UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

tąpać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tąpię	tąpiemy
2 os.	tąpiesz	tąpiecie
3 os.	tąpie	tąpią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tąpałem +(e)m tąpał	tąpałam +(e)m tąpała	tąpałom +(e)m tąpało	tąpaliśmy +(e)śmy tąpali	tąpałyśmy +(e)śmy tąpały
2 os.	tąpałeś +(e)ś tąpał	tąpałaś +(e)ś tąpała	tąpałoś +(e)ś tąpało	tąpaliście +(e)ście tąpali	tąpałyście +(e)ście tąpały
3 os.	tąpał	tąpała	tąpało	tąpali	tąpały

bezosobnik: tąpano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę tąpał będę tąpać	będę tąpała będę tąpać	będę tąpało będę tąpać	będziemy tąpali będziemy tąpać	będziemy tąpały będziemy tąpać
2 os.	będziesz tąpał będziesz tąpać	będziesz tąpała będziesz tąpać	będziesz tąpało będziesz tąpać	będziecie tąpali będziecie tąpać	będziecie tąpały będziecie tąpać
3 os.	będzie tąpał będzie tąpać	będzie tąpała będzie tąpać	będzie tąpało będzie tąpać	będą tąpali będą tąpać	będą tąpały będą tąpać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tąpmy
2 os.	tąp	tąpcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tąpałbym bym tąpał	tąpałabym bym tąpała	tąpałobym bym tąpało	tąpalibyśmy byśmy tąpali	tąpałybyśmy byśmy tąpały
2 os.	tąpałbyś byś tąpał	tąpałabyś byś tąpała	tąpałobyś byś tąpało	tąpalibyście byście tąpali	tąpałybyście byście tąpały
3 os.	tąpałby by tąpał	tąpałaby by tąpała	tąpałoby by tąpało	tąpaliby by tąpali	tąpałyby by tąpały

bezosobnik: tąpano by

bezokolicznik: tąpać

imiesłów przysłówkowy współczesny: tąpiąc

gerundium: tąpanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tąpanie	tąpania
D.	tąpania	tąpań
C.	tąpaniu	tąpaniom
B.	tąpanie	tąpania
N.	tąpaniem	tąpaniami
Ms.	tąpaniu	tąpaniach
W.	tąpanie	tąpania

imiesłów przymiotnikowy czynny: tąpiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tąpiący	tąpiący	tąpiący	tąpiące	tąpiąca
D.	tąpiącego	tąpiącego	tąpiącego	tąpiącego	tąpiącej
C.	tąpiącemu	tąpiącemu	tąpiącemu	tąpiącemu	tąpiącej
B.	tąpiącego	tąpiącego	tąpiący	tąpiące	tąpiącą
N.	tąpiącym	tąpiącym	tąpiącym	tąpiącym	tąpiącą
Ms.	tąpiącym	tąpiącym	tąpiącym	tąpiącym	tąpiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tąpiący	tąpiący	tąpiące	tąpiące
D.	tąpiących	tąpiących	tąpiących	tąpiących
C.	tąpiącym	tąpiącym	tąpiącym	tąpiącym
B.	tąpiących	tąpiących	tąpiących	tąpiące
N.	tąpiącymi	tąpiącymi	tąpiącymi	tąpiącymi
Ms.	tąpiących	tąpiących	tąpiących	tąpiących

odpowiednik aspektowy: tąpnąć

Inne uwagi

Zwykle ger

Pochodzenie

psł. *tupati 'szybko uderzać nogami o ziemię, powodując charakterystyczny dźwięk'

Samogłoska -ą- w pol. tąpać (tępać), tąpnąć jest wtórna.

1. w kopalni

Definicja

geol. górn.

pękać z charakterystycznym odgłosem wskutek naruszenia równowagi w skałach z powodu eksploatacji złóż lub ruchów tektonicznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia budowa Ziemi

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

pękać

Połączenia

komisja do spraw; dział, stacja tąpań
zagrożenie tąpaniami

Cytaty

	Tąpało bardzo często. Katowice stały na węglu i cztery katowickie kopalnie wydobywały węgiel, drążąc korytarze pod miastem. Dzisiaj, o ile wiem, już nie wydobywa się węgla spod katowickiej ulicy Warszawskiej, chociaż, jak sądzę, wciąż jeszcze zdarzają się tąpnięcia, przez fachowców zwane uczenie ruchami górotworu. źródło: NKJP:Lechosław Herz: Wardęga. Opowieści z pobocza drogi, 2010
	– Tu tąpie cały czas – mówi Brygida Dyrbuś, która prowadzi firmę w jednym z budynków. źródło: NKJP: Izabela Jarosz: Walą się domy!, Trybuna Śląska, 2002-09-13
	Wstrząsy spowodowane tąpaniami i robotami strzałowymi w kopalniach oraz zastosowana obudowa szybu - to główne przyczyny zalania R XI, najdroższej i najnowszej inwestycji KGHM. źródło: NKJP: Maja Grohman: Wypływają pieniądze, Gazeta Wrocławska, 2002-06-05
	Ustala się trzy stopnie zagrożenia tąpaniami w podziemnych zakładach górniczych wydobywających rudy miedzi. źródło: NKJP: Rozporządzenie w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych, Dziennik Ustaw, 2002
	Do tąpań i szkód górniczych musieliśmy się przyzwyczaić, bo nie ma mowy o zaniechaniu eksploatacji węgla. źródło: NKJP: ban: Uzbrojona ściana, Trybuna Śląska, 2004-10-27

2. kopytem

Definicja

przest.

stojąc w miejscu, uderzać nogą o podłoże

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Cytaty

Pamięta jeszcze, jak ją wysadzał na łudy, aby tąpała po brzegu, palia wtedy ucieka na głęboką wodę, a tam już stały gawry. Jak dorosła, to pracowała w brygadzie: trzy dziewki i chłopak.

źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Dom nad Oniego, 2006

Brzękanie łańcuchów przy żłobach, równy chrupot buraków w pyskach koni, parskanie, szelest deptanej ściółki, tąpanie kopyt na gliniastym toku - takie było tło [...] powolnych narad.

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Pożegnanie twierdzy, 2000

Maltretowane za swoje przewiny pruskie konie tąpać musiały z równą naszej beznadzieją i rezygnacją.

źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002

Data ostatniej modyfikacji: 09.01.2019