UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wywrotka

Chronologizacja

1938, Dziennik Urzędowy Ministerstwa Komunikacji, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wywrotka
wywrotki
D. wywrotki
wywrotek
C. wywrotce
wywrotkom
B. wywrotkę
wywrotki
N. wywrotką
wywrotkami
Ms. wywrotce
wywrotkach
W. wywrotko
wywrotki

Pochodzenie

Zob. wrócić

1.a samochód

Definicja

pojazd z przechylaną do tyłu lub na boki skrzynią ładunkową, umożliwiającą szybki wyładunek towarów

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

  • kierowca wywrotki
  • jeździć wywrotką

Cytaty

Dzisiaj widziałem, jak na stację benzynową zajeżdżają wywrotki i wysypują piach.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009

- „Pod telefonami” jest ok. 20 kierowców prywatnych ciężarówek, którymi będzie można wywozić śnieg z miasta. Dzienny koszt pracy jednej wywrotki to około 2,5 tys. zł.

źródło: NKJP: Łukasz Ernestowicz: Grudziądz jest gotowy na przyjęcie wielkiego śniegu. Przynajmniej tak deklarują urzędnicy, Gazeta Pomorska, 2010-01-13

W nocy ciągnik chodził na wolnych obrotach i oświetlał teren, a wywrotki woziły na okrągło gruz i żużel - opowiada.

źródło: NKJP: Michał Matys, Włodzimierz Nowak: Bardotka na Polenmarkt, Gazeta Wyborcza, 1996-12-06

1.b zawartość

Definicja

zawartość skrzyni ładunkowej wywrotki - pojazdu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

  • wywrotka piasku, ziemi

Cytaty

Proszę mi wierzyć, gdy zabieraliśmy się do pracy, teren nie przypominał w najmniejszym stopniu boiska piłkarskiego. Całość porośnięta była większymi lub mniejszymi drzewami, teren był bagnisty i nierówny. Aby go wyrównać, trzeba było przywieźć aż osiem tysięcy wywrotek gruzu.

źródło: NKJP: Na własnym boisku, Dziennik Polski, 2000-08-23

W takich jak obecnie temperaturach destrukt nie skleja się ani nie klei do podłoża. Innymi, słowy tak to obecnie wygląda jakby ktoś przez nieuwagę zgubił na drodze kilka wywrotek żużlu.

źródło: NKJP: Nie teraz i nie taka, Dziennik Polski, 2002-09-21

Składnia

bez ograniczeń + wywrotka +
CZEGO

2. wywrócenie się

Definicja

wywrócenie się człowieka lub pojazdu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • wywrotka na łyżwach, na rolkach
  • zjechać bez wywrotki
  • zaliczyć wywrotkę

Cytaty

Na brzegu szydercy, którzy przebyli już ten odcinek, doradzali złośliwie. [...] Następni zaczęli ostrożnie, ale odwróciło ich do tyłu, z trudem uniknęli wywrotki.

źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998

Zerknął pod nogi, sprawdził, gdzie błoto grozi wywrotką, i zaatakował.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Smakuj powietrze wpadające ze świstem do płuc [...], znajduj urok nawet w pokaleczonych po wywrotce kolanach.

źródło: NKJP: Karol Maliszewski: Faramucha, 2001

Jechaliśmy motorem i mieliśmy wywrotkę.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993

Data ostatniej modyfikacji: 15.07.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj