Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | świętoszkowaty |
świętoszkowaty |
świętoszkowaty |
świętoszkowate |
świętoszkowata |
D. | świętoszkowatego |
świętoszkowatego |
świętoszkowatego |
świętoszkowatego |
świętoszkowatej |
C. | świętoszkowatemu |
świętoszkowatemu |
świętoszkowatemu |
świętoszkowatemu |
świętoszkowatej |
B. | świętoszkowatego |
świętoszkowatego |
świętoszkowaty |
świętoszkowate |
świętoszkowatą |
N. | świętoszkowatym |
świętoszkowatym |
świętoszkowatym |
świętoszkowatym |
świętoszkowatą |
Ms. | świętoszkowatym |
świętoszkowatym |
świętoszkowatym |
świętoszkowatym |
świętoszkowatej |
W. | świętoszkowaty |
świętoszkowaty |
świętoszkowaty |
świętoszkowate |
świętoszkowata |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | świętoszkowaci |
świętoszkowaci |
świętoszkowate |
świętoszkowate |
D. | świętoszkowatych |
świętoszkowatych |
świętoszkowatych |
świętoszkowatych |
C. | świętoszkowatym |
świętoszkowatym |
świętoszkowatym |
świętoszkowatym |
B. | świętoszkowatych |
świętoszkowatych |
świętoszkowatych |
świętoszkowate |
N. | świętoszkowatymi |
świętoszkowatymi |
świętoszkowatymi |
świętoszkowatymi |
Ms. | świętoszkowatych |
świętoszkowatych |
świętoszkowatych |
świętoszkowatych |
W. | świętoszkowaci |
świętoszkowaci |
świętoszkowate |
świętoszkowate |
Pochodzenie
Od: świętoszek ; zob. święty
1.a o pobożnym człowieku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Cytaty
Może [...] autor był tak pobożny, że aż świętoszkowaty? źródło: NKJP: Tadeusz Skutnik: Miłość ci wszystko wybaczy, Dziennik Bałtycki, 2000-02-18 |
|
Krytykował działania proboszczów, którzy, jego zdaniem, niejednego człowieka zniechęcili do wiary. Nie był świętoszkowaty. Chciał, by religia była bliższa człowiekowi [...]. źródło: NKJP: Bez słowa skargi, Dziennik Polski, 2000-07-17 |
|
Na zawołanie i pokaz przedzierzgają się w świętoszkowatych dewotów. źródło: NKJP: Internet |
1.b o pobożnym zachowaniu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Cytaty
Bawarska pobożność nie jest świętoszkowata ani agresywna, ale barokowa, zmysłowa, życzliwie nastawiona do świata. źródło: NKJP: Weronika Kostyrko: Po orzeczeniu niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego, Gazeta Wyborcza, 1995-08-18 |
|
Bóg Biblii to Bóg radosny. [...] Chce, żebyśmy oddawali Mu cześć też w sposób radosny, a nie w sposób przesadnie świętoszkowaty i żałobny. źródło: NKJP: Internet |
|
Miał poważny, namaszczony wyraz twarzy i przemawiał tonem świętoszkowatym jak z ambony. źródło: NKJP: Martyna Żandarska-Ochnik: Pan wichrów i powiewów, 2008 |
2.a o cnotliwym człowieku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Cytaty
Uwaga, wszyscy świętoszkowaci znajomi i nieznajomi: ja TO robiłam nie tylko „w wannie, na stole i w morzu” [...]. źródło: NKJP: Anna Bojarska: Siostry B., 1996 |
|
A co robią ci świętoszkowaci rajcy? Niczym jacyś barbarzyńcy sprzedają bliźnich w jasyr. źródło: NKJP: Dulszczyzna w Wołkowicach, Dziennik Polski, 2008-07-11 |
|
- Czy wie pan, co oznacza słowo hańba? - spytała. [...] źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009 |
|
Nie jestem świętoszkowaty, uważam, że użycie mocnego słowa bywa uzasadnione, a nawet czasem konieczne. źródło: NKJP: Marek Szemiński: Droga Gazeto! Nie jestem ślepo w Tobie zakochany, są rzeczy, które mi się nie podobają..., Gazeta Wyborcza, 1996-06-21 |
2.b o cnotliwym zachowaniu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- świętoszkowata moralność, obłuda
Cytaty
Obrzydliwa jest ta świętoszkowata hipokryzja, z jaką wygłaszają swoje komunały o braterstwie ludzi i pokojowym współżyciu narodów nasze pięknoduchy. źródło: NKJP: Mariola Marklowska-Sondej: Telefoniczna opinia publiczna, Gazeta Wyborcza, 1992-08-26 |
|
Kultura chrześcijańska i europejska, nawet świętoszkowata moralność typu wiktoriańskiego, w rzeczywistości dodały wiele atrakcji przeżyciom seksualnym. źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999 |
|
Szok i zgorszenie wynikają często stąd, że niektórzy ludzie mają bogatą wyobraźnię [...] jak gosposia Utiosowa, która po powrocie z rynku nie potrafiła powiedzieć, że kupiła jajka, tylko bąkała coś i czerwieniła się jak piwonia... Literatura rosyjska zawsze była świętoszkowata, akurat tego grzechu nie ma co zwalać na władzę radziecką. źródło: NKJP: Anna Żebrowska: W Moskwie, w pudle, w Tel Awiwie, Gazeta Wyborcza, 1993-05-18 |