Chronologizacja
Pochodzenie
W st.pol.'ten, kto sprawuje jakiś urząd; ten, kto służy, usługuje komuś, jest w służbie u kogoś'; zob. urząd
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | oficjalista |
Połączenia
- carski, cywilny, gminny, magistracki, państwowy, powiatowy, unijny; niższy, wysoki; bezmyślny, dobry, dociekliwy, kompetentny urzędnik; cesarscy, ministerialni, rządowi; bezduszni, doświadczeni urzędnicy; urzędnik bankowy, biurowy, imigracyjny, pocztowy, publiczny, skarbowy; urzędnicy wojewódzcy; celni, wojskowi
- urzędnik premiera, prezydenta; administracji publicznej, samorządowej..., ambasady, gminy, komisji, magistratu, miasta, powiatu, resortu (finansów, prywatyzacji...), służby (bezpieczeństwa, cywilnej), wymiaru sprawiedliwości; Belwederu, Departamentu Stanu, kancelarii (Premiera, Prezydenta), Kurii (Rzymskiej), Ministerstwa Rolnictwa, Zdrowia..., Pentagonu, Unii Europejskiej
- urzędnik do spraw kultury, oświaty...; urzędnik od budownictwa, od kultury, od środowiska; urzędnik z ambasady, z biura, z gminy, z magistratu, z powiatu, ze starostwa, z urzędu; z Kancelarii Premiera, Prezydenta, Z Ministerstwa Pracy, Skarbu Państwa...; urzędnicy od przyrody, od zdrowia; urzędnicy z Komisji Europejskiej
- urzędnik z doświadczeniem; urzędnicy ze znajomością języków obcych
- urzędnik na poczcie; na szczeblu lokalnym, rządowym; urzędnik w randze ministra, wiceministra...; w administracji prezydenckiej, szkolnej..., w biurze, w centrali, w gminie, w kancelarii, w okienku, w sądzie, w starostwie, w urzędzie; w Ministerstwie Oświaty, Gospodarki...
- urzędnik i działacz, urzędnik i funkcjonariusz, urzędnik i policjant, urzędnik i żołnierz; urzędnik i parlamentarzysta, urzędnik i polityk, urzędnik i samorządowiec; urzędnicy i adwokaci, urzędnicy i architekci, urzędnicy i biznesmeni, urzędnicy i celnicy, urzędnicy i dyrektorzy, urzędnicy i eksperci, urzędnicy i fachowcy, urzędnicy i komendanci, urzędnicy i menedżerowie, urzędnicy i strażnicy; urzędnicy i ambasadorowie, urzędnicy i dyplomaci, urzędnicy i posłowie
- decyzja, funkcja, obowiązki, praca, stanowisko, wynagrodzenie; błąd, odpowiedzialność, opieszałość, pomyłka, widzimisię urzędnika; armia, grupa, korpus, liczba, rzesza; bezczynność, bezkarność, głupota, kompetencje, nieuczciwość, nieudolność, nieuwaga, niewiedza urzędników
- łapówka, nagroda, stanowisko dla urzędnika; zaufanie do urzędnika; bezsilność wobec urzędnika; etaty, odprawy, pensje, płace, podwyżka, przywileje, wynagrodzenia dla urzędników; apel, zastrzeżenia do urzędników; korupcja wśród urzędników
- egzamin, kandydat, nominacja; napaść, skarga na urzędnika; nabór; ataki, naciski na urzędników
- kontakt, rozmowa, spotkanie, współpraca; walka z urzędnikiem
- urzędnik akceptuje, analizuje, decyduje, podejmuje decyzję, działania, postanawia, zajmuje się czymś; urzędnicy obliczają, oceniają
- nakazać, polecić coś urzędnikowi
- mianować, nagradzać, przenieść, zatrudnić, zwolnić; kontrolować; obrazić/obrażać, przekupić, skorumpować urzędnika; nagrodzić, ocenić/oceniać, odwołać/odwoływać, wynagrodzić, zatrudniać; korumpować, oskarżyć/oskarżać urzędników
- oczekiwać, zależeć od urzędnika; apelować, żądać do urzędników
- demonstrować, wystąpić przeciwko urzędnikom
- mianować; naciskać, narzekać na urzędników
- porozmawiać, rozmawiać z urzędnikiem; współpracować, walczyć z urzędnikami
- wymóc na urzędniku; spoczywać; wymusić/wymuszać na urzędnikach
Cytaty
|
Wójt K. w grudniu chciał także nieoficjalnie zaprosić do Czorsztyna wysokiego urzędnika Ministerstwa Środowiska, aby przedstawić mu koncepcję budowy nowej kolei gondolowej na Lubań. źródło: NKJP: (KS): Był, ale go nie było, Dziennik Polski, 2003-02-26 |
|
|
PKW podkreśla, że w dniu wyborów nie będzie już możliwe dopisanie żadnego nazwiska - nawet jeśli pominięcie w spisie jest wynikiem pomyłki urzędnika gminy. źródło: NKJP: Jacek Gałęzowski: Obywatelu, sprawdź się na liście, Gazeta Wyborcza, 1995-10-24 |
|
|
Rząd [...] składał się [...] z urzędników w randze ministrów, wiceministrów wcześniej urzędującego rządu. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.05.2001 |
|
|
Jeśli lubisz, jak urzędnik decyduje, co zrobić z Twoimi pieniędzmi, Twoja sprawa, ja wolałabym o tym decydować sama. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Państwo Chmura przekupili urzędnika i w papierach odjęto z wieku Stefana prawie cztery lata, tak że wiek niemal dopasował się do jego mikrego wyglądu i odtąd Stefan żył z nowym nazwiskiem i wiekiem. źródło: NKJP: Joanna Bator: Piaskowa Góra, 2009 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | urzędnik |
urzędnicy |
ndepr |
| urzędniki |
depr | ||
| D. | urzędnika |
urzędników |
|
| C. | urzędnikowi |
urzędnikom |
|
| B. | urzędnika |
urzędników |
|
| N. | urzędnikiem |
urzędnikami |
|
| Ms. | urzędniku |
urzędnikach |
|
| W. | urzędniku |
urzędnicy |
ndepr |
| urzędniki |
depr |