UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zwęzić

Chronologizacja

2 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwężę	zwęzimy
2 os.	zwęzisz	zwęzicie
3 os.	zwęzi	zwężą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwęziłem +(e)m zwęził	zwęziłam +(e)m zwęziła	zwęziłom +(e)m zwęziło	zwęziliśmy +(e)śmy zwęzili	zwęziłyśmy +(e)śmy zwęziły
2 os.	zwęziłeś +(e)ś zwęził	zwęziłaś +(e)ś zwęziła	zwęziłoś +(e)ś zwęziło	zwęziliście +(e)ście zwęzili	zwęziłyście +(e)ście zwęziły
3 os.	zwęził	zwęziła	zwęziło	zwęzili	zwęziły

bezosobnik: zwężono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwęźmy
2 os.	zwęź	zwęźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwęziłbym bym zwęził	zwęziłabym bym zwęziła	zwęziłobym bym zwęziło	zwęzilibyśmy byśmy zwęzili	zwęziłybyśmy byśmy zwęziły
2 os.	zwęziłbyś byś zwęził	zwęziłabyś byś zwęziła	zwęziłobyś byś zwęziło	zwęzilibyście byście zwęzili	zwęziłybyście byście zwęziły
3 os.	zwęziłby by zwęził	zwęziłaby by zwęziła	zwęziłoby by zwęziło	zwęziliby by zwęzili	zwęziłyby by zwęziły

bezosobnik: zwężono by

bezokolicznik: zwęzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zwęziwszy

gerundium: zwężenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwężenie	zwężenia
D.	zwężenia	zwężeń
C.	zwężeniu	zwężeniom
B.	zwężenie	zwężenia
N.	zwężeniem	zwężeniami
Ms.	zwężeniu	zwężeniach
W.	zwężenie	zwężenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwężony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwężony	zwężony	zwężony	zwężone	zwężona
D.	zwężonego	zwężonego	zwężonego	zwężonego	zwężonej
C.	zwężonemu	zwężonemu	zwężonemu	zwężonemu	zwężonej
B.	zwężonego	zwężonego	zwężony	zwężone	zwężoną
N.	zwężonym	zwężonym	zwężonym	zwężonym	zwężoną
Ms.	zwężonym	zwężonym	zwężonym	zwężonym	zwężonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwężeni	zwężeni	zwężone	zwężone
D.	zwężonych	zwężonych	zwężonych	zwężonych
C.	zwężonym	zwężonym	zwężonym	zwężonym
B.	zwężonych	zwężonych	zwężonych	zwężone
N.	zwężonymi	zwężonymi	zwężonymi	zwężonymi
Ms.	zwężonych	zwężonych	zwężonych	zwężonych

odpowiednik aspektowy: zwężać

Pochodzenie

psł. *ǫziti 'czynić wąskim, węższym'

Od: psł. przymiotnika *ǫzъ; zob. wąski

1. ulicę

Definicja

spowodować, że szerokość, średnica lub powierzchnia czegoś zmniejszy się

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Połączenia

zwęzić chodnik, jezdnię

Cytaty

	Ludzie przychodzą z różnymi przeróbkami. Jedni chcą, żeby wszyć zamek w spodnie, zwęzić je czy skrócić nogawki. źródło: NKJP: (tom): Przerabia i wszywa za grosze, Dziennik Łódzki, 2004-05-04
	Wąskie ulice jeszcze bardziej zwęzi śnieg. źródło: NKJP: (BOL): Drogowcy się nie popisali, Gazeta Krakowska, 2007-09-17
	Poszerzenie jezdni i położenie asfaltowej nawierzchni prawdopodobnie upłynni ruch samochodowy, zabierze jednak lokatorom przydomowe ogródki i zwęzi chodniki. źródło: NKJP: (JJ): Samochody wjadą nam do mieszkań, Dziennik Słupski, 2000-07-28
	Most w Krzeszowicach na Krzeszówce od lat wymagał remontu. Dla bezpieczeństwa od dłuższego czasu był zwężony, żeby samochody nie obciążały go zbytnio i przejeżdżały pojedynczo. źródło: NKJP: (CIR): Ciężkie miesiące dla kierowców, Gazeta Krakowska, 2006-07-17
	U niemowląt i małych dzieci obrzęk związany z zapaleniem krtani może zwęzić, a nawet zamknąć drogi oddechowe, prowadząc do uduszenia się. źródło: NKJP: Bogumiła Nehrebecka: Chrypka bardzo niepebzpieczna, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-03-02

Składnia

zwęzić

2. ramiona

Definicja

skorygować wygląd czegoś w sposób, który sprawia, że coś wydaje się optycznie węższe

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Cytaty

[...] jeśli chcesz optycznie zmniejszyć biust – wybieraj żakiet z zapięciem jednorzędowym i unikaj kieszeni wszytych na biuście [...].

źródło: NKJP: AMA: Blisko ciała, Trybuna Śląska, 2002-02-01

Aby zwęzić czoło, należy nałożyć kosmetyk tuż przy nasadzie włosów.

źródło: NKJP: (LEM): Róż czyni cuda, Dziennik Bałtycki, 2000-03-08

Zbyt szerokie ramiona optycznie zwęzi fason wiązany na szyi i głęboki dekolt „V”.

źródło: NKJP: (S): Kostium idealny, Gazeta Krakowska, 2001-07-07

Składnia

zwęzić

3. zakres

Definicja

zmniejszyć zakres jakiegoś zjawiska lub sprawy

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

ograniczyć

Cytaty

	Ustawa z 21 marca 1991 o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz.U. nr 32, poz. 131) w sposób istotny zwęziła to, co również na gruncie polskim możemy nazywać „prawem karnym środowiska”. źródło: NKJP: Wojciech Radecki: Wykroczenia przeciwko środowisku : przewodnik po przepisach, 1995
	[...] liczni kompozytorzy radzieccy w pogoni za fałszywie pojętym nowatorstwem, [...] obniżyli wysoką społeczną rolę muzyki i zwęzili jej znaczenie, ograniczywszy się do zaspokojenia spaczonych gustów estetyzujących indywidualistów... źródło: NKJP: Jan Minorski: Architektura nowej Warszawy, Myśl Współczesna, 10, 1953
	Nie potrafiliśmy dotąd stworzyć warunków, w których mogłaby rozwijać się literatura i sztuka realizmu socjalistycznego bez specyficznego zwężenia pojęć do określonego schematu... źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Klimat życia i klimat literatury : 1948-1967, 2001
	Interwencja prowadziła - co było oczywiste także dla Gomułki - nie tylko do zdławienia wolności w Czechosłowacji, ale także zwężenia ram wolności w innych krajach bloku, także w Polsce. źródło: NKJP: Andrzej Friszke: „Autonomiczna część Imperium”, Tygodnik Powszechny, 47, 1994
	Skreślenie art. 1 ust. 1 stanowi [...] zamach na zobowiązania międzynarodowe Polski i jest niedopuszczalnym zwężeniem zakresu ochrony praw człowieka. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 81. posiedzenia Senatu RP w dniu 3 października 1996 r., 3. kadencja

Składnia

zwęzić

Data ostatniej modyfikacji: 27.09.2018