UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

solenny

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. solenny
solenny
solenny
solenne
solenna
D. solennego
solennego
solennego
solennego
solennej
C. solennemu
solennemu
solennemu
solennemu
solennej
B. solennego
solennego
solenny
solenne
solenną
N. solennym
solennym
solennym
solennym
solenną
Ms. solennym
solennym
solennym
solennym
solennej
W. solenny
solenny
solenny
solenne
solenna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. solenni
solenni
solenne
solenne
D. solennych
solennych
solennych
solennych
C. solennym
solennym
solennym
solennym
B. solennych
solennych
solennych
solenne
N. solennymi
solennymi
solennymi
solennymi
Ms. solennych
solennych
solennych
solennych
W. solenni
solenni
solenne
solenne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. solenniejszy
solenniejszy
solenniejszy
solenniejsze
solenniejsza
D. solenniejszego
solenniejszego
solenniejszego
solenniejszego
solenniejszej
C. solenniejszemu
solenniejszemu
solenniejszemu
solenniejszemu
solenniejszej
B. solenniejszego
solenniejszego
solenniejszy
solenniejsze
solenniejszą
N. solenniejszym
solenniejszym
solenniejszym
solenniejszym
solenniejszą
Ms. solenniejszym
solenniejszym
solenniejszym
solenniejszym
solenniejszej
W. solenniejszy
solenniejszy
solenniejszy
solenniejsze
solenniejsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. solenniejsi
solenniejsi
solenniejsze
solenniejsze
D. solenniejszych
solenniejszych
solenniejszych
solenniejszych
C. solenniejszym
solenniejszym
solenniejszym
solenniejszym
B. solenniejszych
solenniejszych
solenniejszych
solenniejsze
N. solenniejszymi
solenniejszymi
solenniejszymi
solenniejszymi
Ms. solenniejszych
solenniejszych
solenniejszych
solenniejszych
W. solenniejsi
solenniejsi
solenniejsze
solenniejsze

Pochodzenie

łac. sōlennis, sollennis (< sōlemnis) 'uroczysty, świąteczny, ceremonialny', 'zwykły, zwyczajowy, tradycyjny'

1.a procesja

Definicja

książk. 
wykonywany lub odbywany poważnie i uroczyście

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Cytaty

Obrzędowi towarzyszyła: msza, spowiedź i solenna procesja z udziałem biskupów, królowej, księżniczek i książąt oraz tłumów gawiedzi.

źródło: NKJP: Internet

Kiedy do zmroku nie wróciła, zeszliśmy do miasteczka i tam solenną mszę świętą odprawiwszy, czekaliśmy na znak życia lub sygnał z niebios o jej dalszym losie.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

Nazajutrz po otrzymaniu tej wiadomości musiałem wziąć udział w solennym nabożeństwie odprawianym przez samego archiepiskopa w soborze prawosławnym [...].

źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Na skraju imperium, 2000

1.b wygląd

Definicja

książk. 
świadczący o tym, że coś jest wykonywane lub odbywa się poważnie i uroczyście

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Cytaty

[...] Wszczynając dyskusję, przybiera ton solenny, ja odwzajemniam się w tonie żartobliwym, co zebrani, jak się zdaje, przyjmują z wdzięcznością.

źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009

Odznaczenia, bite przez mnichów, wywodzących się z Jerozolimy, otacza zresztą jakaś niezbyt solenna aura.

źródło: NKJP: (X): Order mało chwalebny, Dziennik Polski, 1999-04-03

Kiedy wysiedliśmy, zebrał nas pod drzewem na samym zakręcie i solennym głosem opowiedział o wyżej opisanym zdarzeniu.

źródło: NKJP: Kira Gałczyńska: Nie wrócę tu nigdy, czyli pożegnanie z Mazurami, 1998

2.a pracownik

Definicja

książk. 
staranny i odpowiedzialnie wykonujący powierzone mu zadania

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Cytaty

Był tak solenny w wypełnianiu obowiązków służbowych, że nawet członkom swojej najbliższej rodziny nie przyspieszył wydania prawa jazdy.

źródło: NKJP: Jerzy Wideł: Szukamy Tabaków, Gazeta Krakowska, 2003-06-14

Żył i pracował w sposób aż pedantycznie uporządkowany, zawsze spokojny i opanowany - choć nie pozbawiony humoru. Sumienny, solenny, solidny w wykonywaniu redakcyjnych obowiązków do końca, także podczas czynnej emerytury [...].

źródło: NKJP: (X): Na pożegnanie Ziutka, Dziennik Polski, 2006-05-02

Składnia

bez ograniczeń + solenny +
(w CZYM)
szyk: neutralny

2.b praca

Definicja

książk. 
świadczący o czyjejś staranności i odpowiedzialnym wykonywaniu powierzonych zadań

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Cytaty

Zachodziłem wczesnymi popołudniami i robiłem solenny przegląd kandydatek.

źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Moje pierwsze samobójstwo i dziewięć innych opowieści, 2006

To było solenne odśnieżanie.

źródło: NKJP: (X): Solenne odśnieżanie, Dziennik Polski, 2001-02-07

Trzeba wielu tysięcy godzin powolnej, solennej pracy, żeby samemu zbudować samolot.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Czarodziejski dywan, Gazeta Wyborcza, 1996-04-26

3. obietnica

Definicja

książk. 
taki, który jest wypowiadany przez kogoś, kto mocno wierzy w to, że zrealizuje to, o czym mówi lub myśli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • solenna obietnica; solenne zapewnienia

Cytaty

Była to zapowiedź równie solenna jak obietnica wykrycia i ukarania sprawców zabójstwa X [...].

źródło: NKJP: Jagienka Wilczak: Kto truł Juszczenkę?, Polityka, 2005-12-10

Profesorowie zachęcali nas, żebyśmy na ćwiczeniach pisali o własnych doświadczeniach w tej mierze, nie krępując się wyznać najskrytszych wątpliwości i żalów, z solennym przyrzeczeniem całkowitej dyskrecji z ich strony.

źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998

Odkładano pisanie na czas jesiennej szarugi, lecz pierwszy śnieg przekreślał solenne postanowienia i nowy podsuwał termin: będzie się pisać, gdy wiosną przyjdą kurniawy.

źródło: NKJP: Stanisław Zieliński: W stronę Pysznej, 2008

4. obiad

Definicja

przest. 
zawierający dużą ilość lub liczbę czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Cytaty

Ludzie wszystkich stanów na odgłos orkiestry dętej i harmonii udali się do Bażantarni, gdzie zjedli solenny obiad, a później pół nocy spędzili na tańcach i zabawie, przy wesołym dźwięku pucharów.

źródło: NKJP: (jol): Bażantarnia, Dziennik Zachodni, 2001-04-27

Margerita von Selerberg z wypiekami na twarzy podniosła wieczko, po czym wyjęła ze środka solenny pęk pomarańczowych margerytek.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Róża Selerbergu, 2006

Data ostatniej modyfikacji: 05.09.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj