UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

tąpnąć

Chronologizacja

1632, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. tąpać

1. w kopalni

Definicja

geol. górn.

pęknąć z charakterystycznym odgłosem wskutek naruszenia równowagi w skałach z powodu eksploatacji złóż lub ruchów tektonicznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia budowa Ziemi

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

pęknąć

Połączenia

tąpnięcie w kopalni
górnicze; poważne, silne tąpnięcie
skutek, wynik tąpnięcia
doszło do tąpnięcia
zagrożenie tąpnięciami

Cytaty

	Ziemia tąpnęła na bardzo stromym stoku, potok rozlał się i stworzył jeziorko. źródło: NKJP: Osuwisko, Dziennik Polski, 2003-07-05
	W 1995 r. 5 osób zmarło po tąpnięciu w kopalni „Nowy Wirek” w Rudzie Śląskiej. źródło: NKJP: (K.W.): Tąpnięcia, pożary i eksplozje, Dziennik Polski, 2006-11-25
	Przedwczoraj potężnie tąpnęło w Miechowicach. źródło: NKJP: Maria Klimczyk: Dramat Schenków, Dziennik Zachodni, 2005-06-07
	Podczas tąpnięć kościół trząsł się - bywało, że ludzie uciekali ze mszy. źródło: NKJP: Iwona Dudzik: Kopalnie remontują świątynie, Gazeta Wyborcza, 1995-03-28
	W czerwcu tego roku uruchomiono nowoczesną stację geofizyki, monitorującą zagrożenia tąpnięciami w rejonie obszaru górniczego Brzeszcze. źródło: NKJP: Rafał Lorek: Wyciągnęli rękę, Gazeta Krakowska, 2005-12-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tąpnę	tąpniemy
2 os.	tąpniesz	tąpniecie
3 os.	tąpnie	tąpną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tąpnąłem +(e)m tąpnął	tąpnęłam +(e)m tąpnęła	tąpnęłom +(e)m tąpnęło	tąpnęliśmy +(e)śmy tąpnęli	tąpnęłyśmy +(e)śmy tąpnęły
2 os.	tąpnąłeś +(e)ś tąpnął	tąpnęłaś +(e)ś tąpnęła	tąpnęłoś +(e)ś tąpnęło	tąpnęliście +(e)ście tąpnęli	tąpnęłyście +(e)ście tąpnęły
3 os.	tąpnął	tąpnęła	tąpnęło	tąpnęli	tąpnęły

bezosobnik: tąpnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tąpnijmy
2 os.	tąpnij	tąpnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tąpnąłbym bym tąpnął	tąpnęłabym bym tąpnęła	tąpnęłobym bym tąpnęło	tąpnęlibyśmy byśmy tąpnęli	tąpnęłybyśmy byśmy tąpnęły
2 os.	tąpnąłbyś byś tąpnął	tąpnęłabyś byś tąpnęła	tąpnęłobyś byś tąpnęło	tąpnęlibyście byście tąpnęli	tąpnęłybyście byście tąpnęły
3 os.	tąpnąłby by tąpnął	tąpnęłaby by tąpnęła	tąpnęłoby by tąpnęło	tąpnęliby by tąpnęli	tąpnęłyby by tąpnęły

bezosobnik: tąpnięto by

bezokolicznik: tąpnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: tąpnąwszy

gerundium: tąpnięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tąpnięcie	tąpnięcia
D.	tąpnięcia	tąpnięć
C.	tąpnięciu	tąpnięciom
B.	tąpnięcie	tąpnięcia
N.	tąpnięciem	tąpnięciami
Ms.	tąpnięciu	tąpnięciach
W.	tąpnięcie	tąpnięcia

odpowiednik aspektowy: tąpać

Inne uwagi

Zwykle ger

2. kopytem

Definicja

przest.

stojąc w miejscu, uderzyć nogą o podłoże

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Cytaty

Tąpnąłem. Kopytem strzeliłem w kopyto. I z kopyta! Między groby, przez groby, w groby! Rwałem jak urwany!

źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002

Tąpnął kopytem w szczyt Czantorii, jaskinia się zawarła i rycerze zostali po wieczne czasy w onej górze.

źródło: Gustaw Morcinek: W wiergułowej dziedzinie, 1976 (books.google.pl)

Janosik tąpnął o skałę naprawionym kierpcem [...].

źródło: Teresa Komorowska: Zbójnicki dar: polskie i słowackie opowiadania tatrzańskie, 1976 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tąpnę	tąpniemy
2 os.	tąpniesz	tąpniecie
3 os.	tąpnie	tąpną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tąpnąłem +(e)m tąpnął	tąpnęłam +(e)m tąpnęła	tąpnęłom +(e)m tąpnęło	tąpnęliśmy +(e)śmy tąpnęli	tąpnęłyśmy +(e)śmy tąpnęły
2 os.	tąpnąłeś +(e)ś tąpnął	tąpnęłaś +(e)ś tąpnęła	tąpnęłoś +(e)ś tąpnęło	tąpnęliście +(e)ście tąpnęli	tąpnęłyście +(e)ście tąpnęły
3 os.	tąpnął	tąpnęła	tąpnęło	tąpnęli	tąpnęły

bezosobnik: tąpnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tąpnijmy
2 os.	tąpnij	tąpnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tąpnąłbym bym tąpnął	tąpnęłabym bym tąpnęła	tąpnęłobym bym tąpnęło	tąpnęlibyśmy byśmy tąpnęli	tąpnęłybyśmy byśmy tąpnęły
2 os.	tąpnąłbyś byś tąpnął	tąpnęłabyś byś tąpnęła	tąpnęłobyś byś tąpnęło	tąpnęlibyście byście tąpnęli	tąpnęłybyście byście tąpnęły
3 os.	tąpnąłby by tąpnął	tąpnęłaby by tąpnęła	tąpnęłoby by tąpnęło	tąpnęliby by tąpnęli	tąpnęłyby by tąpnęły

bezosobnik: tąpnięto by

bezokolicznik: tąpnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: tąpnąwszy

gerundium: tąpnięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tąpnięcie	tąpnięcia
D.	tąpnięcia	tąpnięć
C.	tąpnięciu	tąpnięciom
B.	tąpnięcie	tąpnięcia
N.	tąpnięciem	tąpnięciami
Ms.	tąpnięciu	tąpnięciach
W.	tąpnięcie	tąpnięcia

odpowiednik aspektowy: tąpać

3. na giełdzie

Definicja

książk.

ulec gwałtownemu pogorszeniu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

tąpnięcie na giełdzie, na rynku

Cytaty

	Jesienią tąpnęło na dobre: słaba gra zespołu, uciekające punkty, kiepska dyplomacja szkoleniowca w kontaktach z kibicami, bandycki napad szalikowców na piłkarzy – było tak źle, że wydawało się, że gorzej być nie może. źródło: NKJP: Rafał Musioł: Grząski grunt, Trybuna Śląska, 2004-06-21
	Kiedy po werdykcie w Teksasie akcje X tąpnęły o prawie 10 proc., blady strach padł na cały przemysł farmaceutyczny. źródło: NKJP: Tomasz Zalewski: Afera Vioxxu, Polityka, 2005
	Kolejne tąpnięcie na warszawskiej giełdzie i kolejny raz nasz parkiet okazuje się jednym z najsłabszych w Europie. źródło: NKJP: (KŻ): Zniechęcenie, Dziennik Polski, 2008-08-28
	Nagły zwrot przynieść mogło tylko wielkie tąpnięcie w polityce światowej, gdy strefy mocarstwowych interesów rozsypywały się jak domki z kart. źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Ocean Mądrości, Polityka, 2000-05-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tąpnę	tąpniemy
2 os.	tąpniesz	tąpniecie
3 os.	tąpnie	tąpną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tąpnąłem +(e)m tąpnął	tąpnęłam +(e)m tąpnęła	tąpnęłom +(e)m tąpnęło	tąpnęliśmy +(e)śmy tąpnęli	tąpnęłyśmy +(e)śmy tąpnęły
2 os.	tąpnąłeś +(e)ś tąpnął	tąpnęłaś +(e)ś tąpnęła	tąpnęłoś +(e)ś tąpnęło	tąpnęliście +(e)ście tąpnęli	tąpnęłyście +(e)ście tąpnęły
3 os.	tąpnął	tąpnęła	tąpnęło	tąpnęli	tąpnęły

bezosobnik: tąpnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tąpnijmy
2 os.	tąpnij	tąpnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tąpnąłbym bym tąpnął	tąpnęłabym bym tąpnęła	tąpnęłobym bym tąpnęło	tąpnęlibyśmy byśmy tąpnęli	tąpnęłybyśmy byśmy tąpnęły
2 os.	tąpnąłbyś byś tąpnął	tąpnęłabyś byś tąpnęła	tąpnęłobyś byś tąpnęło	tąpnęlibyście byście tąpnęli	tąpnęłybyście byście tąpnęły
3 os.	tąpnąłby by tąpnął	tąpnęłaby by tąpnęła	tąpnęłoby by tąpnęło	tąpnęliby by tąpnęli	tąpnęłyby by tąpnęły

bezosobnik: tąpnięto by

bezokolicznik: tąpnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: tąpnąwszy

gerundium: tąpnięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tąpnięcie	tąpnięcia
D.	tąpnięcia	tąpnięć
C.	tąpnięciu	tąpnięciom
B.	tąpnięcie	tąpnięcia
N.	tąpnięciem	tąpnięciami
Ms.	tąpnięciu	tąpnięciach
W.	tąpnięcie	tąpnięcia

Inne uwagi

Zwykle ger

Data ostatniej modyfikacji: 19.04.2018