UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wzdąć

Chronologizacja

1447, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wezdmę
 wezdmiemy
2 os. wezdmiesz
 wezdmiecie
3 os. wezdmie
 wezdmą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wzdąłem
+(e)m wzdął
 wzdęłam
+(e)m wzdęła
 wzdęłom
+(e)m wzdęło
 wzdęliśmy
+(e)śmy wzdęli
 wzdęłyśmy
+(e)śmy wzdęły
2 os. wzdąłeś
+(e)ś wzdął
 wzdęłaś
+(e)ś wzdęła
 wzdęłoś
+(e)ś wzdęło
 wzdęliście
+(e)ście wzdęli
 wzdęłyście
+(e)ście wzdęły
3 os. wzdął
 wzdęła
 wzdęło
 wzdęli
 wzdęły

bezosobnik: wzdęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wezdmijmy
2 os. wezdmij
 wezdmijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wzdąłbym
bym wzdął
 wzdęłabym
bym wzdęła
 wzdęłobym
bym wzdęło
 wzdęlibyśmy
byśmy wzdęli
 wzdęłybyśmy
byśmy wzdęły
2 os. wzdąłbyś
byś wzdął
 wzdęłabyś
byś wzdęła
 wzdęłobyś
byś wzdęło
 wzdęlibyście
byście wzdęli
 wzdęłybyście
byście wzdęły
3 os. wzdąłby
by wzdął
 wzdęłaby
by wzdęła
 wzdęłoby
by wzdęło
 wzdęliby
by wzdęli
 wzdęłyby
by wzdęły

bezosobnik: wzdęto by

bezokolicznik: wzdąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wzdąwszy

gerundium: wzdęcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wzdęty

odpowiednik aspektowy: wzdymać

Pochodzenie

Zob.  dąć 

1. żagiel

Definicja

wypełniając coś powietrzem, unieść to i spowodować, by stało się wypukłe

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wydąć

Cytaty

Konie poderwały się do biegu, jeźdźcy unieśli się w siodłach i pocwałowali. [...] Pęd wzdął płaszcz.

źródło: NKJP: Internet

W pewnej chwili wiatr wzdął firankę ze srebrnej gazy [...].

źródło: NKJP: Waldemar Łysiak: Cesarski poker, 1991 (books.google.pl)

Anka wzdęła policzki jak małe dziecko. Nachmurzyła się i postanowiła nie odzywać się przez całą drogę.

źródło: Internet: nuuu21.blog.onet.pl

Składnia

bez ograniczeń + wzdąć +
CO

2. po piwie

Definicja

spowodować wytworzenie i zebranie się gazu w jelitach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Cytaty

Widziałam, że jest w ciąży, ale się nie przyznała. Opowiadała, że ją wzdęło, coś zjadła i ma problemy z żołądkiem.

źródło: NKJP: Krzysztof Strauchmann: Do ognia z nim, Nowa Trybuna Opolska, 2006

Mama doradzała dawanie tartego jabłka i jakichś leków na krzywicę, jej rozmówczyni kręciła głową z powątpiewaniem i odpowiadała, że od jabłek może wzdąć [...].

źródło: NKJP: Teresa Bogucka: Cicho, dzieci usłyszą, Gazeta Wyborcza, 1994-04-30

[...] pisał ktoś z terenu o krowie, którą wzdęło, świni, którą wsparło [...].

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996

[...] fasola mnie wzdęła [...].

źródło: Internet: forum.jestemfit.pl

[...] kalafior trochę mnie wzdął, że brzuch miałam jak w co najmniej 3. miesiącu.

źródło: Internet: bellybestfriend.pl

Składnia

Ø + wzdąć +
KOGO/CO
bez ograniczeń + wzdąć +
KOGO/CO

3. o dumie

Definicja

książk. 
stać się silnym odczuciem, dominującym nad innymi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  przepełnić

Cytaty

Gniew go wzdął. Pragnął co szybciej cwałować do domu i nie widzieć żadnych królów.

źródło: NKJP: Zofia Kossak : Przymierze, 1952

[...] pałac pobudował, porósł w piórka i pycha go wzdęła.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

Składnia

bez ograniczeń + wzdąć +
KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 06.12.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN