.01.1995 |
|
Idea wspólnoty europejskiej jest [...] możliwa przy przyjęciu koncepcji państwa obywatelskiego, które opiera się na wartościach liberalnych, szanuje prawa jednostki i jej godność. źródło: NKJP: Milan Kuczan: Nie zamykać się w naszej małej Szwajcarii, Gazeta Wyborcza, 1995-08-05 |
|
Hasłem liberalnej polityki jest samorządność, a gospodarki - możliwie daleko idąca prywatyzacja. źródło: NKJP: Józef Tischner: W krainie schorowanej wyobraźni, 1998 |
|
[...] spór toczy się o to, czy chcemy mieć całkiem otwarte granice, całkiem liberalne zasady wymiany międzynarodowej, czy też uważamy, że interesy naszego państwa, naszych producentów wymagają zabezpieczenia, bo jesteśmy słabsi, bo inni stosują tego typu środki. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 23.06.1994 |