UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lustrować

Chronologizacja

1570, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. lustruję
lustrujemy
2 os. lustrujesz
lustrujecie
3 os. lustruje
lustrują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lustrowałem
+(e)m lustrował
lustrowałam
+(e)m lustrowała
lustrowałom
+(e)m lustrowało
lustrowaliśmy
+(e)śmy lustrowali
lustrowałyśmy
+(e)śmy lustrowały
2 os. lustrowałeś
+(e)ś lustrował
lustrowałaś
+(e)ś lustrowała
lustrowałoś
+(e)ś lustrowało
lustrowaliście
+(e)ście lustrowali
lustrowałyście
+(e)ście lustrowały
3 os. lustrował
lustrowała
lustrowało
lustrowali
lustrowały

bezosobnik: lustrowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę lustrował
będę lustrować
będę lustrowała
będę lustrować
będę lustrowało
będę lustrować
będziemy lustrowali
będziemy lustrować
będziemy lustrowały
będziemy lustrować
2 os. będziesz lustrował
będziesz lustrować
będziesz lustrowała
będziesz lustrować
będziesz lustrowało
będziesz lustrować
będziecie lustrowali
będziecie lustrować
będziecie lustrowały
będziecie lustrować
3 os. będzie lustrował
będzie lustrować
będzie lustrowała
będzie lustrować
będzie lustrowało
będzie lustrować
będą lustrowali
będą lustrować
będą lustrowały
będą lustrować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. lustrujmy
2 os. lustruj
lustrujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lustrowałbym
bym lustrował
lustrowałabym
bym lustrowała
lustrowałobym
bym lustrowało
lustrowalibyśmy
byśmy lustrowali
lustrowałybyśmy
byśmy lustrowały
2 os. lustrowałbyś
byś lustrował
lustrowałabyś
byś lustrowała
lustrowałobyś
byś lustrowało
lustrowalibyście
byście lustrowali
lustrowałybyście
byście lustrowały
3 os. lustrowałby
by lustrował
lustrowałaby
by lustrowała
lustrowałoby
by lustrowało
lustrowaliby
by lustrowali
lustrowałyby
by lustrowały

bezosobnik: lustrowano by

bezokolicznik: lustrować

imiesłów przysłówkowy współczesny: lustrując

gerundium: lustrowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lustrowanie
lustrowania
D. lustrowania
lustrowań
C. lustrowaniu
lustrowaniom
B. lustrowanie
lustrowania
N. lustrowaniem
lustrowaniami
Ms. lustrowaniu
lustrowaniach
W. lustrowanie
lustrowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: lustrujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. lustrujący
lustrujący
lustrujący
lustrujące
lustrująca
D. lustrującego
lustrującego
lustrującego
lustrującego
lustrującej
C. lustrującemu
lustrującemu
lustrującemu
lustrującemu
lustrującej
B. lustrującego
lustrującego
lustrujący
lustrujące
lustrującą
N. lustrującym
lustrującym
lustrującym
lustrującym
lustrującą
Ms. lustrującym
lustrującym
lustrującym
lustrującym
lustrującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. lustrujący
lustrujący
lustrujące
lustrujące
D. lustrujących
lustrujących
lustrujących
lustrujących
C. lustrującym
lustrującym
lustrującym
lustrującym
B. lustrujących
lustrujących
lustrujących
lustrujące
N. lustrującymi
lustrującymi
lustrującymi
lustrującymi
Ms. lustrujących
lustrujących
lustrujących
lustrujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: lustrowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. lustrowany
lustrowany
lustrowany
lustrowane
lustrowana
D. lustrowanego
lustrowanego
lustrowanego
lustrowanego
lustrowanej
C. lustrowanemu
lustrowanemu
lustrowanemu
lustrowanemu
lustrowanej
B. lustrowanego
lustrowanego
lustrowany
lustrowane
lustrowaną
N. lustrowanym
lustrowanym
lustrowanym
lustrowanym
lustrowaną
Ms. lustrowanym
lustrowanym
lustrowanym
lustrowanym
lustrowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. lustrowani
lustrowani
lustrowane
lustrowane
D. lustrowanych
lustrowanych
lustrowanych
lustrowanych
C. lustrowanym
lustrowanym
lustrowanym
lustrowanym
B. lustrowanych
lustrowanych
lustrowanych
lustrowane
N. lustrowanymi
lustrowanymi
lustrowanymi
lustrowanymi
Ms. lustrowanych
lustrowanych
lustrowanych
lustrowanych

odpowiednik aspektowy: zlustrować

Pochodzenie

łac. lūstrāre

1. kobietę

Definicja

przypatrywać się komuś lub czemuś dokładnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Połączenia

  • lustrować otoczenie;
  • lustrować wzrokiem
  • lustrować od stóp do głów

Cytaty

Przez chwilę lustrował mnie badawczym wzrokiem. Poczułem się jak towar.

źródło: NKJP: Piotr Kaźmierczak: Sprawdziłem, czy łatwo dostać pracę... pana do towarzystwa, Naj, nr 31, 2003

Omiotła wzrokiem ściany, meble i obrazy, potem przyjrzała się uważnie każdemu z nich. Następnie wstała i zaczęła lustrować resztę mieszkania.

źródło: NKJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1997

[...] Ojciec łatwo się nie zraża, już się wtarabania, wkracza do wnętrza, łypie, lustruje, zagląda do pokoju.

źródło: NKJP: Wojciech Kuczok: Senność, 2009

Pokazała się sucha twarz kobieca, lustrująca mnie poprzez okulary w złotych oprawkach.

źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000

Składnia

bez ograniczeń + lustrować +
KOGO/CO + (CZYM)

2. firmę

Definicja

kontrolować stan i funkcjonowanie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Cytaty

Kontroler ma być bezstronny, powinien lustrować i oceniać firmę.

źródło: NKJP: (ol): Kontroler w akcji, Dlaczego?, 2009-08-17

Na polecenie ministra skarbu podejrzaną transakcję lustruje również Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

źródło: NKJP: Izabela Jarosz-Kacprzak: Blokada zakupu, Trybuna Śląska, 2003-07-08

Przypomnijmy, że nie pierwszy raz będzie on lustrował sprawę, która jest jedną z najbardziej kontrowersyjnych w mijającej kadencji samorządu powiatowego.

źródło: NKJP: (waw): Donos za donosem, Nowiny Raciborskie, nr 41, 2006-08-23

Przeważnie całe dnie schodzą na lustrowaniu folwarków, wydawaniu zarządzeń bądź kontrolowaniu eksploatacji leśnej.

źródło: NKJP: Irena Domańska-Kubiak: Zakątek pamięci: życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych, 2004

Składnia

bez ograniczeń + lustrować +
CO

3. dziennikarzy

Definicja

sprawdzać przeszłość jakiejś znanej osoby w zakresie jej ewentualnej współpracy z tajnymi służbami totalitarnego państwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa działalność polityczna

Cytaty

Po apelu pana X [...] o ujawnianie się byłych współpracowników SB z małopolskiej Solidarności, także SDP chce lustrować środowisko dziennikarskie. – Gdyby lustrację zrobiono przed 15 laty, dziś byłoby po bólu.

źródło: NKJP: Filip Ratkowski: Porządkowanie dawnych spraw, Gazeta Krakowska, 2006-01-14

Teoretycznie wiadomo, co trzeba zrobić: trzeba otworzyć teczki i ujawnić agentów. I oficerów prowadzących też. Jeśli jednak lustruje się arcybiskupa, to wszystko jest niedogodnością, a trudności niebywale się piętrzą.

źródło: NKJP: Dariusz Kuziak: Arcybiskup, Tygodnik Siedlecki, 2007-01-10

Ktoś z zainteresowanych, kto lustrował mnie od strony służb bezpieczeństwa, mógł mnie zlustrować do końca [...].

źródło: NKJP: (X): Ankiety profesora, Dziennik Polski, 2000-01-25

Na pracę w CBA nie mają szans byli funkcjonariusze SB i tajni współpracownicy. Wszyscy urodzeni przed 1972 r. będą lustrowani.

źródło: NKJP: Jacek Harłukowicz, Tomasz Sygut: Czyściciel rusza do boju, Super Express, 2006

Składnia

bez ograniczeń + lustrować +
KOGO/CO

4. dobra królewskie

Definicja

w dawnej Polsce: dokonywać przeglądu dóbr królewskich

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Cytaty

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z początku XVI wieku. Lustrowano wówczas dobra kościelne, a później królewskie.

źródło: Internet: polskiezabytki.pl

Te publikacje dotyczą tylko dóbr królewskich lustrowanych.

źródło: Internet: wtg-gniazdo.org

Składnia

bez ograniczeń + lustrować +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 12.06.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj