UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

tkliwy

Chronologizacja

1812, SL

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. tkliwy
tkliwy
tkliwy
tkliwe
tkliwa
D. tkliwego
tkliwego
tkliwego
tkliwego
tkliwej
C. tkliwemu
tkliwemu
tkliwemu
tkliwemu
tkliwej
B. tkliwego
tkliwego
tkliwy
tkliwe
tkliwą
N. tkliwym
tkliwym
tkliwym
tkliwym
tkliwą
Ms. tkliwym
tkliwym
tkliwym
tkliwym
tkliwej
W. tkliwy
tkliwy
tkliwy
tkliwe
tkliwa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. tkliwi
tkliwi
tkliwe
tkliwe
D. tkliwych
tkliwych
tkliwych
tkliwych
C. tkliwym
tkliwym
tkliwym
tkliwym
B. tkliwych
tkliwych
tkliwych
tkliwe
N. tkliwymi
tkliwymi
tkliwymi
tkliwymi
Ms. tkliwych
tkliwych
tkliwych
tkliwych
W. tkliwi
tkliwi
tkliwe
tkliwe

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. tkliwszy
tkliwszy
tkliwszy
tkliwsze
tkliwsza
D. tkliwszego
tkliwszego
tkliwszego
tkliwszego
tkliwszej
C. tkliwszemu
tkliwszemu
tkliwszemu
tkliwszemu
tkliwszej
B. tkliwszego
tkliwszego
tkliwszy
tkliwsze
tkliwszą
N. tkliwszym
tkliwszym
tkliwszym
tkliwszym
tkliwszą
Ms. tkliwszym
tkliwszym
tkliwszym
tkliwszym
tkliwszej
W. tkliwszy
tkliwszy
tkliwszy
tkliwsze
tkliwsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. tkliwsi
tkliwsi
tkliwsze
tkliwsze
D. tkliwszych
tkliwszych
tkliwszych
tkliwszych
C. tkliwszym
tkliwszym
tkliwszym
tkliwszym
B. tkliwszych
tkliwszych
tkliwszych
tkliwsze
N. tkliwszymi
tkliwszymi
tkliwszymi
tkliwszymi
Ms. tkliwszych
tkliwszych
tkliwszych
tkliwszych
W. tkliwsi
tkliwsi
tkliwsze
tkliwsze

Pochodzenie

Przymiotnik z przyrostkiem -iwy od imiesłowu tkły (< psł.*tъklъ od *tъknǫti) z pierwotnym znaczeniem 'taki, który dotyka'. Zob. tknąć.

1.a opiekun

Definicja

taki, który okazuje komuś dużo miłości, troski i ciepła

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  czuły

Połączenia

  • tkliwa matka
  • tkliwy i czuły
  • bardzo tkliwy

Cytaty

[...] nie chciałem pogodzić się z myślą, że ona, tak czuła i tkliwa kilkadziesiąt godzin temu zaledwie, odrzuca tę chwilę i odrzuca szansę; moje zainteresowanie, uczucie, proszę nazwać to, Profesorze, jak pan chce, dawało jej szansę przeżycia, parasol ochronny przed hordą barbarzyńców...

źródło: NKJP: Andrzej Żor: Jedenaście dialogów z porcelanową filiżanką w tle, 2009

Przytulała się do niego nawet zbyt ostentacyjnie. Tańczyła zresztą doskonale, wydawała się tkliwa i czuła, ale Kloss wiedział, że to jej wcielenie jest równe niebezpieczne, jak tamto sprzed paru godzin.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 1967

Sądziła, że będzie cyniczny, pewny siebie i w miarę wulgarny. Spodziewała się, że potraktuje ją trochę jak uliczną dziewczynę. Okazał się tymczasem nieśmiały w swojej młodzieńczej namiętności, delikatny i tkliwy.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1948

Aktorka kręciła sceny do filmu będąc w 4 miesiącu ciąży. - Marcin był jej najbardziej tkliwym opiekunem, bo jemu dopiero co urodziło się dziecko, [...]

źródło: NKJP: Monika Frenkiel: Gangster Fabio ratuje Luizę, Gazeta Krakowska, 2008-04-08

1.b gest

Definicja

taki, który świadczy o czyjejś miłości i trosce

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  czuły

Połączenia

  • tkliwy gest, ton, uśmiech; tkliwa miłość; tkliwe serce, spojrzenie, uczucie, wzruszenie; tkliwe myśli, obrazki, piosenki, pożegnania
  • tkliwy i serdeczny
  • tak tkliwy

Cytaty

[...] poczuła na wargach bardzo delikatne i suche dotknięcie jego ust, jednocześnie tkliwe i zupełnie nienarzucające się.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Miłość, nawet wielka miłość, nawet największa, tkliwa i gorąca jak ich miłość, winna być kalkulowana i kontrolowana, zmysły nie są dobrym doradcą.

źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002

Uśmiechał się nie tylko do Heleny, ale także do własnych o niej myśli. Promieniował tkliwą, ojcowską akceptacją.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003

Wilmowski tkliwym spojrzeniem ogarnął twarzyczkę chorej.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965

Stali objęci w tkliwym zjednoczeniu. Rdzawe włosy nagrzane słońcem pachniały lekko. Przez cienkie płótna czuł napór jej piersi, brzucha, ud, nieledwie pulsowanie krwi.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

2. skóra

Definicja

taki, który silnie reaguje na dotyk

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii cechy dotykowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wrażliwy

Połączenia

  • tkliwa skóra; tkliwe miejsce
  • tak tkliwy

Cytaty

Przebiegałem wzrokiem od złotomiedzianego płaszcza włosów spływających na szczupłe, lekko wystające łopatki, poprzez przełęcz wąskiej kibici, łagodne wzniesienie pełnych pośladków, aż do smukłych bliźniaczych mięśni ud okrytych cienkim materiałem sukienki, której brzeg ukazywał wgłębienia pod kolanami, tam gdzie skóra jest tak tkliwa.

źródło: NKJP: Martyna Żandarska-Ochnik: Pan wichrów i powiewów, 2008

[...] mama skarżyła się na ból za uchem. Ramię okularów wgniotło się w ciało, miejsce było zaczerwienione i tkliwe.

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004

Data ostatniej modyfikacji: 22.11.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj