Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zgorzeję zgorzę rzadziej zgorę |
zgorzejemy zgorzemy rzadziej zgoremy |
|||
| 2 os. |
zgorzejesz zgorzesz rzadziej zgoresz |
zgorzecie zgorzejecie rzadziej zgorecie |
|||
| 3 os. |
zgorze zgorzeje rzadziej zgore |
zgorzą zgorzeją rzadziej zgorą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zgorzałem +(e)m zgorzał |
zgorzałam +(e)m zgorzała |
zgorzałom +(e)m zgorzało |
zgorzeliśmy +(e)śmy zgorzeli |
zgorzałyśmy +(e)śmy zgorzały |
| 2 os. |
zgorzałeś +(e)ś zgorzał |
zgorzałaś +(e)ś zgorzała |
zgorzałoś +(e)ś zgorzało |
zgorzeliście +(e)ście zgorzeli |
zgorzałyście +(e)ście zgorzały |
| 3 os. |
zgorzał |
zgorzała |
zgorzało |
zgorzeli |
zgorzały |
bezosobnik: zgorzano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zgorzejmy zgorzyjmy |
|
| 2 os. |
zgorzej zgorzyj |
zgorzejcie zgorzyjcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zgorzałbym bym zgorzał |
zgorzałabym bym zgorzała |
zgorzałobym bym zgorzało |
zgorzelibyśmy byśmy zgorzeli |
zgorzałybyśmy byśmy zgorzały |
| 2 os. |
zgorzałbyś byś zgorzał |
zgorzałabyś byś zgorzała |
zgorzałobyś byś zgorzało |
zgorzelibyście byście zgorzeli |
zgorzałybyście byście zgorzały |
| 3 os. |
zgorzałby by zgorzał |
zgorzałaby by zgorzała |
zgorzałoby by zgorzało |
zgorzeliby by zgorzeli |
zgorzałyby by zgorzały |
bezosobnik: zgorzano by
bezokolicznik: zgorzeć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zgorzawszy
gerundium: zgorzenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zgorzenie |
zgorzenia |
| D. | zgorzenia |
zgorzeń |
| C. | zgorzeniu |
zgorzeniom |
| B. | zgorzenie |
zgorzenia |
| N. | zgorzeniem |
zgorzeniami |
| Ms. | zgorzeniu |
zgorzeniach |
| W. | zgorzenie |
zgorzenia |
odpowiednik aspektowy: gorzeć
1. dom
Definicja
Warianty
- rzadziej zgoreć
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przegorzeć, spalić się |
Cytaty
|
Co miało zgorzeć, zetlało do szczętu, ale późną wiosną roku 1945 do naszego nowego przytuliska przy ulicy Uphagena we Wrzeszczu z sąsiedniej willi ciągle dolatywał swąd spalenizny. źródło: NKJP: Ryszard Przybylski: Uśmiech Demokryta, 2009 |
|
|
W 1599 r. drewniany kościół miał trzy ołtarze, zgorzał ok. 1775 r., na jego miejscu powstał nowy. źródło: NKJP: Współpracownik: Portret wsi: Zeńbok, Tygodnik Ciechanowski, 2006-12-29 |
|
|
Pośród chałup wystawionych na platformie wybuchł pożar. Nie wiadomo czy wznieciła go płonąca strzała albo żagiew rzucona przez napastników czy też sprawcą był piorun [...]. Faktem jest, że osada zgorzała aż do ówczesnego poziomu wody. źródło: NKJP: Zdzisław Skrok: Wielkie Rozdroże : ćwiczenia terenowe z archeologii wyobraźni, 2008 |
|
|
Niestety, pamiątki, które dziś warte byłyby miliony dolarów: oryginalne szkice Andy’ego słane przez jego matkę krewnym, projektowane przez niego buty, zgorzały w piecu. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Andy Warhol, czyli Andrijko Varchola, Polityka, 2002-11-09 |
2. człowiek, świat
Definicja
Warianty
- rzadziej zgoreć
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Cytaty
|
Ile podłości było w życiu każdego - ukrytych najgłębiej może tylko wobec innych - i gdyby to pamiętać tak, trzeba by było zgorzeć ze wstydu i wstrętu. źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić : ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005 |
|
|
[...] po tym, jak już zgorzeje ten nienawistny świat, to wówczas pojawi się nowy porządek. Dlatego teraz trzeba współpracować w dziele zniszczenia - bo to przecież dzieło budowy lepszego świata. źródło: NKJP: Jarosław Marek Rymkiewicz: Rozmowy polskie w latach 1995-2008, 2009 |