UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zabójczy

Chronologizacja

1683, Kart XVII-XVIII
W postaci: zabojczy

Pochodzenie

Zob. zabić, zabójca.

1. śmiercionośny

Definicja

powodujący śmierć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Relacje znaczeniowe

synonimy:  letalny, morderczy, śmiertelny, zbójczy

Połączenia

  • zabójczy rak; wirus; cios; czad, jad, ogień, tlenek, żywioł; wpływ; zabójcza choroba; bakteria; broń, substancja, walka; trucizna; zabójcze działanie; płomienie, promieniowanie, tornado; zabójcze enzymy, gazy; zabawy
  • zabójczy dla ludzi i zwierząt, dla roślinności, dla żywych organizmów...

Cytaty

Harris wytłumaczył również profesorowi, w jaki sposób przygotować zabójczy gaz, który rozpylony nawet w małej ilości pod ciśnieniem wywołuje śmierć setek tysięcy ludzi.

źródło: KWSJP: Elźbieta Singer: Zamachowcy z wąglikiem, Dziennik Polski, 1998-02-21

Promieniowanie to jest zabójcze dla żywych organizmów [...].

źródło: KWSJP: Piotr Majewski: Światło na Słońce, prasa, 2004

Główną bronią tamtej wojny światowej wydaje się karabin maszynowy jako broń trudna do zniszczenia najbardziej uporczywym ogniem artyleryjskim, a zabójcza dla piechoty muszącej atakować bez osłony rowu strzeleckiego.

źródło: KWSJP: Kazimierz Wyka: Życie na niby. Pamiętnik, 1958

Ogień strawił w dużej części dobytek mieszkania. Niestety, okazał się również zabójczy dla 90-letniej lokatorki.

źródło: KWSJP: DAS: 997, prasa, 1999

Wezwani na miejsce strażacy przypuszczają, że źródłem zabójczego tlenku był wadliwy piecyk gazowy w łazience, a do tragedii mogły też przyczynić się niedrożne przewody wentylacyjne.

źródło: KWSJP: Śmiertelna kąpiel: Dziennik Polski, 2004-01-02

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zabójczy
zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcza
D. zabójczego
zabójczego
zabójczego
zabójczego
zabójczej
C. zabójczemu
zabójczemu
zabójczemu
zabójczemu
zabójczej
B. zabójczego
zabójczego
zabójczy
zabójcze
zabójczą
N. zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczą
Ms. zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczej
W. zabójczy
zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcze
D. zabójczych
zabójczych
zabójczych
zabójczych
C. zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczym
B. zabójczych
zabójczych
zabójczych
zabójcze
N. zabójczymi
zabójczymi
zabójczymi
zabójczymi
Ms. zabójczych
zabójczych
zabójczych
zabójczych
W. zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcze

Składnia

bez ograniczeń + zabójczy +
dla KOGO/CZEGO
szyk: neutralny

2. szkodliwy dla zdrowia

Definicja

szkodliwy dla zdrowia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  niebezpieczny

Połączenia

  • zabójczy nałóg; klimat; zabójcza nadwaga; temperatura, wilgotność; zabójcze słońce; zabójcze papierosy; promienie słońca
  • zabójczy dla alergików; dla ludzkiego organizmu; dla serca, dla skóry, dla żołądka...

Cytaty

[…] grzejnik wytwarza ciepło, które ogrzewa powietrze, dzięki wentylatorowi rozprowadzane po całym pomieszczeniu. Niestety, razem z nim wędruje również kurz, co jest zabójcze dla alergików.

źródło: KWSJP: ANDRZEJ WALENTEK: Konwektor czy piec, prasa, 2001

Kiedy tylko może, ucieka z zanieczyszczonego zabójczymi dla skóry spalinami Los Angeles na swoją zagubioną w preriach Montany farmę, gdzie zażywa wiele ruchu.

źródło: KWSJP: Tajemnice piękna gwiazd, prasa, 1999

W dżungli zabójcza jest dla ludzkiego organizmu nie tyle temperatura, co wysoka wilgotność.

źródło: KWSJP: Adam Berczyński: Przygoda, prasa, 1998

[…] połykanie w całości tłustych kawałków mięsa jest czynnością zabójczą dla każdego żołądka.

źródło: KWSJP: Wasz Sybaryta: Klub Srebrnego Widelca, 2000

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zabójczy
zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcza
D. zabójczego
zabójczego
zabójczego
zabójczego
zabójczej
C. zabójczemu
zabójczemu
zabójczemu
zabójczemu
zabójczej
B. zabójczego
zabójczego
zabójczy
zabójcze
zabójczą
N. zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczą
Ms. zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczej
W. zabójczy
zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcze
D. zabójczych
zabójczych
zabójczych
zabójczych
C. zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczym
B. zabójczych
zabójczych
zabójczych
zabójcze
N. zabójczymi
zabójczymi
zabójczymi
zabójczymi
Ms. zabójczych
zabójczych
zabójczych
zabójczych
W. zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcze

Składnia

bez ograniczeń + zabójczy +
dla KOGO/CZEGO
szyk: neutralny

3. trudny do zniesienia

Definicja

trudny do zniesienia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  morderczy

Połączenia

  • zabójczy spokój; zabójcza miłość, monotonia, nuda, presja, samotność; zabójcze znużenie
  • zabójczy dla mnie, dla nas; dla związku; dla mózgu; dla twórczej myśli...

Cytaty

[...] w tej chwili ogarniało go zabójcze znużenie.

źródło: KWSJP: Barbara Nawrocka-Dońska: Stolik z fotografią, 1975

[...] tego rodzaju dyscyplina jest zabójcza dla wszelkiej twórczej myśli.

źródło: KWSJP: Antoni Pospieszalski: O religii bez namaszczenia, prasa, 1989

Do wspólnoty przygoniła nas zabójcza samotność.

źródło: Internet

Rutyna i monotonia jest dla mnie zabójcza.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zabójczy
zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcza
D. zabójczego
zabójczego
zabójczego
zabójczego
zabójczej
C. zabójczemu
zabójczemu
zabójczemu
zabójczemu
zabójczej
B. zabójczego
zabójczego
zabójczy
zabójcze
zabójczą
N. zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczą
Ms. zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczej
W. zabójczy
zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcze
D. zabójczych
zabójczych
zabójczych
zabójczych
C. zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczym
B. zabójczych
zabójczych
zabójczych
zabójcze
N. zabójczymi
zabójczymi
zabójczymi
zabójczymi
Ms. zabójczych
zabójczych
zabójczych
zabójczych
W. zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcze

Składnia

bez ograniczeń + zabójczy +
(dla KOGO/CZEGO)
szyk: neutralny

4. robiący wrażenie

Definicja

pot.  żart. 
robiący na kimś wrażenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  imponujący

Połączenia

  • zabójczy uśmiech; wąsik; dar (uwodzenia); zabójcza fryzura; spódnica, sukienka; kolekcja (CD); zabójcze spojrzenie; poczucie humoru; zabójcze oczy, rzęsy; baczki; nogi; buty

Cytaty

Muskanie wąsików, zabójcze spojrzenia ku przechodzącym paniom, delikatne dzwonienie ułańskich ostróg - rewia oficerskiego szyku, sznytu i fasonu.

źródło: KWSJP: Witold Szołginia: Dom pod Żelaznym Lwem, prasa, 1989

Mój uśmiech musiał być zaiste zniewalający i zabójczy.

źródło: KWSJP: Tadeusz Mieszkowski: Ja i reszta, 1984

Miała zabójczą garsonkę i zabójcze nogi w jedwabnych pończochach.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

Ty za to masz naprawdę zabójcze poczucie humoru. Jacek i Anna znali się przynajmniej od dwudziestu lat i lubili, to znaczy Jacek uwielbiał ją prowokować i wykłócać się z nią o tak zwane sprawy zasadnicze, a Anna znosiła to z anielską cierpliwością.

źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998

Kiedy [...] rozprawia o swojej pasji do snowboardu i kreskówek czy o zabójczej kolekcji CD, łatwo można odnaleźć w nim typowego, bezpretensjonalnego dwudziestopięciolatka.

źródło: KWSJP: Michele Promaulayko: Kim jest ten chłopiec?, prasa, 2000

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zabójczy
zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcza
D. zabójczego
zabójczego
zabójczego
zabójczego
zabójczej
C. zabójczemu
zabójczemu
zabójczemu
zabójczemu
zabójczej
B. zabójczego
zabójczego
zabójczy
zabójcze
zabójczą
N. zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczą
Ms. zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczej
W. zabójczy
zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcze
D. zabójczych
zabójczych
zabójczych
zabójczych
C. zabójczym
zabójczym
zabójczym
zabójczym
B. zabójczych
zabójczych
zabójczych
zabójcze
N. zabójczymi
zabójczymi
zabójczymi
zabójczymi
Ms. zabójczych
zabójczych
zabójczych
zabójczych
W. zabójczy
zabójczy
zabójcze
zabójcze
Data ostatniej modyfikacji: 11.06.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj