Chronologizacja
Pochodzenie
niem. violett
z fr. violet
1.a kolor
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Połączenia
- śliwkowy; biskupi, kardynalski; ciemny, jasny; blady, delikatny, głęboki, jadowity, lekki, nasycony, ostry; chłodny, zimny; tajemniczy
- fiolet bzów, kwiatów, lawendy, wrzosów; warg; nieba
- fiolet i biel, fiolet i czerń; czerń i fiolet
- barwa, kolor, odcień; smuga fioletu
- coś wpada w fiolet
Cytaty
|
Jakże też mogłem nie zwracać uwagi na piękne stragany na placu Świętego Antoniego? A są na pewno piękne [...] z tą kipiącą z nich żółtością dyń, czerwienią jabłek, seledynem i fioletem kapusty, bielą i brązem grzybów. źródło: KWSJP: Witold Szołginia: Dom pod Żelaznym Lwem, 1989 |
|
|
Podczas wielkiej wystawy [...] w Paryżu, [...] biegał rankiem na targ po świeże kwiaty, dobierając taki odcień fioletu, by pasował do szarej polewy dzbanków. źródło: KWSJP: Joanna Olczak-Ronikierowa: W ogrodzie pamięci, 2002 |
|
|
Ciemny fiolet gór Usambara odcinał się kontrastowo od błękitu nieba, wśród szarych zarośli widać było zieloną wstęgę - to rzeka Ruvu ocieniona figowcami i tamaryszkami [...]. źródło: KWSJP: Ada Wińcza: Opowieści z sawanny i buszu, 1981 |
|
|
W chłodnym półmroku stały tam rzędy słoików, które ciotka podnosiła do światła, sprawdzając ich zawartość. Przekładała do małych miseczek śliwki, które przemieniły swój fiolet w brązowy kolor zgęstniałej krwi, i plastry gruszek, rozlane, słodkie, złotoróżowe. źródło: KWSJP: Magda Leja: Umiejętność krzyku, 1958 |
|
|
Zachwycał się głośno fioletem balowej sukni, w której wówczas wystąpiła, jej fryzurą z bukietem sztucznych bratków na artystycznie upiętych wysoko włosach... źródło: KWSJP: Krystyna Kolińska: Orzeszkowa, złote ptaki i terroryści, 1996 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | fiolet |
fiolety |
|
| D. | fioletu |
fioletów |
|
| C. | fioletowi |
fioletom |
|
| B. | fiolet |
fiolety |
|
| N. | fioletem |
fioletami |
|
| Ms. | fiolecie |
fioletach |
|
| W. | fiolecie |
fiolety |
Składnia
|
+ | fiolet | + |
(CZEGO)
|
1.b barwnik
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle
Połączenia
- fiolet kobaltowy ciemny, kobaltowy jasny, kobaltowy różowy, manganowy, metylowy
Cytaty
|
Fiolet manganowy to silny, sztucznie otrzymywany pigment. Ma czysty, czerwono-fioletowy odcień. źródło: Internet |
|
|
Barwniki organiczne syntetyczne. W Polsce stosuje się 8 ich rodzajów. Są to: czerwień koszenilowa [...], fiolet metylowy dopuszczony jedynie do znakowania mięsa oraz skórek serów twardych [...]. źródło: KWSJP: Wiktoria Sobczyk: Substancje obce w żywności. Żywność bezpieczna, 2000 |
|
|
Fiolet kobaltowy różowy to amonowy fosforan kobaltu, różowawy, odporny na światło, półlaserunkowy. Natomiast fiolet kobaltowy jasny został wycofany z produkcji jako trujący i nietrwały - wyrabiano go z podtlenku kobaltu i kwasu arsenowego. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | fiolet |
fiolety |
|
| D. | fioletu |
fioletów |
|
| C. | fioletowi |
fioletom |
|
| B. | fiolet |
fiolety |
|
| N. | fioletem |
fioletami |
|
| Ms. | fiolecie |
fioletach |
|
| W. | fiolecie |
fiolety |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
|
+ | fiolet | + |
JAKI
|
1.c ubranie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań
Połączenia
- ktoś w fiolecie; ktoś w fioletach
- nosić fiolet
Cytaty
|
Starszyzna siedzi rzędem. W pancerzach, futrach rysich i fioletach, kolejno wzrok na nas kładą, milczą. źródło: KWSJP: Kazimierz Brandys: Wariacje pocztowe, 1972 |
|
|
Jego Eminencja [...] natychmiast po przybyciu do klasztoru i rozmowie z opatem opuścił swoje otoczenie i ojca Diega oczekiwał sam. Ujrzawszy wchodzącego pośpieszył ku niemu, szeleszcząc swymi fioletami. źródło: KWSJP: Jerzy Andrzejewski: Ciemności kryją ziemię, 1957 |
|
|
[...] rycerz w fioletach spojrzał na niego groźnie. - Co z wami? Ranniście? Kontuzjowani? W głowę was rażono? źródło: KWSJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996 |
|
|
Mężczyzna w fioletach patrzył na nas bez większego zainteresowania, ślizgał się oczami po moim sweterku, sztruksowych spodniach, marynarce z miękkiej skóry, przyjrzał się wygodnym, lekkim butom i jakby zamierzał się cofnąć i zamknąć drzwi. źródło: KWSJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997 |
|
|
Zwycięzca Idola Maciej Silski, wprowadził rockową piosenkę „Póki jesteś”. Hania Stach, ubrana w fiolet, ukazała kompozycję „To nie tak”. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | fiolet |
fiolety |
|
| D. | fioletu |
fioletów |
|
| C. | fioletowi |
fioletom |
|
| B. | fiolet |
fiolety |
|
| N. | fioletem |
fioletami |
|
| Ms. | fiolecie |
fioletach |
|
| W. | fiolecie |
fiolety |
Inne uwagi
Zwykle lm
2. leczniczy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | gencjana |
Połączenia
- odkazić/odkażać, posmarować, smarować, przemyć/przemywać, zdezynfekować fioletem
Cytaty
|
Kup w aptece fiolet i posmaruj to miejsce. Fiolet działa odkażająco i osuszająco. źródło: Internet |
|
|
[...] - bąble na stopach - odkazić, przebić, usunąć płyn, wysuszyć fioletem (lub, z braku laku, spirytusem)[...]. źródło: Internet |
|
|
Możesz smarować fioletem każdą rankę, żeby zasuszyć. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | fiolet |
fiolety |
|
| D. | fioletu |
fioletów |
|
| C. | fioletowi |
fioletom |
|
| B. | fiolet |
fiolety |
|
| N. | fioletem |
fioletami |
|
| Ms. | fiolecie |
fioletach |
|
| W. | fiolecie |
fiolety |