UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ułomny

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ułomny
ułomny
ułomny
ułomne
ułomna
D. ułomnego
ułomnego
ułomnego
ułomnego
ułomnej
C. ułomnemu
ułomnemu
ułomnemu
ułomnemu
ułomnej
B. ułomnego
ułomnego
ułomny
ułomne
ułomną
N. ułomnym
ułomnym
ułomnym
ułomnym
ułomną
Ms. ułomnym
ułomnym
ułomnym
ułomnym
ułomnej
W. ułomny
ułomny
ułomny
ułomne
ułomna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ułomni
ułomni
ułomne
ułomne
D. ułomnych
ułomnych
ułomnych
ułomnych
C. ułomnym
ułomnym
ułomnym
ułomnym
B. ułomnych
ułomnych
ułomnych
ułomne
N. ułomnymi
ułomnymi
ułomnymi
ułomnymi
Ms. ułomnych
ułomnych
ułomnych
ułomnych
W. ułomni
ułomni
ułomne
ułomne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ułomniejszy
ułomniejszy
ułomniejszy
ułomniejsze
ułomniejsza
D. ułomniejszego
ułomniejszego
ułomniejszego
ułomniejszego
ułomniejszej
C. ułomniejszemu
ułomniejszemu
ułomniejszemu
ułomniejszemu
ułomniejszej
B. ułomniejszego
ułomniejszego
ułomniejszy
ułomniejsze
ułomniejszą
N. ułomniejszym
ułomniejszym
ułomniejszym
ułomniejszym
ułomniejszą
Ms. ułomniejszym
ułomniejszym
ułomniejszym
ułomniejszym
ułomniejszej
W. ułomniejszy
ułomniejszy
ułomniejszy
ułomniejsze
ułomniejsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ułomniejsi
ułomniejsi
ułomniejsze
ułomniejsze
D. ułomniejszych
ułomniejszych
ułomniejszych
ułomniejszych
C. ułomniejszym
ułomniejszym
ułomniejszym
ułomniejszym
B. ułomniejszych
ułomniejszych
ułomniejszych
ułomniejsze
N. ułomniejszymi
ułomniejszymi
ułomniejszymi
ułomniejszymi
Ms. ułomniejszych
ułomniejszych
ułomniejszych
ułomniejszych
W. ułomniejsi
ułomniejsi
ułomniejsze
ułomniejsze

Pochodzenie

pol. przestarz. ułomić

z psł. *u-lomiti 'oddzielić łamaniem'

1. kaleki

Definicja

książk. 
taki, który ma nieprawidłową budowę ciała lub cierpi kalectwo

Noty o użyciu

Używane także w znaczeniu ‘człowiek ułomny'.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kaleki

Połączenia

  • ułomny człowiek; ułomne dziecko; ciało
  • chory i ułomny

Cytaty

Nienawidził, kiedy oczy ludzi błądziły po jego ułomnym ciele. Nawet ci, którzy usiłowali być mili i mówiąc do Roga, patrzyli mu w oczy, zawsze w końcu spuszczali wzrok niżej, tam gdzie znajdowały się (czy może „powinny znajdować się”) jego nogi.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga I cz 1, 2005

Blisko ruin ułomny człowiek w pomarańczowej kamizelce robotnika drogowego pasł krowę. Był to Krzywy Stefan - zamiatacz ulic.

źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1988

Podawanie pomocnej dłoni nie jest jednak łatwe, zwłaszcza na początku, gdy rodzice dowiadują się, że ich dziecko jest ułomne. Zazwyczaj nie chcą pomocy, bo wierzą, że lekarze pomylili się w diagnozie, że pociecha wyjdzie z choroby, że zdarzy się cud.

źródło: NKJP: (EKT): Pokonują niemożność, Dziennik Polski, 2006-12-16

Na pomoc mogą liczyć również osoby obłożnie chore czy ułomne, które nie mogą osobiście stawić się w urzędzie, a ze względów formalnych muszą złożyć podpis w obecności urzędnika.

źródło: NKJP: X: Pół roku na dowód URZĄD miejski, Polska Głos Wielkopolski, 2007-07-11

Któż dziś o szkaradnej posturze mędrca czy człowieka na wskroś szlachetnego powie, iż jest on piękny. Z drugiej strony, w prymitywnej sztuce ludzi często ułomnych umysłowo czy fizycznie, my, współcześni, potrafimy dostrzec wiele wartości, które w starożytnym kanonie piękna nie mogłyby się zmieścić.

źródło: NKJP: Domowy poradnik artystyczny, Dziennik Polski, 2002-05-22

2. popełniający błędy

Definicja

książk. 
popełniający błędy, niedoskonały i omylny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

Połączenia

  • ułomna istota; ułomne społeczeństwo
  • ułomny i grzeszny, słaby i ułomny

Cytaty

Dziwnie się jednak składa, że człowiek jest istotą ułomną. Człowiek popada w nałogi. Oddaje się nałogowi hazardu, nałogowi palenia, picia alkoholu czy narkotykom i trudno dyskutować, który z nałogów jest bardziej szkodliwy.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 53. posiedzenia Senatu RP w dniu 14 września 1995 r.

Podejrzewam więc, że słowa „Tak mi dopomóż Bóg” służą politykom jako swego rodzaju alibi. Kiedy nie dotrzymują tego, co ślubowali, nie wywiązują się należycie ze swych poselskich powinności, mogą powiedzieć: „Trudno - widocznie Bóg mi nie dopomógł, a jam tylko człowiek słaby i ułomny”.

źródło: NKJP: Wiwat Sejm?, Dziennik Polski, 2001-10-19

Nie ma w gruncie rzeczy wiary nawróconych raz na zawsze. Jest tylko wiara ludzi ułomnych i grzesznych, wciąż do nawrócenia wzywanych.

źródło: NKJP: Monika Dzierżyńska-Nowak: W najnowszym numerze, Gazeta Wyborcza, 1997-02-20

3. mający braki

Definicja

książk. 
mający braki, usterki i błędy

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • ułomny świat; zapis; ułomna natura ludzka; ustawa; ułomne prawo, projekt, rozwiązanie; ułomne akta, regulacje prawne

Cytaty

W Jastrzębiu Zdroju jest dziewiętnaście miejskich placów zabaw. Na każdym trzeba coś naprawić. Natomiast aż na dziesięciu pojawiły się tablice z informacjami o niebezpieczeństwie i taśmy zabezpieczające urządzenia. Zdajemy sobie sprawę z tego, że to ułomne rozwiązanie.

źródło: NKJP: Adrian Karpeta, Emil Popko: Niebezpieczne place, Dziennik Zachodni, 2006-08-22

Płyta, mimo to, jest nader poważna, w końcu opowiada o naszym ułomnym świecie, zmierzającym ku zatraceniu.

źródło: NKJP: Mirosław Pęczak: L.U.C planetarny, Polityka, 2008-12-06

Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Do rzeczy - mamy ustosunkować się do poprawek wprowadzonych przez Senat do ustaw redukujących rynek ubezpieczeń w Polsce. Po ich przeanalizowaniu nie mogę oprzeć się wrażeniu, że Senat sprowadził swoją pracę do poziomu korektora ułomnych zapisów w ustawach, które wyszły z Sejmu.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.05.2003

Film jest naprawdę uroczy, pełen miłosierdzia dla ułomnej natury ludzkiej i przede wszystkim ma bardzo pozytywne przesłanie, więc deszcz nagród nie dziwi.

źródło: NKJP: Europejskie Oscary, Dziennik Polski, 2001-12-05

Data ostatniej modyfikacji: 23.05.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj