UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

drabinka

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	drabinka	drabinki
D.	drabinki	drabinek

C.	drabince	drabinkom
B.	drabinkę	drabinki
N.	drabinką	drabinkami
Ms.	drabince	drabinkach
W.	drabinko	drabinki

Pochodzenie

Zob. drabina

1. do wchodzenia

Definicja

mała drabina - konstrukcja ułatwiająca wchodzenie i schodzenie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

drabina

Połączenia

bambusowa, drewniana, linowa, metalowa, sznurowa, żelazna; chybotliwa, niestabilna, stabilna; koślawa, krótka, przenośna, składana, stroma drabinka
drabinka na dach, na górę, na poddasze
drabinka chwieje się, wysuwa się
przystawić drabinkę
spaść; zejść/schodzić z drabinki
wejść/wchodzić na drabinkę
stać na drabince; zejść/schodzić, wejść/wchodzić, wspinać się po drabince

Cytaty

Lorak zaprowadził go na strych i wskazał małe żelazne drzwiczki w górnej części dachu. Prowadziła do nich drewniana drabinka.

źródło: NKJP: Dorota Terakowska: Władca Lewawu, 1989

O świcie sześcioosobowa grupa morskich gangsterów [...] podpłynęła motorówką pod burtę uśpionego statku i po sznurowej drabince wdrapała się na pokład.

źródło: NKJP: Henryk Mąka: Piraci znów atakują, 1995

Zanim ułożono tu drabinki i poręcze, lina asekuracyjna była nieodzowna.

źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1988

2. do ćwiczeń

Definicja

przyrząd do ćwiczeń lub zabawy złożony z szeregu szczebli

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport przedmioty związane ze sportem

Połączenia

drabinka gimnastyczna, sportowa
zwis na drabince
ćwiczyć, bawić się na drabince

Cytaty

	[...] w sali gimnastycznej mały, chudy Ernest wspina się zwinnie na drabinki i stamtąd, z wysoka, przedrzeźnia Zygę, który jest najsilniejszy w klasie. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971
	[...] gdybym miała zebrać zespół [...], preferowałabym kobiety. Są przeważnie słabsze kondycyjnie (podciąganie się na drabince sprawiało im widoczną trudność), ale zręczniejsze [...]. źródło: NKJP: Elżbieta Szawarska: W Polskę, Cosmopolitan nr 03, 2000
	Zobaczyłem dobrze sobie znany plac zabaw, jeden z tych z odrapanymi drabinkami, piaskownicą z ciemnobrunatnym piachem, w którym rzadko kiedy bawią się umorusane po uszy dzieciaki. źródło: NKJP: Robert Dudek: Mięsny książę, 1997
	Ośrodek Sportu i Rekreacji kupił drabinki i materace, a matki przyniosły zabawki, urządziły salę do ćwiczeń i gabinet lekarski. źródło: NKJP: Beata Bielecka: Poruszyć świat, Gazeta Wyborcza, 1994-06-14

3. dla pnączy

Definicja

konstrukcja złożona z szeregu szczebli służąca do różnych celów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

Cytaty

	Polowanie było zakończone definitywnie. Sokoły dostały kapturki na łby, upolowane kaczki i czaple kruszały, przytroczone do drabinek wozu [...]. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002
	Z szuflady komody wychylił się jeż [...]. W szklanym słoju, na drabince siedziała zielona żabka. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958
	Gdy się po całym dniu wracało o nowiu do stajni, siano rzucone za drabinkę czuć było nawozem, a sieczkę, do której wsypano kwartę owsa, kozimi bobkami. źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: Półbaśnie, 1976
	Jako osłony [od słońca] można wykorzystać sąsiedztwo różaneczników, karłowych drzewek owocowych lub pnączy rozpiętych na drabince, pergoli itp. źródło: NKJP: Eugeniusz Radziul: Czytelnicy dzielą się swoją wiedzą, Kwiaty nr 2, 1988
	Rolę szalunku pełnią tu płyty zrębkobetonowe [...] Co cztery lub sześć metrów [...] wstawia się drabinki usztywniające jego konstrukcję. źródło: NKJP: Dariusz Jędrzejewski: Ścienne nowości, Gazeta Wyborcza, 1999-04-21

4. hierarchia

Definicja

ekspresywnie o drabinie - układzie hierarchicznym w jakimś systemie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:

drabina

Połączenia

drabinka społeczna, służbowa

Cytaty

	[...] każdy powinien znać swoje miejsce na drabince społecznej i bronić tego, co w nim cenne [...]. źródło: NKJP: Jacek Szczerba: Reszty nie trzeba, Gazeta Wyborcza, 1995-03-22
	Wybacz [...], ale z tą drabinką służbową w przypadku oddziałów międzynarodowych to nie jest zawsze tak prosto. źródło: NKJP: Internet
	Musi być też ścieżka awansu, takie drabinki, które są silnie motywujące [...]. źródło: NKJP: Aby szkoły im nie obrzydzić, Gazeta Polska nr 1, 1998
	Robiąc do końca swoje, po kolei pokonywał szczeble turniejowej drabinki. źródło: NKJP: Łoński rok, Co Tydzień Jaworzno, 2003-10-29

5. scenarzysty

Definicja

film.

rozpisanie akcji filmu na odrębne sceny polegające na napisaniu ich na osobnych kartkach i ułożeniu w określonej kolejności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu telewizja

Cytaty

Po obiedzie siedliśmy w ogrodzie, drabinkę scenariuszową ze scenami zawiesiliśmy na drabince do róż i zaczęła się dyskusja nad każdą sceną.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

Jest w nim [„Niedoskonałym odbiciu” Macieja Karpińskiego] wszystko, co trzeba: opis struktury klasycznego filmu amerykańskiego [...], informacja, co scenarzyści nazywają drabinką i czym scena różni się od sekwencji [...].

źródło: NKJP: Jacek Szczerba: Jak pisać scenariusz?, Gazeta Wyborcza, 1996-04-12

Nie wyobrażam sobie, by można tę strukturę prawidłowo skonstruować, a tym samym, praktycznie biorąc, napisać dobry scenariusz bez drabinki.

źródło: Maciej Słowiński: Przygody scenarzysty, 2018-12-2020 (przygodyscenarzysty.pl)

6. ze sznurówek

Definicja

pot.

sposób wiązania sznurówek polegający na przekładaniu ich przez dziurki nie na krzyż, ale na zmianę pionowo i poziomo

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki

Cytaty

Już z daleko szedł łysy koleś. Glany z białą drabinką. Szedł to źle powiedziane, praktycznie biegł.

źródło: NKJP: Internet

- Moje sznurówki nie wytrzymują nawet dwóch tygodni. Nie wiem czemu, ale ciągle albo je zrywam albo same się wycierają. - Miałem to samo, ale odkąd wiążę na drabinkę, to trzymają się o wiele dłużej [...].

źródło: NKJP: Internet

7. roślina

Definicja

bot.

roślina wieloletnia o żółtych drobnych kwiatach, podobnych do kaczeńca, o liściach zielonych z wierzchu i srebrzystych pod spodem, mająca łodygi o właściwościach leczniczych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny ozdobne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	srebrnik
	hiperonimy:	roślina

Cytaty

Pięciornik gęsi - często nazywany również drabinką, złotnikiem lub srebrnikiem - w medycynie naturalnej doceniany jest od wieków przede wszystkim ze względu na swoje ściągające, przeciwzapalne, rozkurczowe [...] i żółciopędne właściwości.

źródło: Pięciornik gęsi i jego dobroczynne właściwości (porady.interia.pl/medycyna-alternatywna)

Aby sporządzić napar z pięciornika gęsiego, łyżkę ziela należy zalać szklanką wrzącej wody i parzyć 15 minut pod przykryciem. Zaleca się picie naparu z drabinki trzy razy dziennie po pół szklanki.

źródło: Paulina Mucha: Pięciornik gęsi - do stosowania wewnętrznego i zewnętrznego, 2015-11-24 (party.pl/porady/zdrowie)

Data ostatniej modyfikacji: 23.01.2021