UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

widły

Chronologizacja

1423, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: p2, p3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.		widły
D.		wideł
C.		widłom
B.		widły
N.		widłami
Ms.		widłach
W.		widły

Pochodzenie

psł. *vidly (M.lm) 'gałąź z rozwidleniem na końcu', 'narzędzie ułatwiające zwijanie, nawijanie'

Forma ta wskazuje, że podstawowa postać rzeczownika to *vidla (ż); wyraz związany z czasownikiem *viti 'wić, zwijać'.

1. z trzema zębami

Definicja

narzędzie rolnicze, które ma ostre, długie, metalowe zęby, osadzone na długim trzonku i służy do podnoszenia i przerzucania siana, słomy itp.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

narzędzie

Połączenia

drewniane, dwuzębne; długie, ostre, wielkie; ogrodowe widły; widły bojowe
widły z trzema, czterema, pięcioma zębami
widły i gnój, widły i grabie, widły i kije, widły i kłonice, widły i kosy, widły i łańcuchy, widły i łopaty, widły i motyki, widły i noże, widły i pochodnie, widły i siekiery, widły i topory
używać wideł
chwycić, dzierżyć, trzymać; opuścić; wbić/wbijać; wziąć, złapać widły
dźgać, dostać, grozić, kłuć, machnąć/machać, pogonić kogoś, przebić, przerzucać, rzucić/rzucać, uderzyć, wykopać coś, zaatakować, zabić, zakłuć widłami

Cytaty

	Kiedy byłem dzieckiem w każdym wiejskim domu był cep, kołowrotek, ceber, grabie, haczka, widły, wóz drabiniasty oraz studnia z żurawiem. źródło: NKJP: Arkadiusz Kaczmarek: Rzeźbić zaczął z nudów, Gazeta Poznańska, 2001-12-15
	Przed rozpoczęciem prac w ogrodzie trzeba zaopatrzyć się w szpadel, widły, motykę, widełki do odchwaszczania, grabie, nożyce i sekator. źródło: NKJP: Aurelia Pawlak: Letnie prace; Gdy opadną liście; Zakwita tylko raz, Polska Głos Wielkopolski, 2004-05-25
	Stajenny uprzątnął boks Tokaja, wywalił widłami pogniecioną słomę na korytarz, zgarnął na taczkę i pchając ją, z turkotem wyszedł ze stajni. źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008
	Otwory w trawniku można wykonać ręcznie - np. za pomocą wideł, lub skorzystać ze specjalistycznych urządzeń. źródło: NKJP: Michał Koralewski: Zadbaj o trawnik, Gazeta Poznański, 2003-09-25
	To ja, Szymek! Spojrzał w moją stronę, ale jakby tylko, kto mu tam światło w drzwiach zasłania, i z powrotem opuścił wzrok, wbijając widły w gnój. - źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008

2. Wisły i Soły

Definicja

rozgałęzienie utworzone przez dwie rzeki, dwie ulice, dwie gałęzie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozgałęzienie, rozwidlenie

Połączenia

bagniste widły rzeki; widły rzeczne
widły dróg, rzek

Cytaty

Auschwitz to Oświęcim, Birkenau to Brzezinka, miasto i wioska leżące w widłach rzek Wisły i Soły, spływających z polskich Karpat do Bałtyku, a więc leżących na rdzennych ziemiach polskich.

źródło: NKJP: Tadeusz Biskup Pieronek: Miejsce przeklęte i święte, Dziennik Zachodni

Obecnie Szopienice cieszą się złą sławą, ale mają doskonałą lokalizację, która może dać im drugą szansę. Znajdują się w widłach dwóch przelotowych dróg: autostrady Katowice-Kraków i drogi szybkiego ruchu w kierunku Warszawy.

źródło: NKJP: (BL): Nowocześniej w Szopienicach?, Dziennik Zachodni, 2001-01-11

Muzeum powstało na przełomie XIX i XX wieku. [...] W 1904 roku otworzył je cesarz Wilhelm II. Zlokalizowane jest u wideł Szprewy i jej kanału.

źródło: NKJP: Jerzy Tepli: W sąsiedztwie pani Merkel, Dziennik Zachodni, 2006-10-20

Składnia

widły

CZEGO

Frazeologizmy

ktoś robi z igły widły
ktoś zrobił z igły widły

Data ostatniej modyfikacji: 04.06.2018