Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
przycupnę |
przycupniemy |
|||
| 2 os. |
przycupniesz |
przycupniecie |
|||
| 3 os. |
przycupnie |
przycupną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przycupnąłem +(e)m przycupnął |
przycupnęłam +(e)m przycupnęła |
przycupnęłom +(e)m przycupnęło |
przycupnęliśmy +(e)śmy przycupnęli |
przycupnęłyśmy +(e)śmy przycupnęły |
| 2 os. |
przycupnąłeś +(e)ś przycupnął |
przycupnęłaś +(e)ś przycupnęła |
przycupnęłoś +(e)ś przycupnęło |
przycupnęliście +(e)ście przycupnęli |
przycupnęłyście +(e)ście przycupnęły |
| 3 os. |
przycupnął |
przycupnęła |
przycupnęło |
przycupnęli |
przycupnęły |
bezosobnik: przycupnięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
przycupnijmy |
|
| 2 os. |
przycupnij |
przycupnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przycupnąłbym bym przycupnął |
przycupnęłabym bym przycupnęła |
przycupnęłobym bym przycupnęło |
przycupnęlibyśmy byśmy przycupnęli |
przycupnęłybyśmy byśmy przycupnęły |
| 2 os. |
przycupnąłbyś byś przycupnął |
przycupnęłabyś byś przycupnęła |
przycupnęłobyś byś przycupnęło |
przycupnęlibyście byście przycupnęli |
przycupnęłybyście byście przycupnęły |
| 3 os. |
przycupnąłby by przycupnął |
przycupnęłaby by przycupnęła |
przycupnęłoby by przycupnęło |
przycupnęliby by przycupnęli |
przycupnęłyby by przycupnęły |
bezosobnik: przycupnięto by
bezokolicznik: przycupnąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
przycupnąwszy
gerundium: przycupnięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | przycupnięcie |
przycupnięcia |
| D. | przycupnięcia |
przycupnięć |
| C. | przycupnięciu |
przycupnięciom |
| B. | przycupnięcie |
przycupnięcia |
| N. | przycupnięciem |
przycupnięciami |
| Ms. | przycupnięciu |
przycupnięciach |
| W. | przycupnięcie |
przycupnięcia |
Pochodzenie
Czasownik z przedrostkiem przy- od zach. psł. *cupnǫti 'usiąść na zgiętych kolanach, skuliwszy się, usiąść w kucki'; forma prasłowiańska zapewne pochodzenia dźwiękonaśladowczego (Bor)
1. na brzegu krzesła
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przysiąść |
Połączenia
- przycupnąć na krześle; na brzegu, na skraju czegoś
- przycupnąć w krzakach
- przycupnąć cicho; na chwilę
Cytaty
|
Powinnam tam wrócić [...], ale słońce grzało tak kusząco, że postanowiłam przycupnąć tu choćby na chwilkę, dla zebrania odwagi. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2002 |
|
|
- Dziewczyna wskazała na stolik pod parasolem, gdzie cicho przycupnął mężczyzna w czerwonej bejsbolówce. źródło: NKJP: Jacek Rębacz: Zakopane: sezon na samobójców, 2006 |
|
|
Przycupnąwszy w ławce, wnet osunąłem się na kolana i pomodliłem krótko: „Pozwól mi żyć, dobry Boże, pozwól mi żyć... [...]”. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980 |
Składnia
|
+ | przycupnąć | + |
GDZIE
|
2. na skraju wsi
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- domki przycupnęły gdzieś
- przycupnąć przy ulicy
Cytaty
|
Nad brzegiem zimnego morza przycupnęło Miasto. Rodziło się - jak większość miast - niedostrzegalnie. źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007 |
|
|
[...] kelner poderwał się do lotu w stronę ascetycznej komody, na której, niczym elektroniczna ropucha, przycupnęła kasa fiskalna. źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009 |
|
|
Okolica wyglądała na bezludną, ale w głębi lesistych dolin przycupnęły senne wioski pogranicza. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009 |
Składnia
|
|
+ | przycupnąć | + |
GDZIE
|