UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

psalm

Chronologizacja

2 połowa XVI w., Bańk
Od XIV w. psałm.

Pochodzenie

łac. kośc. psalmus

1. biblijny

Definicja

utwór liryczny wchodzący w skład biblijnej Księgi psalmów o charakterze dziękczynnym lub przebłagalnym

Noty o użyciu

Występuje w tytułach, np. Księga psalmów, Symfonia psalmów.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Połączenia

  • psalm żałobny
  • psalmy Dawida, Jana Kochanowskiego
  • psalmy i hymny, psalmy i litanie, psalmy i pieśni; modły i psalmy, modlitwy i psalmy
  • fragment, parafraza, słowa, tekst, werset psalmu; autor, tłumacz; interpretacja, przekład; numeracja psalmów
  • werset z psalmu
  • czytać, odmawiać, odśpiewać, śpiewać, wykonać / wykonywać psalm

Cytaty

W kaplicy psalmy śpiewał przemysko-ukraiński zespół kameralny.

źródło: NKJP: Małgorzata Kmita, Kraków, Rg, Oprac. Wot: Dziesiąty dzień pielgrzymki: Kraków - Dukla, Gazeta Wyborcza, 1997-06-10

[...] badacze we wzmiankowanych w psalmach wydarzeniach historycznych upatrywali wskazówek pozwalających ustalić czas powstania danego psalmu.

źródło: NKJP: Witold Tyloch: Dzieje ksiąg Starego Testamentu : szkice z krytyki biblijnej, 1981

„Siedem bram Jerozolimy” to kompozycja oparta na tekstach psalmów oraz wybranych wersach z czterech ksiąg Starego Testamentu.

źródło: NKJP: AGNIESZKA MALATYŃSKA-STANKIEWICZ: Potęga brzmienia, Dziennik Polski - Kraj, 1998-08-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. psalm
psalmy
D. psalmu
psalmów
C. psalmowi
psalmom
B. psalm
psalmy
N. psalmem
psalmami
Ms. psalmie
psalmach
W. psalmie
psalmy

2. literacki

Definicja

lit. 
współczesny utwór liryczny literacki lub muzyczny o podniosłym charakterze, wzorowany na pieśniach biblijnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Połączenia

  • psalmy Krasińskiego, Słowackiego; Aleksandra Moczulskiego, Rubika

Cytaty

Od czasu wydania Psalmów na użytek domowy, a więc od lat bez mała dwudziestu, Tadeusz Nowak głównym gatunkiem swej twórczości lirycznej uczynił psalm: w tomach Psalmy (1971) i Nowe psalmy jest to już gatunek wyłączny.

źródło: NKJP: Stanisław Barańczak: Przed i po: szkice o poezji krajowej przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, 1988

Orkiestra Symfoniczna Akademii Muzycznej pod dyrekcją Wojciecha Czepiela rozpoczęła koncert przeznaczonym na smyczki utworem De profundis. To przełożony na instrumenty psalm będący trzecią częścią Siedmiu bram Jerozolimy, napisany na trzy chóry a cappella.

źródło: NKJP: ANNA WOŹNIAKOWSKA: Muzyka na finał, Dziennik Polski - Kultura, 2003-12-15

Premiera przejmującego przedstawienia, zwieńczonego psalmem pokutnym, przyciągnęła pełną salę.

źródło: NKJP: Jedermann i sponsorzy, Dziennik Polski - Magazyn, 2003-08-22

Z sanktuarium Matki Boskiej Ludźmierskiej i parafią wiążą się słynne już dziś „Nieszpory Ludźmierskie” skomponowane przez Jana Kantego-Pawluskiewicza do słów psalmów Aleksandra Moczulskiego.

źródło: NKJP: (ZACH): Gaździna i Królowa Podhala, Gazeta Krakowska, 2006-01-17

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. psalm
psalmy
D. psalmu
psalmów
C. psalmowi
psalmom
B. psalm
psalmy
N. psalmem
psalmami
Ms. psalmie
psalmach
W. psalmie
psalmy
Data ostatniej modyfikacji: 12.05.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj