Chronologizacja
Pochodzenie
niem. Mord
1. morderstwo
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć
Relacje znaczeniowe
synonimy: | mokra robota, morderstwo, zabójstwo |
Połączenia
- bratobójczy, polityczny, seksualny, rabunkowy, rodzinny; rytualny; bestialski, krwawy; głośny, kolejny mord; mordy kapturowe; tajne
- mord matki; księdza...
- mord z lubieżności
- mord na tle rabunkowym; mord !?na 5 członkach PPR, !?na 4-letnim dziecku, !?na 29-letnim rolniku, !?na księdzu; !?na ojcu, !?na rodzinie...
- mord i bezprawie; terror i mord; mordy i prześladowania; mordy i rozboje; mordy i rabunki; grabieże i mordy
- okoliczności; motyw; miejsce, ofiara, narzędzia, sprawca, ślady, świadek; wykonawcy, zleceniodawca; widok; chęć, zamiar, pragnienie, żądza; sprawa mordu; fala, seria; przyczyny mordów
- pomoc w mordzie
- winny mordu
- dopuścić się mordu; dokonanie mordu
- popełnić mord
- podżeganie do mordu
- podejrzany o mord
Cytaty
Jako świadkowie zeznawali jego sąsiedzi [...], którzy widzieli scenę okrutnego mordu. Motywem zabójstwa była chęć ożenienia się ponownego z córką bogatego gospodarza. źródło: KWSJP: Z sali sądowej, prasa, 1939 |
|
Zapadł wyrok w procesie trzech maturzystów, którzy dokonali zaplanowanego z zimną krwią, okrutnego, bestialskiego mordu w celach rabunkowych na młodej dziewczynie w Warszawie. źródło: KWSJP: Ks. Józef Krukowski, M. M.: łKonkordat a konstytucja, prasa, 1998 |
|
Okrutny mord na 4-letnim dziecku poruszył wszystkich. źródło: KWSJP: Kto zabił Michałka?, prasa, 2002 |
|
Znany jasnowidz [...] twierdzi, że motywem mordu księdza Henryka Krolla ze wsi Żalno [...] nie były jego poglądy, lecz rabunek. źródło: KWSJP: Krzysztof Dęga: Jasnowidz robi wizję zabójstwa księdza, prasa, 2006 |
|
Obydwu oskarżonych czekają teraz dwa oddzielne procesy. Jeden o podżeganie do mordu oraz pomocnictwo w sprawie zabójstwa kapelana „Solidarności”. Drugi - za pomaganie […] w tworzeniu fałszywych dowodów […]. źródło: KWSJP: Anita Gargas: Ubeckie emerytury, prasa, 1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | mord |
mordy |
|
D. | mordu |
mordów |
|
C. | mordowi |
mordom |
|
B. | mord |
mordy |
|
N. | mordem |
mordami |
|
Ms. | mordzie |
mordach |
|
W. | mordzie |
mordy |
Składnia
![]() |
+ | mord | + |
(KOGO)
|
![]() |
+ | mord | + |
(!?na KIM)
|
Informacja normatywna
Uznawane za błędne w połączeniach: mord na kim .
2. masowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | zbrodnia |
Połączenia
- hitlerowski, katyński; masowy, zbiorowy; narodowościowy mord
- mord niewinnych; osób chorych, starców; Żydów...
- mord na masową skalę
- mord na cywilach, na jeńcach, na oficerach, na więźniach; na zakonnikach; na Algierczykach, na Polakach, na Żydach...
- wojna i mord; pogromy i mordy
- rocznica; problem mordów
- procesy o mord
Cytaty
Po kilku miesiącach wysłał do swojego ojca złośliwy list, w którym pytał, dlaczego rodzice nigdy mu nie opowiadali o zbrodniach Niemców, o masowych mordach, zagazowywaniu Żydów, Polaków, ludzi chorych psychicznie. źródło: KWSJP: Tomasz P. Terlikowski: Jestem uczniem Polaków, prasa, 2005 |
|
Stosunek do Katynia jasno potwierdzają niedawne nieprzyjazne Polsce gesty Moskwy - odmowa uznania mordu za akt ludobójstwa i ciągłe zwlekanie z wydaniem dokumentów o tragedii. źródło: KWSJP: Andrzej Łomanowski: Jak przechytrzyć Rosję?, prasa, 2005 |
|
W czasie wojny w Bośni też donoszono o masowych mordach i zbiorowych mogiłach. Ofiar miały być tysiące. źródło: KWSJP: Jerzy Świetlik: NATO-wska menedżeria, prasa, 1999 |
|
Z Jedwabnego został wczoraj usunięty głaz, który upamiętniał ofiary mordu Żydów w tym miasteczku. źródło: KWSJP: (PAP): Powstanie nowy pomnik upamiętniający Jedwabne, prasa, 2001 |
|
To nie znaczy, żeby negował fakty oczywiste, jak np. mord na Żydach warszawskich i spalenie oraz zburzenie getta w 1943 roku, na co istniał dowód na piśmie nie do obalenia. źródło: KWSJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | mord |
mordy |
|
D. | mordu |
mordów |
|
C. | mordowi |
mordom |
|
B. | mord |
mordy |
|
N. | mordem |
mordami |
|
Ms. | mordzie |
mordach |
|
W. | mordzie |
mordy |
Składnia
![]() |
+ | mord | + |
(KOGO)
|
![]() |
+ | mord | + |
(na KIM)
|
Informacja normatywna
Uznawane za błędne w połączeniach: mord na kim .