UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

balsamować

Chronologizacja

1564, SPXVI

Pochodzenie

Od: balsam

1. po śmierci

Definicja

zabezpieczać zwłoki lub części ciała przed rozkładem przez wprowadzanie do nich specjalnych substancji konserwujących

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Połączenia

  • balsamować ciało
  • balsamowanie zwłok
  • (maść, olejek) służy do balsamowania

Cytaty

- Dziewczyny z Jelitkowa zostały zamordowane w upalne lato. Ich ciała najpewniej nie były balsamowane, więc teraz, po trzech latach, niewiele zostało z tkanek miękkich.

źródło: NKJP: Marek Krajewski; Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

- Egipt, po waszemu Musraim - objaśnił Ab-Rama kupiec - nie ma drzewa ani smoły. Rodzi w obfitości tylko złoto i pszenicę. Smoły potrzebują wiele do uszczelniania łodzi i balsamowania zmarłych. Zmarłych pośledniejszych - dodał - ciała bogaczy balsamują w żywicy cedrowej sprowadzanej z gór Libanu.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Polacy coraz częściej balsamują swoich bliskich. Dlaczego? Według pracowników zakładów pogrzebowych, dla wielu ludzi straszna jest myśl o tym, co się stanie z ciałem ukochanego człowieka po śmierci.

źródło: NKJP: Klątwy mumii, CKM, 2000

Zwyczaj pośmiertnego balsamowania serc królów utrzymywał się we Francji od stuleci [...].

źródło: NKJP: Jacek Kubiak: Ludwik malowany, Polityka, 2004

Żołądek, płuca, jelita oraz wątroba były balsamowane oddzielnie i umieszczane w specjalnych urnach, zwanych kanopami.

źródło: NKJP: Renata Hryń-Kuśnierek: Godność człowieka trwa poza jego śmierć, Wiedza i Życie nr 11, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. balsamuję
balsamujemy
2 os. balsamujesz
balsamujecie
3 os. balsamuje
balsamują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. balsamowałem
+(e)m balsamował
balsamowałam
+(e)m balsamowała
balsamowałom
+(e)m balsamowało
balsamowaliśmy
+(e)śmy balsamowali
balsamowałyśmy
+(e)śmy balsamowały
2 os. balsamowałeś
+(e)ś balsamował
balsamowałaś
+(e)ś balsamowała
balsamowałoś
+(e)ś balsamowało
balsamowaliście
+(e)ście balsamowali
balsamowałyście
+(e)ście balsamowały
3 os. balsamował
balsamowała
balsamowało
balsamowali
balsamowały

bezosobnik: balsamowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę balsamował
będę balsamować
będę balsamowała
będę balsamować
będę balsamowało
będę balsamować
będziemy balsamowali
będziemy balsamować
będziemy balsamowały
będziemy balsamować
2 os. będziesz balsamował
będziesz balsamować
będziesz balsamowała
będziesz balsamować
będziesz balsamowało
będziesz balsamować
będziecie balsamowali
będziecie balsamować
będziecie balsamowały
będziecie balsamować
3 os. będzie balsamował
będzie balsamować
będzie balsamowała
będzie balsamować
będzie balsamowało
będzie balsamować
będą balsamowali
będą balsamować
będą balsamowały
będą balsamować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. balsamujmy
2 os. balsamuj
balsamujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. balsamowałbym
bym balsamował
balsamowałabym
bym balsamowała
balsamowałobym
bym balsamowało
balsamowalibyśmy
byśmy balsamowali
balsamowałybyśmy
byśmy balsamowały
2 os. balsamowałbyś
byś balsamował
balsamowałabyś
byś balsamowała
balsamowałobyś
byś balsamowało
balsamowalibyście
byście balsamowali
balsamowałybyście
byście balsamowały
3 os. balsamowałby
by balsamował
balsamowałaby
by balsamowała
balsamowałoby
by balsamowało
balsamowaliby
by balsamowali
balsamowałyby
by balsamowały

bezosobnik: balsamowano by

bezokolicznik: balsamować

imiesłów przysłówkowy współczesny: balsamując

gerundium: balsamowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. balsamowanie
balsamowania
D. balsamowania
balsamowań
C. balsamowaniu
balsamowaniom
B. balsamowanie
balsamowania
N. balsamowaniem
balsamowaniami
Ms. balsamowaniu
balsamowaniach
W. balsamowanie
balsamowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: balsamujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. balsamujący
balsamujący
balsamujący
balsamujące
balsamująca
D. balsamującego
balsamującego
balsamującego
balsamującego
balsamującej
C. balsamującemu
balsamującemu
balsamującemu
balsamującemu
balsamującej
B. balsamującego
balsamującego
balsamujący
balsamujące
balsamującą
N. balsamującym
balsamującym
balsamującym
balsamującym
balsamującą
Ms. balsamującym
balsamującym
balsamującym
balsamującym
balsamującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. balsamujący
balsamujący
balsamujące
balsamujące
D. balsamujących
balsamujących
balsamujących
balsamujących
C. balsamującym
balsamującym
balsamującym
balsamującym
B. balsamujących
balsamujących
balsamujących
balsamujące
N. balsamującymi
balsamującymi
balsamującymi
balsamującymi
Ms. balsamujących
balsamujących
balsamujących
balsamujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: balsamowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. balsamowany
balsamowany
balsamowany
balsamowane
balsamowana
D. balsamowanego
balsamowanego
balsamowanego
balsamowanego
balsamowanej
C. balsamowanemu
balsamowanemu
balsamowanemu
balsamowanemu
balsamowanej
B. balsamowanego
balsamowanego
balsamowany
balsamowane
balsamowaną
N. balsamowanym
balsamowanym
balsamowanym
balsamowanym
balsamowaną
Ms. balsamowanym
balsamowanym
balsamowanym
balsamowanym
balsamowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. balsamowani
balsamowani
balsamowane
balsamowane
D. balsamowanych
balsamowanych
balsamowanych
balsamowanych
C. balsamowanym
balsamowanym
balsamowanym
balsamowanym
B. balsamowanych
balsamowanych
balsamowanych
balsamowane
N. balsamowanymi
balsamowanymi
balsamowanymi
balsamowanymi
Ms. balsamowanych
balsamowanych
balsamowanych
balsamowanych

odpowiednik aspektowy: zabalsamować

Składnia

bez ograniczeń + balsamować +
KOGO/CO

2. po kąpieli

Definicja

nakładać balsam, rozprowadzając go równomiernie na skórze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

Cytaty

Adam moczy szmatkę w misce i przemywa jego skórę; lubi myć całego Pięknisia, obmywać go z zapachu ulicy, lubi mieć go przy sobie mokrego, ale i wycierać go potem ręcznikiem, obcinać mu paznokcie u nóg (u rąk Piękniś sam sobie obgryza), ścierać odciski, balsamować pachnącym kremem, pielęgnować, depilować [...].

źródło: NKJP: Wojciech Kuczok: Senność, 2009

Codziennie w tygodniu rano po wstaniu przychodzi do niego pielęgniarka, która go kąpie i balsamuje po kąpieli oraz rozdziela leki.

źródło: Internet: epracazagranica.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. balsamuję
balsamujemy
2 os. balsamujesz
balsamujecie
3 os. balsamuje
balsamują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. balsamowałem
+(e)m balsamował
balsamowałam
+(e)m balsamowała
balsamowałom
+(e)m balsamowało
balsamowaliśmy
+(e)śmy balsamowali
balsamowałyśmy
+(e)śmy balsamowały
2 os. balsamowałeś
+(e)ś balsamował
balsamowałaś
+(e)ś balsamowała
balsamowałoś
+(e)ś balsamowało
balsamowaliście
+(e)ście balsamowali
balsamowałyście
+(e)ście balsamowały
3 os. balsamował
balsamowała
balsamowało
balsamowali
balsamowały

bezosobnik: balsamowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę balsamował
będę balsamować
będę balsamowała
będę balsamować
będę balsamowało
będę balsamować
będziemy balsamowali
będziemy balsamować
będziemy balsamowały
będziemy balsamować
2 os. będziesz balsamował
będziesz balsamować
będziesz balsamowała
będziesz balsamować
będziesz balsamowało
będziesz balsamować
będziecie balsamowali
będziecie balsamować
będziecie balsamowały
będziecie balsamować
3 os. będzie balsamował
będzie balsamować
będzie balsamowała
będzie balsamować
będzie balsamowało
będzie balsamować
będą balsamowali
będą balsamować
będą balsamowały
będą balsamować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. balsamujmy
2 os. balsamuj
balsamujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. balsamowałbym
bym balsamował
balsamowałabym
bym balsamowała
balsamowałobym
bym balsamowało
balsamowalibyśmy
byśmy balsamowali
balsamowałybyśmy
byśmy balsamowały
2 os. balsamowałbyś
byś balsamował
balsamowałabyś
byś balsamowała
balsamowałobyś
byś balsamowało
balsamowalibyście
byście balsamowali
balsamowałybyście
byście balsamowały
3 os. balsamowałby
by balsamował
balsamowałaby
by balsamowała
balsamowałoby
by balsamowało
balsamowaliby
by balsamowali
balsamowałyby
by balsamowały

bezosobnik: balsamowano by

bezokolicznik: balsamować

imiesłów przysłówkowy współczesny: balsamując

gerundium: balsamowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. balsamowanie
balsamowania
D. balsamowania
balsamowań
C. balsamowaniu
balsamowaniom
B. balsamowanie
balsamowania
N. balsamowaniem
balsamowaniami
Ms. balsamowaniu
balsamowaniach
W. balsamowanie
balsamowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: balsamujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. balsamujący
balsamujący
balsamujący
balsamujące
balsamująca
D. balsamującego
balsamującego
balsamującego
balsamującego
balsamującej
C. balsamującemu
balsamującemu
balsamującemu
balsamującemu
balsamującej
B. balsamującego
balsamującego
balsamujący
balsamujące
balsamującą
N. balsamującym
balsamującym
balsamującym
balsamującym
balsamującą
Ms. balsamującym
balsamującym
balsamującym
balsamującym
balsamującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. balsamujący
balsamujący
balsamujące
balsamujące
D. balsamujących
balsamujących
balsamujących
balsamujących
C. balsamującym
balsamującym
balsamującym
balsamującym
B. balsamujących
balsamujących
balsamujących
balsamujące
N. balsamującymi
balsamującymi
balsamującymi
balsamującymi
Ms. balsamujących
balsamujących
balsamujących
balsamujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: balsamowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. balsamowany
balsamowany
balsamowany
balsamowane
balsamowana
D. balsamowanego
balsamowanego
balsamowanego
balsamowanego
balsamowanej
C. balsamowanemu
balsamowanemu
balsamowanemu
balsamowanemu
balsamowanej
B. balsamowanego
balsamowanego
balsamowany
balsamowane
balsamowaną
N. balsamowanym
balsamowanym
balsamowanym
balsamowanym
balsamowaną
Ms. balsamowanym
balsamowanym
balsamowanym
balsamowanym
balsamowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. balsamowani
balsamowani
balsamowane
balsamowane
D. balsamowanych
balsamowanych
balsamowanych
balsamowanych
C. balsamowanym
balsamowanym
balsamowanym
balsamowanym
B. balsamowanych
balsamowanych
balsamowanych
balsamowane
N. balsamowanymi
balsamowanymi
balsamowanymi
balsamowanymi
Ms. balsamowanych
balsamowanych
balsamowanych
balsamowanych

Składnia

bez ograniczeń + balsamować +
KOGO + (CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj