Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1, ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | skarżypyta |
skarżypyci skarżypyty |
ndepr |
| skarżypyty |
depr | ||
| D. | skarżypyty |
skarżypytów skarżypyt |
|
| C. | skarżypycie |
skarżypytom |
|
| B. | skarżypytę |
skarżypytów skarżypyty |
|
| N. | skarżypytą |
skarżypytami |
|
| Ms. | skarżypycie |
skarżypytach |
|
| W. | skarżypyto |
skarżypyci skarżypyty |
ndepr |
| skarżypyty |
depr |
Pochodzenie
Wyraz o niejasnej do końca semantyce drugiego członu złożenia, zdaniem S. Urbańczyka (JP 1983), przypominający budową takie wyrazy jak burczymucha, hulajnoga. Jeśli przyjąć, że pyta użyta została w znaczeniu 'chustka skręcona, którą w niektórych grach biją' lub 'powróz skręcony, którym flisów karzą', a pochodny wyraz pytki oznacza 'męki, tortury przy śledztwie', to można przyjąć, że wyraz skarżypyta oznaczał pierwotnie 'osobę, oskarżającą (innych), w sytuacji, gdy wzięta jest na pytki' albo 'osobę, która skarży (tj. wyznaje szczegóły zdarzenia) podczas aktu przemocy, w tym wypadku bicia pytą, czyli powrozem'.
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie
Połączenia
- być skarżypytą
Cytaty
|
Pauliny nikt w klasie nie lubi, bo jest skarżypytą. [...] Ona chce być ważna, bo każde dziecko chce być ważne, pierwsze, więc zaczyna skarżyć, zaczepiać, przezywać, bo nie ma innej możliwości wyrwania się do przodu. źródło: NKJP: Stefan Pastuszewski: Wszystko widzi, Akant, 2010-03 |
|
|
W szkole ze skarżypytami nie było właściwie większego problemu. Wystarczał przeważnie koleżeński bojkot [...]. Gorzej ze skarżypytami dorosłymi. [...] Z poczciwych skarżypytów przeradzają się w delatorów, denuncjantów czy donosicieli. źródło: NKJP: Ludwik Stomma: Wszystko można, Polityka, 2007-04-07 |
|
|
Jeśli w szkole jest agresja, trzeba przez radę rodziców wymusić program walki z przemocą. [...] Omówić to z nauczycielem, tylko poprosić o dyskrecję, żeby dziecko nie wyszło na skarżypytę. źródło: NKJP: Wojciech Staszewski: Naucz się szkoły, Gazeta Wyborcza, 1996-09-02 |
|
|
W każdej szkolnej klasie musi znaleźć się prymus, każda klasa ma swojego błazna, żadna nie obędzie się od donosiciela, żałosnego skarżypyty. źródło: NKJP: Poeta z Krainy Łagodności, Dziennik Polski, 2003-08-02 |