UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

żądło

Chronologizacja

1400, SStp

Pochodzenie

psł. *žędlo 'coś kłującego, kolec, cierń; narząd kłujący owadów'

1. osy

Definicja

narząd przypominający małą igłę, znajdujący się w odwłoku niektórych owadów i przy ukłuciu wydzielający jad

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt owady

Połączenia

wbić/wbijać; usunąć żądło

Cytaty

	Nadmiar wody przelewał się ze zbiornika na górny taras i spływał po ścianach przekłutych tysiącami maleńkich otworów, nie szerszych niż żądło osy [...]. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952
	Wyciągnięcie żądła pęsetą mogłoby spowodować jego uciśnięcie i odwrotną reakcję. Jedynie osy nie pozostawiają żądła, ale jeżeli kąsają, to kilkakrotnie. źródło: NKJP: (kaza): Atak z lądu, wody i powietrza…, Dziennik Łódzki, 2006-07-08
	Warto wiedzieć, że pszczoły mają żądło z włoskowatymi zadziorami, dlatego po ukąszeniu więźnie ono w skórze człowieka wraz z woreczkiem jadowym. źródło: NKJP: Paulina Karolak: Vademecum podróżniczki, Cosmopolitan, nr 7, 1999
	Pszczoły żądliły nowo obieranych królów i najczęściej, nim mijało południe, królowie rezygnowali z korony i berła, tak byli pożądleni przez owady i bolały ich pupy. Upłynęły prawie dwa miesiące, a wszyscy mężczyźni w królestwie mieli bąble po żądłach i nikt, absolutnie nikt, nie był królem dłużej niż pół dnia. źródło: NKJP: Ignacy Karpowicz: Nowy kwiat cesarza (i Pszczoły), 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	żądło	żądła
D.	żądła	żądeł
C.	żądłu	żądłom
B.	żądło	żądła
N.	żądłem	żądłami
Ms.	żądle	żądłach
W.	żądło	żądła

Składnia

żądło

(CZEGO)

2. bagnetu

Definicja

ostra część przedmiotu umożliwiająca wbijanie go w coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

Cytaty

Eurokraci dostaną w dupę - Walter mówi, posykując cicho, gdy elektryczne żądło maszynki do tatuażu głębiej wbija mu się w skórę.

źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Tu więcej wolno, Gazeta Wyborcza, 1997-07-04

[...] Wystawiał na sierżanta żądło bagnetu.

źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952

Zbrylona ziemia nie chciała ustępować i musieliśmy zanurzać w niej żądła kilofów.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Busz po polsku, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	żądło	żądła
D.	żądła	żądeł
C.	żądłu	żądłom
B.	żądło	żądła
N.	żądłem	żądłami
Ms.	żądle	żądłach
W.	żądło	żądła

Składnia

żądło

(CZEGO)

3. drużyny

Definicja

sport. pot.

w niektórych grach zespołowych jeden z graczy mający za zadanie atakowanie bramki przeciwnika

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport osoby i organizacje związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	napastnik
	antonimy:	obrońca
	hiperonimy:	zawodnik

Cytaty

W poprzednich sezonach stanowili żądła drużyny. Nie ma też równowagi między liniami ofensywnymi i defensywnymi. Grunwald może się bronić przez cały mecz, ale wówczas nie jesteśmy w stanie stworzyć żadnego zagrożenia.

źródło: NKJP: (lis): Grunwald bez żądła, Dziennik Zachodni, 2004-11-16

Oba zespoły grały schematycznie - grą gospodarzy sterował Kolorz, większość akcji wykańczał Pączko. Z kolei w szeregach Naprzodu rządzili Kozyra i Pancer, a najgroźniejszym żądłem był Błaszczok.

źródło: NKJP: (sem): Wymiana ciosów, Nowiny Raciborskie, 2003-10-22

Jeśli chodzi o grę w ataku, to nie mogę mieć zastrzeżeń. Mamy z przodu trzy żądła: Liliannę Gibek i Martę Otrębską w linii ataku oraz Patrycję Pożerską w roli ofensywnego pomocnika [...].

źródło: NKJP: Paweł Pluta: Nasze trzy żądła, Gazeta Wrocławska, 2002-08-16

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	żądło	żądła
D.	żądła	żądeł
C.	żądłu	żądłom
B.	żądło	żądła
N.	żądłem	żądłami
Ms.	żądle	żądłach
W.	żądło	żądła

Składnia

żądło

(CZEGO)

4. przemówienia

Definicja

wymowa czyichś działań bądź wypowiedzi świadcząca o ich wymierzeniu przeciwko komuś lub czemuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ostrze

Cytaty

Żądło pomówienia godziło raczej w Mikołaja.

źródło: NKJP: Henryk Waniek: Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca 1257-1957, 1996

Zjadliwym żądłem satyry (w tej dziedzinie to było cenzuralne) ugodziłem w biurokrację kinematografii polskiej, która nie potrafiła załatwić na czas biletów na nieludzko zatłoczonej linii z Pragi do Hawany [...].

źródło: NKJP: Leopold Unger: Kuba, Gazeta Wyborcza, 1997-11-28

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	żądło	żądła
D.	żądła	żądeł
C.	żądłu	żądłom
B.	żądło	żądła
N.	żądłem	żądłami
Ms.	żądle	żądłach
W.	żądło	żądła

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

żądło

CZEGO

5. zazdrości

Definicja

odczuwanie czegoś nieprzyjemnego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Cytaty

Żądło zazdrości kłuje go w serce. Dlaczego los jest tak niesprawiedliwy, że on nie ma tych głupich piętnastu lat?

źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	żądło	żądła
D.	żądła	żądeł
C.	żądłu	żądłom
B.	żądło	żądła
N.	żądłem	żądłami
Ms.	żądle	żądłach
W.	żądło	żądła

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

żądło

CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 16.04.2018