UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

niedołężność

Chronologizacja

1590, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. niedołężność
niedołężności
D. niedołężności
niedołężności
C. niedołężności
niedołężnościom
B. niedołężność
niedołężności
N. niedołężnością
niedołężnościami
Ms. niedołężności
niedołężnościach
W. niedołężności
niedołężności

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Zob. niedołężny

1. człowieka

Definicja

niezdolność do wykonywania pewnych czynności lub ruchów z powodu wieku bądź choroby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia starzenie się

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  niedołęstwo, zniedołężnienie
hiperonimy:  niesprawność

Połączenia

  • starcza niedołężność; niedołężność fizyczna

Cytaty

Żyjemy dłużej, a w konsekwencji wydłuża się czas, kiedy starzy rodzice potrzebują opieki dorosłych dzieci. Schyłek życia to wszak coraz częściej niedołężność fizyczna albo umysłowa, a czasami i jedna, i druga.

źródło: NKJP: Majka Lisińska-Kozioł: Rodzice jak dzieci, Dziennik Polski, 2008-08-28

Dobra atmosfera między małżonkami zaczęła się psuć szybko, bo po 3 miesiącach. [...] - Zaczęło denerwować go moje inwalidztwo i niedołężność – opowiada o początkach swojej gehenny pani Q, która na pierwsze spotkanie ze mną przyszła o kuli, z kołnierzem ortopedycznym na szyi i zabandażowaną do nadgarstka lewą ręką.

źródło: NKJP: A. Fidrysiak: Wojna państwa Q, Tygodnik Ciechanowski, 2004-04-18

Szczęśliwym małżonkom łatwiej jest wkroczyć w czwartą fazę wspólnego życia - starość. Czwarty próg do wspólnego pokonania to lęk przed chorobą, niedołężnością, śmiercią własną i partnera.

źródło: NKJP: Jacek Santorski: Jak żyć żeby nie zwariować, 2003

W Łużnej do niezamkniętego domu weszło dwóch mężczyzn i kobieta, którzy wykorzystując niedołężność 73-letniej kobiety ukradli jej 400 złotych, dokumenty oraz zegarek.

źródło: NKJP: (EB): Kronika policyjna, Gazeta Krakowska, 2005-03-15

Składnia

bez ograniczeń + niedołężność +
(KOGO)

2. ciała

Definicja

cecha czegoś, co świadczy o tym, że czyjś organizm lub jego część nie jest zdolny do wykonywania pewnych czynności czy ruchów z powodu wieku bądź choroby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia starzenie się

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  niedołęstwo
hiperonimy:  niesprawność

Cytaty

Choroby to jednak, przede wszystkim lekarstwo dla duszy, która gubi drogę, nic tak nie zwraca naszego wzroku w stronę ducha jak niedołężność ciała…to nie przypadek, że wielu ludzi dopiero na jesień życia staje się żarliwie praktykującymi wyznawcami jakiegoś kościoła.

źródło: Magdalena: Choroba – niezbędnik w życiu człowieka? O świecie energii moimi oczami, 2015-02-25 (domwrozki.pl)

Z uwagi na rozwijające się zwyrodnienie stawów oraz niedołężność mięśni spowodowana ich zasiedzeniem, czy po prostu starością, a więc niemożliwością szybkiej regeneracji i rozbudowania się schody stają się w miejscu zamieszkania osób starszych coraz poważniejszym problemem.

źródło: W domu osoby starszej można zamontować windy schodowe, 2015-07-31 (agdmax.cuccfree.org)

3. rządu

Definicja

cecha kogoś, kto nie radzi sobie z zadaniami, które ma do wykonania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  niedołęstwo, nieporadność, nieudolność

Cytaty

Wszelkie zarzuty dotyczące zdrady narodowej czy niedołężności rządu, który trzeba ˝przewrócić˝, i tego budżetu, który trzeba odrzucić, nie mają w tym wypadku znaczenia.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 11.12.1992

Wizerunek CFR, zarówno w Rumunii, jak i poza jej granicami bardzo ucierpiał, głównie z powodu raportów o zniszczonych, rozpadających się pociągach, kiepskiej obsłudze klienta i niedołężności zarządu.

źródło: NKJP: Internet

To nie trudności „obiektywne” (co to u licha znaczy?) sprawiają, że się wszystko chwieje, że niewypełniane są - ze złej woli na równi z niedołężnością - punkty porozumienia, ale dzieje się tak dlatego, że się dotychczas samowładna organizacja maleńkich nadludzi nie potrafi, nie chce, nie umie pogodzić z tą nową sytuacją.

źródło: NKJP: Tymoteusz Klempski: Pomiędzy euforią a zgrozą, Kultura, nr 400-401, 1981

Ignacy Prądzyński zarzucał Łubieńskiemu niedołężność w prowadzeniu ofensywy przeciwko korpusowi Rosena. [...] W bitwie stoczonej pod tym miastem (26 maja) Łubieński stał w odwodzie, a po klęsce opowiedział się za odwrotem w kierunku Warszawy.

źródło: NKJP: Internet

4. prawa

Definicja

cecha czegoś, co świadczy o tym, że ktoś nie radzi sobie z zadaniami, które ma do wykonania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  niedołęstwo, nieporadność, nieudolność

Cytaty

Piszę o tym wszystkim, aby wskazać poważną niedołężność prawa - procedur w tym zakresie na szkodę wierzyciela z prawomocnym wyrokiem [...].

źródło: NKJP: Internet

Zbyt duża ingerencja państwa w gospodarkę poprzez coraz liczniejsze koncesje, ograniczenia i wysokie podatki jest jak zaciągnięty hamulec ręczny. A przecież już dawno udowodniono niedołężność gospodarki centralnie sterowanej, zwłaszcza tej, co łapę na hamulcu trzyma.

źródło: Adam Szejnfeld: Ręczny hamulec, 2003-08-04 (szejnfeld.pl)

Istnienie wszystkich organizacji pożytku publicznego to wyłącznie cementowanie niedołężności systemu, który założył że będzie się każdym opiekować.

źródło: Internet: joemonster.org/komentarze

Data ostatniej modyfikacji: 25.06.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj