UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uścielić

częściej usłać

Chronologizacja

XVII w., Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. ścielić, por. słać (do spania)

1. stół

Definicja

książk. 
nakryć płaską powierzchnię jakimś materiałem

Warianty

  • częściej usłać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zasłać, zaścielić
hiperonimy:  nakryć

Cytaty

Witający Chrystusa ludzie ściągają swoje płaszcze, aby uścielić nimi drogę, po której poruszać się będzie Zbawiciel.

źródło: Arkadiusz Bednarczyk: Chrystus na osiołku, Niedziela Przemyska, 2015-03-26 (niedziela.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uścielę
uścielimy
2 os. uścielisz
uścielicie
3 os. uścieli
uścielą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uścieliłem
+(e)m uścielił
uścieliłam
+(e)m uścieliła
uścieliłom
+(e)m uścieliło
uścieliliśmy
+(e)śmy uścielili
uścieliłyśmy
+(e)śmy uścieliły
2 os. uścieliłeś
+(e)ś uścielił
uścieliłaś
+(e)ś uścieliła
uścieliłoś
+(e)ś uścieliło
uścieliliście
+(e)ście uścielili
uścieliłyście
+(e)ście uścieliły
3 os. uścielił
uścieliła
uścieliło
uścielili
uścieliły

bezosobnik: uścielono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uścielmy
2 os. uściel
uścielcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uścieliłbym
bym uścielił
uścieliłabym
bym uścieliła
uścieliłobym
bym uścieliło
uścielilibyśmy
byśmy uścielili
uścieliłybyśmy
byśmy uścieliły
2 os. uścieliłbyś
byś uścielił
uścieliłabyś
byś uścieliła
uścieliłobyś
byś uścieliło
uścielilibyście
byście uścielili
uścieliłybyście
byście uścieliły
3 os. uścieliłby
by uścielił
uścieliłaby
by uścieliła
uścieliłoby
by uścieliło
uścieliliby
by uścielili
uścieliłyby
by uścieliły

bezosobnik: uścielono by

bezokolicznik: uścielić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uścieliwszy

gerundium: uścielenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uścielenie
uścielenia
D. uścielenia
uścieleń
C. uścieleniu
uścieleniom
B. uścielenie
uścielenia
N. uścieleniem
uścieleniami
Ms. uścieleniu
uścieleniach
W. uścielenie
uścielenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uścielony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uścielony
uścielony
uścielony
uścielone
uścielona
D. uścielonego
uścielonego
uścielonego
uścielonego
uścielonej
C. uścielonemu
uścielonemu
uścielonemu
uścielonemu
uścielonej
B. uścielonego
uścielonego
uścielony
uścielone
uścieloną
N. uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścieloną
Ms. uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uścieleni
uścieleni
uścielone
uścielone
D. uścielonych
uścielonych
uścielonych
uścielonych
C. uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonym
B. uścielonych
uścielonych
uścielonych
uścielone
N. uścielonymi
uścielonymi
uścielonymi
uścielonymi
Ms. uścielonych
uścielonych
uścielonych
uścielonych

odpowiedniki aspektowe: uścielać , uściełać

Składnia

bez ograniczeń + uścielić +
CO + CZYM

2. do spania

Definicja

książk. 
przygotować miejsce do spania, rozkładając na nim pościel

Warianty

  • częściej usłać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  posłać, pościelić, zasłać, zaścielić

Cytaty

Dla Józefa i Nikodema było rzeczą ważną, aby ranny Jezus leżał na czymś miękkim. W tym celu mogliby mu uścielić posłanie ze słomy, ale byłoby to dość podejrzane, bo niby jak wytłumaczyć obecność słomy w grobie?

źródło: NKJP: Internet

Uścieliła sobie barłóg pod ścianą od strony pieca, skąd szło ciepło.

źródło: Jalu Kurek: Księga Tatr, 1955 (issuu.com)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uścielę
uścielimy
2 os. uścielisz
uścielicie
3 os. uścieli
uścielą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uścieliłem
+(e)m uścielił
uścieliłam
+(e)m uścieliła
uścieliłom
+(e)m uścieliło
uścieliliśmy
+(e)śmy uścielili
uścieliłyśmy
+(e)śmy uścieliły
2 os. uścieliłeś
+(e)ś uścielił
uścieliłaś
+(e)ś uścieliła
uścieliłoś
+(e)ś uścieliło
uścieliliście
+(e)ście uścielili
uścieliłyście
+(e)ście uścieliły
3 os. uścielił
uścieliła
uścieliło
uścielili
uścieliły

bezosobnik: uścielono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uścielmy
2 os. uściel
uścielcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uścieliłbym
bym uścielił
uścieliłabym
bym uścieliła
uścieliłobym
bym uścieliło
uścielilibyśmy
byśmy uścielili
uścieliłybyśmy
byśmy uścieliły
2 os. uścieliłbyś
byś uścielił
uścieliłabyś
byś uścieliła
uścieliłobyś
byś uścieliło
uścielilibyście
byście uścielili
uścieliłybyście
byście uścieliły
3 os. uścieliłby
by uścielił
uścieliłaby
by uścieliła
uścieliłoby
by uścieliło
uścieliliby
by uścielili
uścieliłyby
by uścieliły

bezosobnik: uścielono by

bezokolicznik: uścielić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uścieliwszy

gerundium: uścielenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uścielenie
uścielenia
D. uścielenia
uścieleń
C. uścieleniu
uścieleniom
B. uścielenie
uścielenia
N. uścieleniem
uścieleniami
Ms. uścieleniu
uścieleniach
W. uścielenie
uścielenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uścielony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uścielony
uścielony
uścielony
uścielone
uścielona
D. uścielonego
uścielonego
uścielonego
uścielonego
uścielonej
C. uścielonemu
uścielonemu
uścielonemu
uścielonemu
uścielonej
B. uścielonego
uścielonego
uścielony
uścielone
uścieloną
N. uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścieloną
Ms. uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uścieleni
uścieleni
uścielone
uścielone
D. uścielonych
uścielonych
uścielonych
uścielonych
C. uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonym
B. uścielonych
uścielonych
uścielonych
uścielone
N. uścielonymi
uścielonymi
uścielonymi
uścielonymi
Ms. uścielonych
uścielonych
uścielonych
uścielonych

odpowiednik aspektowy: słać

Składnia

bez ograniczeń + uścielić +
CO + (KOMU) + (GDZIE)

3. chmurami

Definicja

książk. 
sprawić, że na jakiejś powierzchni znalazło się wiele obiektów określonego rodzaju

Warianty

  • częściej usłać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zasłać, zaścielić

Cytaty

Jesienny klimat nad morzem to coś niezapomnianego. Widowiskowy sztorm, który uścieli plażę muszelkami i bursztynami, jesienny las okryje liśćmi całą drogę [...].

źródło: Internet: mierzeja.pl

Najpierw drzewa zabarwią się na złoto, czerwień, brąz, potem zrzucą liście i uścielą nimi chodniki.

źródło: Internet: dajprzepis.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uścielę
uścielimy
2 os. uścielisz
uścielicie
3 os. uścieli
uścielą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uścieliłem
+(e)m uścielił
uścieliłam
+(e)m uścieliła
uścieliłom
+(e)m uścieliło
uścieliliśmy
+(e)śmy uścielili
uścieliłyśmy
+(e)śmy uścieliły
2 os. uścieliłeś
+(e)ś uścielił
uścieliłaś
+(e)ś uścieliła
uścieliłoś
+(e)ś uścieliło
uścieliliście
+(e)ście uścielili
uścieliłyście
+(e)ście uścieliły
3 os. uścielił
uścieliła
uścieliło
uścielili
uścieliły

bezosobnik: uścielono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uścielmy
2 os. uściel
uścielcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uścieliłbym
bym uścielił
uścieliłabym
bym uścieliła
uścieliłobym
bym uścieliło
uścielilibyśmy
byśmy uścielili
uścieliłybyśmy
byśmy uścieliły
2 os. uścieliłbyś
byś uścielił
uścieliłabyś
byś uścieliła
uścieliłobyś
byś uścieliło
uścielilibyście
byście uścielili
uścieliłybyście
byście uścieliły
3 os. uścieliłby
by uścielił
uścieliłaby
by uścieliła
uścieliłoby
by uścieliło
uścieliliby
by uścielili
uścieliłyby
by uścieliły

bezosobnik: uścielono by

bezokolicznik: uścielić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uścieliwszy

gerundium: uścielenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uścielenie
uścielenia
D. uścielenia
uścieleń
C. uścieleniu
uścieleniom
B. uścielenie
uścielenia
N. uścieleniem
uścieleniami
Ms. uścieleniu
uścieleniach
W. uścielenie
uścielenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uścielony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uścielony
uścielony
uścielony
uścielone
uścielona
D. uścielonego
uścielonego
uścielonego
uścielonego
uścielonej
C. uścielonemu
uścielonemu
uścielonemu
uścielonemu
uścielonej
B. uścielonego
uścielonego
uścielony
uścielone
uścieloną
N. uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścieloną
Ms. uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uścieleni
uścieleni
uścielone
uścielone
D. uścielonych
uścielonych
uścielonych
uścielonych
C. uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonym
B. uścielonych
uścielonych
uścielonych
uścielone
N. uścielonymi
uścielonymi
uścielonymi
uścielonymi
Ms. uścielonych
uścielonych
uścielonych
uścielonych

odpowiedniki aspektowe: uścielać , uściełać

Składnia

bez ograniczeń + uścielić +
CO + CZYM

4. o chmurach

Definicja

książk. 
znaleźć się na jakiejś powierzchni w dużej liczbie

Warianty

  • częściej usłać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zasłać, zaścielić

Cytaty

Różowe i białe płatki wypełniły powietrze i uścieliły ziemię.

źródło: Krzysztof Iwanek: O Korei, chociaż się na niej nie znam. Dwie koreańskie wiosny, 2014-04-24 (polska-azja.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uścielę
uścielimy
2 os. uścielisz
uścielicie
3 os. uścieli
uścielą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uścieliłem
+(e)m uścielił
uścieliłam
+(e)m uścieliła
uścieliłom
+(e)m uścieliło
uścieliliśmy
+(e)śmy uścielili
uścieliłyśmy
+(e)śmy uścieliły
2 os. uścieliłeś
+(e)ś uścielił
uścieliłaś
+(e)ś uścieliła
uścieliłoś
+(e)ś uścieliło
uścieliliście
+(e)ście uścielili
uścieliłyście
+(e)ście uścieliły
3 os. uścielił
uścieliła
uścieliło
uścielili
uścieliły

bezosobnik: uścielono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uścielmy
2 os. uściel
uścielcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uścieliłbym
bym uścielił
uścieliłabym
bym uścieliła
uścieliłobym
bym uścieliło
uścielilibyśmy
byśmy uścielili
uścieliłybyśmy
byśmy uścieliły
2 os. uścieliłbyś
byś uścielił
uścieliłabyś
byś uścieliła
uścieliłobyś
byś uścieliło
uścielilibyście
byście uścielili
uścieliłybyście
byście uścieliły
3 os. uścieliłby
by uścielił
uścieliłaby
by uścieliła
uścieliłoby
by uścieliło
uścieliliby
by uścielili
uścieliłyby
by uścieliły

bezosobnik: uścielono by

bezokolicznik: uścielić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uścieliwszy

gerundium: uścielenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uścielenie
uścielenia
D. uścielenia
uścieleń
C. uścieleniu
uścieleniom
B. uścielenie
uścielenia
N. uścieleniem
uścieleniami
Ms. uścieleniu
uścieleniach
W. uścielenie
uścielenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uścielony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uścielony
uścielony
uścielony
uścielone
uścielona
D. uścielonego
uścielonego
uścielonego
uścielonego
uścielonej
C. uścielonemu
uścielonemu
uścielonemu
uścielonemu
uścielonej
B. uścielonego
uścielonego
uścielony
uścielone
uścieloną
N. uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścieloną
Ms. uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uścieleni
uścieleni
uścielone
uścielone
D. uścielonych
uścielonych
uścielonych
uścielonych
C. uścielonym
uścielonym
uścielonym
uścielonym
B. uścielonych
uścielonych
uścielonych
uścielone
N. uścielonymi
uścielonymi
uścielonymi
uścielonymi
Ms. uścielonych
uścielonych
uścielonych
uścielonych

odpowiedniki aspektowe: uścielać , uściełać

Składnia

bez ograniczeń + uścielić +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 24.05.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj