UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rzewny

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rzewny
rzewny
rzewny
rzewne
rzewna
D. rzewnego
rzewnego
rzewnego
rzewnego
rzewnej
C. rzewnemu
rzewnemu
rzewnemu
rzewnemu
rzewnej
B. rzewnego
rzewnego
rzewny
rzewne
rzewną
N. rzewnym
rzewnym
rzewnym
rzewnym
rzewną
Ms. rzewnym
rzewnym
rzewnym
rzewnym
rzewnej
W. rzewny
rzewny
rzewny
rzewne
rzewna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rzewni
rzewni
rzewne
rzewne
D. rzewnych
rzewnych
rzewnych
rzewnych
C. rzewnym
rzewnym
rzewnym
rzewnym
B. rzewnych
rzewnych
rzewnych
rzewne
N. rzewnymi
rzewnymi
rzewnymi
rzewnymi
Ms. rzewnych
rzewnych
rzewnych
rzewnych
W. rzewni
rzewni
rzewne
rzewne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rzewniejszy
rzewniejszy
rzewniejszy
rzewniejsze
rzewniejsza
D. rzewniejszego
rzewniejszego
rzewniejszego
rzewniejszego
rzewniejszej
C. rzewniejszemu
rzewniejszemu
rzewniejszemu
rzewniejszemu
rzewniejszej
B. rzewniejszego
rzewniejszego
rzewniejszy
rzewniejsze
rzewniejszą
N. rzewniejszym
rzewniejszym
rzewniejszym
rzewniejszym
rzewniejszą
Ms. rzewniejszym
rzewniejszym
rzewniejszym
rzewniejszym
rzewniejszej
W. rzewniejszy
rzewniejszy
rzewniejszy
rzewniejsze
rzewniejsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rzewniejsi
rzewniejsi
rzewniejsze
rzewniejsze
D. rzewniejszych
rzewniejszych
rzewniejszych
rzewniejszych
C. rzewniejszym
rzewniejszym
rzewniejszym
rzewniejszym
B. rzewniejszych
rzewniejszych
rzewniejszych
rzewniejsze
N. rzewniejszymi
rzewniejszymi
rzewniejszymi
rzewniejszymi
Ms. rzewniejszych
rzewniejszych
rzewniejszych
rzewniejszych
W. rzewniejsi
rzewniejsi
rzewniejsze
rzewniejsze

Pochodzenie

psł. *revьnъ / *ŕьvьnъ 'ryczący' > 'okazujący emocje; pełen emocji' > 'zawistny', 'gorliwy'

Od: psł. *ŕuti, *revǫ : *rovǫ (skąd dawne pol. rzuć, rzwać) 'ryczeć'

1. śpiew

Definicja

wyrażający smutek, żal, tęsknotę i pobudzający do płaczu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

  • rzewna melodia, nuta, pieśń, piosenka; historia; rzewne ballady, dumki, dźwięki, kawałki, tony; historyjki, opowiastki, wspomnienia; skrzypce, skrzypeczki

Cytaty

Aby dotrzeć do istoty muzyki rosyjskiej, trzeba choć raz w życiu coś zaśpiewać. Zaśpiewać od serca. Rosyjski, rzewny zaśpiew jednoczy w metafizyczny sposób kompozytorów kraju, którego nie sposób zrozumieć.

źródło: NKJP: (TaP): Śpiewali od serca, Gazeta Krakowska, 2002-04-25

Film był rzewny i nudny [...], momentami chwyty jak z taniego melodramatu.

źródło: NKJP: Internet

Z głośnika płynęła wciąż ta sama, rzewna, monotonna melodia.

źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962

Kraków po trosze jest wszędzie. W Nowym Jorku, gdzie osiadło wielu krakusów, w Tel Awiwie, ciągle jeszcze tu i ówdzie rozbrzmiewającym doskonałą polszczyzną, wspomnieniami rzewnymi o niegdysiejszych czasach, o ludziach, miejscach, zdarzeniach.

źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Chicago jak Kraków, Dziennik Polski, 2005-02-19

Wycierała zaczerwieniony nos w jedwabną chustkę, brała krople, wreszcie kładła się do łóżka i przy świetle nocnej lampki czytała francuskie romanse, wzdychając przy co rzewniejszych fragmentach.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996

Składnia

bez ograniczeń + rzewny + bez ograniczeń
szyk: neutralny

2. człowiek

Definicja

przeżywający smutek, żal, tęsknotę i wywołujący u innych wzruszenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • robi się rzewny

Cytaty

[...] „Słowo. Dziennik Katolicki” zaliczył ostatnio do tych „najwyższych wartości” Fryderyka Chopina - rzewnego kompozytora XIX stulecia.

źródło: NKJP: Jerzy Urban: Klątwa Urbana, 1995

Tu zaś jest tylko on, muzykant rzewny a zarazem baczny na to, by mu jakieś gadulstwo cudze czy własne nie pomieszało szyku w tonach.

źródło: NKJP: Piotr Wierzbicki: Migotliwy ton. Esej o stylu Chopina, 2010

[...] podczas przedstawień był sentymentalny, rzewny i łagodny [...].

źródło: NKJP: (MST): Teatralna Zosia, Gazeta Krakowska, 2004-11-26

Trochę za dużo piwa, człek się rzewny robi i głupstwa plecie.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003

Składnia

bez ograniczeń + rzewny + bez ograniczeń
szyk: neutralny

Frazeologizmy

rzewne jaja
rzewne łzy
Data ostatniej modyfikacji: 03.10.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj