UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

łom

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp
Inne znaczenie: 'połamane drzewa'

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. łom
łomy
D. łomu
łomów
C. łomowi
łomom
B. łom
łomy
N. łomem
łomami
Ms. łomie
łomach
W. łomie
łomy

Pochodzenie

psł. *lomъ, *loma 'łamanie, kruszenie'

z psł. *lomiti 'łamać, kruszyć, rozbijać na kawałki; powodować, że coś się wygina, łamie, kruszy'

1. narzędzie

Definicja

narzędzie w postaci grubego, zwykle metalowego pręta, na końcach zaostrzonego lub zagiętego i spłaszczonego, służące do rozbijania, kruszenia lub podważania czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  brecha

Połączenia

  • rozbić coś, wyważyć/wyważać coś łomem
  • kilofy i łomy; młoty i łomy, siekiera i łom

Cytaty

Pracować trzeba było w grubych rękawicach, jeśli ktoś chwycił łom gołą ręką, zostawiał na żelazie naskórek.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

Z zasuwą nie miał kłopotu, dobrał odpowiedni klucz, a kłódkę po prostu wyłamał łomem.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Bardzo dużo pajacyków, 1968

[…] nie posiadających broni kazał uzbroić w siekiery, łomy i kilofy [...].

źródło: NKJP: Internet

Kilku mężczyzn z łomami rzuciło się wyważać żelazne drzwi [...].

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: piołun, 1992

2. skała

Definicja

bryła skalna odłupana od większej całości

Noty o użyciu

Wyraz w lp bywa używany w znaczeniu mnogim.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia budowa Ziemi

Połączenia

  • łom kamienny, marmurowy, skalny

Cytaty

W głębi groty nagromadziło się usypisko z większych i mniejszych odłamków skalnych. Łomy te postanowiłem przenieść lub przetoczyć do wejścia tak, by tworzyły tam rodzaj barykady.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinsona, 1954

Osobliwością głównych wzniesień są gołoborza - pola łomów kwarcytowych, rezultat wietrzenia skał w epoce lodowcowej.

źródło: NKJP: Krystyna Malik, Raciborska Maria (red.): Przewodnik po Polsce, 1996

Ostatnio […] idąc szutrówką, na nowo wzbogaconą łomem kamiennym, natrafiłem na przepiękne okazy fluorytu i barytu.

źródło: Internet: forum.bieszczady.info.pl

Samochody samowyładowcze (wywrotki) są przeznaczone do przewozu materiałów sypkich i zbrylonych, np. odspojonego gruntu, piasku, kruszywa, łomu skalnego i różnych kopalin.

źródło: Internet: uprawnienia-budowlane.pl

3. deser

Definicja

zastygła masa kakaowa lub czekoladowa z zatopionymi pokruszonymi herbatnikami, waflami i bakaliami, krojona na kawałki

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Połączenia

  • łom czekoladowy
  • przepis na łom

Cytaty

Niezwykle słodki, mocno kakaowy, nabity bakaliami. Łom dla nas to smak minionych chwil...

źródło: Internet: aniolywkuchni.blogspot.com

[…] dostałam przepis na łom jakiś czas temu […].

źródło: Internet: przepisyonline.com

Smak tego bloku, zwanego też łomem czekoladowym, pamięta pewnie większość z nas - robił furorę na stołach w czasach PRL-u, tak dla przypomnienia podaję przepis.

źródło: Internet: magdulek79.blogspot.com

4. o człowieku

Definicja

młodz. 
osoba uważana za głupią

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

Relacje znaczeniowe

synonimy:  baran, czopek, głupek, głupiec, osioł, pała

Cytaty

[…] ale z ciebie łom... Nie rozumiesz, to się nie wypowiadaj.

źródło: Internet: forum.instalki.pl

Tekst nie był do ciebie, bo to nie na twoją głowę. […] Nie wiń świata, że jesteś łomem.

źródło: Internet: forum.interia.pl

- … Nie ciebie pytam łomie...
- Sama jesteś łomem, idiotko!

źródło: Internet: deviantart.com

Data ostatniej modyfikacji: 23.03.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj