UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozprężyć się

Chronologizacja

1827, Rocznik Towarzystwa Naukowego z Uniwersytetem Krakowskim Połączonego, t. 12, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozprężę się	rozprężymy się
2 os.	rozprężysz się	rozprężycie się
3 os.	rozpręży się	rozprężą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozprężyłem się +(e)m się rozprężył	rozprężyłam się +(e)m się rozprężyła	rozprężyłom się +(e)m się rozprężyło	rozprężyliśmy się +(e)śmy się rozprężyli	rozprężyłyśmy się +(e)śmy się rozprężyły
2 os.	rozprężyłeś się +(e)ś się rozprężył	rozprężyłaś się +(e)ś się rozprężyła	rozprężyłoś się +(e)ś się rozprężyło	rozprężyliście się +(e)ście się rozprężyli	rozprężyłyście się +(e)ście się rozprężyły
3 os.	rozprężył się	rozprężyła się	rozprężyło się	rozprężyli się	rozprężyły się

bezosobnik: rozprężono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozprężmy się
2 os.	rozpręż się	rozprężcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozprężyłbym się bym się rozprężył	rozprężyłabym się bym się rozprężyła	rozprężyłobym się bym się rozprężyło	rozprężylibyśmy się byśmy się rozprężyli	rozprężyłybyśmy się byśmy się rozprężyły
2 os.	rozprężyłbyś się byś się rozprężył	rozprężyłabyś się byś się rozprężyła	rozprężyłobyś się byś się rozprężyło	rozprężylibyście się byście się rozprężyli	rozprężyłybyście się byście się rozprężyły
3 os.	rozprężyłby się by się rozprężył	rozprężyłaby się by się rozprężyła	rozprężyłoby się by się rozprężyło	rozprężyliby się by się rozprężyli	rozprężyłyby się by się rozprężyły

bezosobnik: rozprężono by się

bezokolicznik: rozprężyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozprężywszy się

gerundium: rozprężenie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozprężenie się	rozprężenia się
D.	rozprężenia się	rozprężeń się
C.	rozprężeniu się	rozprężeniom się
B.	rozprężenie się	rozprężenia się
N.	rozprężeniem się	rozprężeniami się
Ms.	rozprężeniu się	rozprężeniach się
W.	rozprężenie się	rozprężenia się

odpowiednik aspektowy: rozprężać się

Pochodzenie

Zob. prężyć

1. o gazie

Definicja

fiz.

o cząsteczkach gazu, cieczy lub elementach tworzących jakiś przedmiot: znaleźć się w większej odległości od siebie nawzajem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

	[...] azot zawarty w powietrzu pod dużym ciśnieniem rozpuszcza się we krwi, przy szybkim wynurzaniu następuje szybkie rozprężenie się azotu i w naczyniach krwionośnych i innych tkankach powstają pęcherzyki tego gazu które blokują np. przepływ krwi. źródło: NKJP: Internet
	Nawet po bardzo dużym ściśnięciu komórki korka szybko się rozprężą i nagnieciona podłoga podniesie się nie pozostawiając śladów deformacji. źródło: NKJP: (MKI): Naturalnie na podłodze, Gazeta Wrocławska, 2002-11-12
	W składzie budowlanym pod Krakowem kupiłem kilka rolek wełny mineralnej, która okazała się nie do użytku. Była przemoczona i po rozwinięciu - zamiast się rozprężyć - pozostawała ściśnięta, a przy próbie mocowania jej do stropu rozłaziła się w rękach. źródło: NKJP: (I): Denerwujące drobiazgi, Dziennik Polski, 2008-10-23
	Weź pod uwagę że schłodzenie jest efektem rozprężenia się gazu. źródło: NKJP: Internet
	Niektóre bomby składające się ze stygnącej lawy mogą eksplodować w czasie lotu wskutek rozprężenia się gazów wchodzących w ich skład. źródło: NKJP: Internet

2. o mięśniach

Definicja

zmniejszyć napięcie mięśni własnego ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozluźnić się
	antonimy:	napiąć się, naprężyć się

Cytaty

Skrzypczak, cały dotychczas napięty, przybladły na twarzy, jakby rozprężył się nieco.

źródło: NKJP: Włodzimierz Odojewski: Kwarantanna, 2009

Dogonił istotę, przestawił miotacz na laser i ciął jak skalpelem wokół bezwładnej postaci Zaniewskiego. Istota zafalowała, rozprężyła się.

źródło: NKJP: Jaga Rydzewska: Atalaya. Wojownicy, 2005

3. o drużynie

Definicja

przestać koncentrować się na czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozproszyć się
	antonimy:	skoncentrować się, skupić się, sprężyć się

Cytaty

Wygraliśmy dwa pierwsze sety i potem trochę się rozprężyliśmy. Takiego błędu nie możemy popełnić w rewanżu, bo wtedy to się może źle skończyć.

źródło: NKJP: Andrzej Azyan: Nikt nie jest pewny, Dziennik Zachodni, 2004-04-14

Do meczu z Kolporterem byliśmy maksymalnie zmobilizowani. Po nim totalnie się rozprężyliśmy. Nie potrafiliśmy się skoncentrować przed następnymi spotkaniami.

źródło: NKJP: Remis w Krakowie, Dziennik Polski, 2003-04-28

4. zrelaksować się

Definicja

pot.

zachowywać się swobodniej niż dotychczas

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny urlop i wypoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

odprężyć się, rozluźnić się, zrelaksować się

Cytaty

Pogadajcie sobie o wszystkim, posłuchajcie muzyki. Jakoś ona się rozpręży i może humorek jej wróci.

źródło: NKJP: Internet

Usiądź wygodnie na foteliku, rozpręż się - jeśli pijasz kawę, to zrób sobie kawę.

źródło: NKJP: Internet

Data ostatniej modyfikacji: 16.10.2018