UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

prawzór

Chronologizacja

1908, SJPWar
W SJPDor cytowane z pism S. Żeromskiego (1864-1925).

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. prawzór
prawzory
D. prawzoru
prawzorów
C. prawzorowi
prawzorom
B. prawzór
prawzory
N. prawzorem
prawzorami
Ms. prawzorze
prawzorach
W. prawzorze
prawzory

Pochodzenie

Od wzór z przedrostkiem pra-, który kontynuuje psł. *pra- 'do przodu, naprzód, na przedzie, z przodu'; zob. wzór

Definicja

książk. 
coś, co stało się podstawowym wzorem, umożliwiającym stworzenie znacznie później czegoś nowego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pierwowzór, prototyp

Połączenia

  • mityczny prawzór

Cytaty

Na ogół postać rzeczywista jest prawzorem bohatera opowieści.

źródło: NKJP: Krzysztof Mroziewicz: Polityka i erotyka, Polityka, 2007-12-27

Czy terenówka musi ciągle powielać stylistycznie swoje prawzory, czyli samochody terenowe dla wojska z epoki II wojny światowej?

źródło: NKJP: Andrzej Kublik: Śmigłowce terenowe, Gazeta Wyborcza, 1998-03-13

Prawzoru dnia skupienia należy szukać w postawie Jezusa Chrystusa przedstawionej na kartach Pisma Świętego. Jezus często udawał się na odosobnione miejsce, by modlić się i rozmawiać z Ojcem.

źródło: NKJP: Dzień skupienia, Głos Ojca Pio, 2009

Niektóre plakaty wystaw z tej epoki wyglądają jak prawzory płócien socrealizmu: wystarczy zastąpić czerwoną gwiazdą automobil w wyciągniętej dłoni Tytana, wspartego na młocie.

źródło: NKJP: Andrzej Kublik: Auta z paryskiego słupa, Gazeta Wyborcza, 1998-12-23

Składnia

bez ograniczeń + prawzór +
(KOGO/CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 10.03.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj